Οι ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας καθιστούν, πλέον, τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και επιστημονικής φαντασίας εξαιρετικά θολά. Οι έρευνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο καιρός δεν θα αποτελεί πια θέμα των ορέξεων της Φύσης, αλλά αποτέλεσμα επιλογής των εκάστοτε ισχυρών δυνάμεων του πλανήτη!«Κάθε στρατιωτική χρήση τεχνικών ελέγχου του καιρού [...] για καταστροφικούς σκοπούς, πρόκληση ζημιών ή τραυματισμών προς άλλο μέλος του ΟΗΕ απαγορεύεται.»
ΟΗΕ, Enviromental Modification Convention, 1977-78
Αρκετοί υποστηρίζουν πως ο καλύτερος τρόπος για να ξέρεις αν μια «οριακή» (fringe) τεχνολογία έχει ψήγματα αλήθειας, είναι να έχει απαγορευτεί η χρήση της από κάποιο επίσημο όργανο. Αν το παραπάνω σκεπτικό ισχύει, τότε οι τεχνικές ελέγχου του καιρού είναι σίγουρα πραγματικότητα, μιας και τα Ηνωμένα Έθνη τις έχουν απαγορεύσει εδώ και 30 χρόνια!
Από τον Πόλεμο του Βιετνάμ και τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Κίνα, από την παλιά «σπορά» συννέφων (εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες) στη νέα και πολλά υποσχόμενη τεχνική τροποποίησης του καιρού με laser, όσα ακολουθούν είναι δύσκολο να τα συλλάβει ο νους. Μπορεί να θυμίζουν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αποτελούν όμως 100% επιστήμη.
Γιατί να θέλουμε να ελέγξουμε τον καιρό;
Ας ξεκινήσουμε με μερικούς απόλυτους αριθμούς: 8 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της ξηρασίας παγκοσμίως, με μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας στην Κένυα, την Αιθιοπία, την Ερυθραία, τη Σομαλία κ.α. Και αν φαίνεται ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν μόνο τριτοκοσμικές χώρες της Αφρικής, τότε αρκεί να αναφερθεί ότι, στις Η.Π.Α., 300.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τυφώνες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ 1 τρισ. δολάρια έχουν δοθεί για την αποκατάσταση των ζημιών από τυφώνες, από το 1980 μέχρι σήμερα.
Τι θα γινόταν, λοιπόν, αν υπήρχε η ευκαιρία να μειωθούν ή ακόμα και να σταματήσουν όλα τα παραπάνω; Να προκληθούν βροχές, εκεί που υπάρχει ξηρασία; Να αποδυναμωθούν οι θύελλες, εκεί που έχουν τη δύναμη να σκοτώσουν;
Οι πρώτοι «τρελοί επιστήμονες»
Δεν είναι ξεκάθαρο το πότε έγινε η αρχή γι' αυτού του είδους τις τεχνολογίες, μιας και οι αρχικές έρευνες ήταν στρατιωτικές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται περί απορρήτου. Αυτό που ξέρουμε, όμως, είναι πως η έρευνα έχει τουλάχιστον 60 χρόνια ζωής.
Την ίδια περίπου εποχή, με το πεδίο ασχολήθηκε και ο Wilhelm Reich, ο γνωστός «αιρετικός» Αυστροαμερικανός ψυχίατρος - επινοητής της θεωρίας της Οργόνης - που συνεργάστηκε με τον Freud τη δεκαετία του '20. Η δική του πρόταση ήταν οι συσκευές Cloud Busting, μέσω των οποίων μπορούσε να συσσωρεύει ή να διαλύει τα σύννεφα σε τοπικό επίπεδο.
Και δεν ήταν οι μόνοι... Ο δρ. Walter Russell έγραψε για τεχνικές ελέγχου του καιρού στο βιβλίο του Atomic Suicide μόλις το 1957, ενώ ο Jack Toyler κατασκεύασε, τη δεκαετία του '70, μια συσκευή πρόκλησης βροχών στο Palmers Island της Αυστραλίας, χρησιμοποιώντας έναν ηλιακό καθρέφτη, ηλεκτρομαγνητική στατική φόρτιση και ακτίνες υπέρυθρου φωτός.
Εν αρχή ήσαν οι... Αμερικάνοι
Και αν τα παραπάνω ήταν προσπάθειες μεμονωμένων ανθρώπων που έγιναν γνωστές, στο παρασκήνιο έτρεχαν πολυδάπανες στρατιωτικές έρευνες. Μία εξ αυτών ήταν και το «Project Cirrus» του Αμερικανικού Στρατού, το πρώτο πείραμα του οποίου κατέληξε σε... καταστροφή! Αποτέλεσε την πρώτη καταγεγραμμένη προσπάθεια τροποποίησης τυφώνα, στην οποία συνεργάστηκαν η General Electrics Corporation, το US Army Signal Corps, το Γραφείο Ναυτικών Ερευνών των Η.Π.Α. και η Αμερικανική Αεροπορία.
Ένα τροποποιημένο Β-17 βομβαρδιστικό αεροπλάνο που χρησιμοποιείται για βομβαρδισμό νεφών
Και όλα αυτά μέσα σε μόλις ένα 24ωρο! Άμεσα, ο νομπελίστας χημικός Irving Langmuir δήλωσε πως η αλλαγή του τυφώνα προήλθε από ανθρώπινη παρέμβαση, κάτι που έκανε την Κοινή Γνώμη να κατηγορήσει το εν λόγω project και οι εμπλεκόμενοι να απειληθούν με μηνύσεις.
«Οι Η.Π.Α. προσπαθούν να μετατρέψουν σε όπλο τους τυφώνες!»
Αν και οι δηλώσεις του ακούστηκαν ακραίες, η αλήθεια είναι ότι ο Αμερικανικός Στρατός (όπως και ορισμένες άλλες χώρες) χρησιμοποιούσαν τεχνικές τροποποίησης του καιρού κατά τη διάρκεια πολέμων (ή και καταστροφών) σε εχθρικές περιοχές.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι μέχρι σήμερα έχουν ψηφιστεί συνθήκες και νομοθεσίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο που να απαγορεύουν αυτό ακριβώς: την πολεμική χρήση τεχνικών ελέγχου του καιρού. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και το Convention on the Prohibition of Military or Any Other Hostile Use of Environmental Modification Techniques των Ηνωμένων Εθνών, που καταρτίστηκε στη Γενεύη το 1977.
Η δημιουργία από το πρώτο σύννεφο το 1947
Ένας -κυριολεκτικά- Ψυχρός Πόλεμος
Τι ώθησε, λοιπόν, τη διεθνή κοινότητα να προβεί σε τέτοιες ενέργειες; Αρκεί να αναφέρουμε πως οι Η.Π.Α. είχαν αποδεδειγμένα χρησιμοποιήσει τεχνικές τροποποίησης του καιρού στον Πόλεμο του Βιετνάμ. Πιο συγκεκριμένα, μέσω της τεχνικής cloud seeding και την υποστήριξη της Air Weather Service, «επιτέθηκαν» στο οδικό δίκτυο Ho Chi Minh που χρησιμοποιούσαν οι Βιετναμέζοι κατά κόρον, ώστε να το καταστήσουν δύσχρηστο.
Αποτέλεσμα; Η συχνότητα και η ένταση της βροχής αυξήθηκε κατά 30% τις χρονιές 1967 και 1968. Παρόμοια τεχνική, με μικρότερη επιτυχία όμως, χρησιμοποίησαν και στην πολιορκία της πόλης Khe Sanh, όταν και ψέκασαν με αλάτι τον εναέριο χώρο της αεροπορικής τους βάσης, σε μια προσπάθεια να μειώσουν την ομίχλη.
Και δεν ήταν μόνο το Βιετνάμ, μιας και τον Απρίλιο του 1972, ο τότε υπουργός άμυνας των Η.Π.Α., Melvin R. Lairt, παραδέχθηκε πως έγινε χρήση τεχνικών ελέγχου του καιρού για στρατιωτικούς σκοπούς στις Φιλιππίνες, την Καραϊβική και το Τέξας! Σύμφωνα με τον δρ. Spencer Weart, διευθυντή του Center for History of Physics, μια τέτοια εξέλιξη ήταν καθ' όλα αναμενόμενη.
«Οι συνταγματάρχες πάντα ανησυχούσαν για τον καιρό, από την αρχαιότητα ακόμα. Είναι απόλυτα φυσικό να προχωρήσουν από την αναζήτηση τρόπων που απλά να προβλέπουν τον καιρό, σε αναζήτηση τρόπων για να τον ελέγχουν.»
Σύμφωνα με τον δρ. Weart, «Από την αρχή ακόμα του Ψυχρού Πολέμου, υπήρχαν οι σκέψεις εφαρμογής τεχνικών ελέγχου καιρού στα εδάφη του εχθρού, με σκοπό να προκληθούν ακραία καιρικά φαινόμενα. Για παράδειγμα, να προκαλέσουμε χιονόπτωση στη Ρωσία όλο τον χρόνο. Στα ανώτατα κλιμάκια σκέφτονταν κάπως έτσι: αφού θέλουν Ψυχρό Πόλεμο, ας τους δώσουμε έναν κυριολεκτικά ψυχρό πόλεμο!»
Cloud Seeding: και εγένετο... βροχή!
Η συγκεκριμένη τεχνική χρησιμοποιείται σε πάνω από 20 χώρες, ανάμεσα στις οποίες είναι ο Καναδάς, η Κίνα, η Αυστραλία και η Ινδία. Στην εν λόγω τεχνική γίνεται προσπάθεια να υγροποιηθεί και να πέσει ως βροχή το νερό που υπάρχει στα σύννεφα, μέσω σποράς διάφορων ουσιών (ή ψεκασμού).
Έτσι, επιδιώκεται η ενεργοποίηση των μικροφυσικών διεργασιών εντός των συννέφων που οδηγούν στη βροχή ή (σε άλλες περιπτώσεις) στην αποφυγή ομίχλης ή χαλαζιού. Στην πραγματικότητα, αποτελεί αντιγραφή μιας φυσικής διεργασίας, μιας και το cloud seeding γίνεται στη φύση μέσω των δέντρων και των ουσιών terpenes, που απελευθερώνουν κατά τη διάρκεια μεγάλων θερμοκρασιών.
Chernobyl και χειμώνας στη Μόσχα, δίχως χιόνι!
Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και οι δύο αντίθετοι πόλοι των Η.Π.Α., η Κίνα και η Ρωσία. Η μεν πρώτη είναι υπεύθυνη σήμερα για το μεγαλύτερο και πιο πολυδάπανο δίκτυο cloud seeding παγκοσμίως, ενώ η Ρωσία ξεκίνησε τη σχετική ενασχόλησή της το 1986, αμέσως μετά την καταστροφή του Chernobyl.
Όπως δήλωσε αργότερα ο Aleksei Grushin, πιλότος τότε της Ρωσικής Αεροπορίας, πετούσαν πάνω από το Chernobyl και τη Λευκορωσία και, χρησιμοποιώντας ιωδιούχο ασήμι, προκαλούσαν βροχές ώστε να «ξεπλυθούν» τα ραδιενεργά σωματίδια πριν φτάσουν στην πρωτεύουσα. Έτσι, θυσιάστηκαν τουλάχιστον 4.000 τετραγωνικά μίλια της Λευκορωσίας για να σωθεί η Μόσχα από το τοξικό ραδιενεργό υλικό!
Με τέτοια επιτυχία στο ενεργητικό της, μοιάζει δικαιολογημένη η αισιοδοξία με την οποία υποσχέθηκε ο Δήμαρχος της Μόσχας, Yury Luzhkov, τον Οκτώβριο του 2009, «έναν χειμώνα δίχως χιόνι». Παρά την επιστράτευση της Αεροπορίας για την πραγματοποίηση cloud seeding γύρω από τη πόλη, το πρώτο χιόνι έπεσε τελικά στα μέσα Δεκεμβρίου.
Επίσημα χείλη έσπευσαν αμέσως να πουν πως «τελικά, είναι πιο δύσκολο απ' ό,τι με τα σύννεφα βροχής, αλλά θα βρεθεί λύση». Πάντως, αίσθηση προκάλεσαν δηλώσεις του δημάρχου τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους: «Ξέρετε πως, κάθε χρόνο, στους εορτασμούς της πόλης φτιάχνουμε τον καιρό που θέλουμε; Ε, αυτό ακριβώς θέλουμε να κάνουμε και με το χιόνι!»
Τυφώνες: Shutting Down!
Πιο συγκεκριμένα, στις 9 Ιουλίου του 2009, ο δημιουργός της Microsoft κατέθεσε πατέντα μαζί με 11 άλλους επιστήμονες για μια τεχνολογία «αποδυνάμωσης» τυφώνων. Τι αναφέρει; Είναι επιστημονικά αποδεκτό σήμερα πως οι τυφώνες αποκτούν την καταστροφική τους δύναμη χάρη στα θερμά νερά που υπάρχουν στην επιφάνεια των ωκεανών. Η λύση του Gates είναι να κατασκευαστούν εκατοντάδες τεράστιοι κάθετοι σωλήνες στον ωκεανό (Salter Sinks), που θα ωθούν τα θερμά νερά της επιφάνειας προς τα πιο κρύα βάθη.
«Είναι κάτι εφικτό», δηλώνει ο δρ. Kerry Emanuel του ΜΙΤ (σ.σ.: Massachusetts Institute of Technology), εξηγώντας πως «μειώνοντας τη θερμοκρασία της επιφάνειας του ωκεανού κατά 4,5 βαθμούς Fahrenheit, κάτω ακριβώς από το κέντρο ενός τυφώνα, θα είχε ως αποτέλεσμα την εξόντωσή του».
Δεν είναι, όμως, υπερβολικά μεγάλο το κόστος κατασκευής εκατοντάδων Salter Sinks; Σίγουρα, αλλά η απόσβεσή του θα γίνει άμεσα, μιας και, τον τελευταίο αιώνα, το κόστος των ζημιών από τυφώνες ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 10 δις δολάρια ανά έτος!
Ο ιονισμός της ατμόσφαιρας
Στην πράξη, είναι πιθανό η υπερθέρμανση περιοχών της ιονόσφαιρας να είναι μέσα στα ερευνητικά ενδιαφέροντα των IH και ήδη να πραγματοποιείται∙ πώς, όμως, κάτι τέτοιο μπορεί να εξελιχθεί σε τεχνολογία ελέγχου του καιρού; Εν συντομία, κύματα ELF (Extremely Low Frequency, υπερβολικά χαμηλής συχνότητας) στέλνονται, ώστε να βράσουν το ανώτατο στρώμα της ατμόσφαιρας, το οποίο εξαιτίας αυτού ανυψώνεται και αλλάζει το σχήμα των ατμοσφαιρικών αερίων, επηρεάζει τα ρεύματα αέρα κλπ.
Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και τη δυνατότητα των εν λόγω κυμάτων να ταξιδεύουν σε τεράστιες αποστάσεις, τότε καταλαβαίνουμε γιατί γίνεται τόση συζήτηση. Αν μη τι άλλο, δεν είναι καθόλου τυχαίο που η πρώην Σοβιετική Ένωση, σύμφωνα με την Αμερικανική Αεροπορία, ερευνούσε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει ως μέσο ελέγχου του καιρού την εν λόγω τεχνική.
Laser και τροποποίηση του καιρού
Για πολλούς επιστήμονες, η έρευνα του Πανεπιστημίου της Γενεύης (όπως και η πατέντα για αποδυνάμωση των τυφώνων) σηματοδοτούν μια νέα εποχή, όπου νέες και άκρως εξελιγμένες τεχνολογίες θα πάρουν τη θέση παλαιότερων. Ποιος βρίσκεται στη θέση του οδηγού;
Η Κίνα, για ακόμα μία φορά, διατηρεί τα πρωτεία, δείχνοντας προτίμηση στη δοκιμασμένη τεχνική του cloud seeding. Έχει λύσει, μάλιστα, σε τέτοιο βαθμό το πρόβλημα της ξηρασίας σε αρκετές περιοχές της χώρας, ώστε να την κατηγορούν δημοσίως γειτονικά κράτη για… «κλοπή» βροχών! Μάλιστα, η τελευταία επίδειξη τεχνογνωσίας έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2008, όπου έγινε χρήση 30 αεροπλάνων, 4.000 ρουκετών και 7.000 αντιαρματικών όπλων, ώστε να αποτραπούν οι βροχές στην τελετή έναρξης και λήξης, καθώς και πάνω από τα στάδια, κατά τη διάρκεια των αγώνων.
Και τα κατάφερε, έχοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στην ερώτηση, λοιπόν, «ποιος ελέγχει σήμερα τον καιρό;», μπορούμε με σιγουριά να πούμε πως, μετά από 15 τουλάχιστον χρόνια ερευνών και εκατοντάδες εκατ. δολάρια επενδύσεων (1995-2003: 266 εκατ. δολάρια και έκτοτε 60-90 κάθε χρόνο), η απάντηση που ψάχνουμε είναι η Κίνα!
Ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα είναι «καιρικός»
Επιπλέον, προκαλώντας μεγάλης διάρκειας βροχές, το έδαφος θα καθίστατο ακατάλληλο για σπορά την άνοιξη, ενώ τα σπαρτά θα καταστρέφονταν κατά τη διάρκεια του θέρους, ωθώντας έτσι ολόκληρες περιοχές στην πείνα. Η δε τεχνητή πρόκληση περιορισμένης, από πλευράς χώρου, ομίχλης θα αποτελούσε το καλύτερο καμουφλάζ για ναυτικές επιχειρήσεις.
Η ερώτηση, λοιπόν, είναι απλή: θα μπορούσε, σε έναν ενδεχόμενο μελλοντικό πόλεμο, το βασικό όπλο επιβολής να είναι ο ίδιος ο καιρός; Σαφώς και ναι, όπως έχει αποδειχθεί κατά το παρελθόν, μέσα από πλήθος αξιόπιστων πηγών. Ο John von Neumann (Αμερικανός μαθηματικός), για παράδειγμα, προέβλεψε κατά το αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου) (1955) ότι:
«Η ανθρώπινη επέμβαση στην ατμοσφαιρική και κλιματική κατάσταση του πλανήτη […] θα αναγκάσει τα έθνη να έρθουν κοντά για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες, πολύ περισσότερο από ό,τι μπορεί να τα φέρει κοντά η απειλή ενός πυρηνικού ή άλλους είδους πολέμου.»
Μπορεί τέτοιες υποθέσεις να απορρίπτονται ασυζητητί από πολλούς σκεπτικιστές ως σενάρια χολιγουντιανών ταινιών, όμως τα ερευνητικά δεδομένα που συνεχώς προκύπτουν οδηγούν στο συμπέρασμα πως, πλέον, τα όρια μεταξύ επιστημονικής φαντασίας και πραγματικότητας είναι εξαιρετικά θολά. Για πολλούς ειδικούς η τεχνογνωσία υπάρχει, το ίδιο και η θέληση των κυβερνήσεων αρκετών κρατών. Το μόνο που λείπει είναι μια καλή αφορμή, όπως για παράδειγμα το ξέσπασμα ενός Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως οι δύο πρώτοι παγκόσμιοι πόλεμοι χαρακτηρίζονται από την εφαρμογή μερικών εξωτικών –έως τότε– τεχνολογιών ή τη ραγδαία ανάπτυξή τους: χημικά όπλα, φλογοβόλα, υποβρύχιες και αεροπορικές πολεμικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και εξελιγμένα τανκς, οι πρώτοι παγκοσμίως υπολογιστές με δυνατότητα προγραμματισμού (Z3, Colossus και ENIAC), τηλεκατευθυνόμενοι πύραυλοι και το «Project Manhattan» για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου…
Με αυτό, λοιπόν, το ιστορικό ραγδαίων επιστημονικών εξελίξεων στους πρώτους δύο παγκόσμιους πολέμους, το ξέσπασμα ενός τρίτου μόνο ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: τη ραγδαία ανάπτυξη των απαραίτητων τεχνολογιών, ώστε πλέον ο καιρός να μην είναι θέμα των ορέξεων της φύσης, αλλά αποτέλεσμα επιλογής των εκάστοτε ισχυρών δυνάμεων του πλανήτη!
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου