Ο ιστός της αράχνης είναι... ηλεκτροφόρος

Η αράχνη η διαδηματοφόρος, ένα είδος που απαντάται και στην Ελλάδα, υφαίνει ιστούς που φορτίζονται με στατικό ηλεκτρισμό και ασκούν μια θανατηφόρο έλξη σε φορτισμένα έντομα όπως οι μέλισσες, αποκαλύπτουν κάμερες υψηλής ταχύτητας.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι πολλά έντομα αποκτούν θετικό φορτίο καθώς τα φτερά τους τρίβονται στα μόρια του αέρα, ή όταν κάθονται πάνω σε φορτισμένες επιφάνειες. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ηλεκτρική τάση που αναπτύσσεται μπορεί να ξεπεράσει τα 200 Volt. Το νούμερο αυτό είναι μάλλον μικρό, συγκριτικά με τα χιλιάδες volt που αναπτύσσονται περπατάμε πάνω σε ένα χαλί -και προκαλούν τη χαρακτηριστική ηλεκτρική εκκένωση όταν αργότερα ακουμπήσουμε κάποιο μεταλλικό αντικείμενο.

Συσσώρευση στατικού ηλεκτρισμού έχει παρατηρηθεί μεταξύ άλλων στις μέλισσες, οι οποίες αξιοποιούν τα φορτία για να συγκεντρώσουν αρνητικά φορτισμένη γύρη χωρίς καν να προσγειωθούν στο λουλούδι.

Φαίνεται όμως ότι ο στατικός ηλεκτρισμός μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρος για τα έντομα. Ο Βίκτορ Ορτέγκα Τζιμένεζ στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ είχε την ιδέα για την τελευταία μελέτη την ώρα που έπαιζε με ένα ηλεκτροστατικό παιχνίδι της κόρης του.

Ο ερευνητής συνέλεξε ιστούς της διαδηματοφόρου αράχνης (Araneus diadematus) από την περιοχή του Μπέρκλεϊ και τις μετέφερε στο εργαστήριο. Χρησιμοποίησε στη συνέχεια μια ηλεκτροστατική γεννήτρια για να φορτίσει θετικά μια ποικιλία νεκρών εντόμων, όπως μέλισσες και μύγες.

Όταν άφησε τα φορτισμένα έντομα να πέσουν μπροστά από έναν ιστό, οι κάμερες έδειξαν ότι ορισμένες ίνες μεταξιού -οι λεπτότερες ίνες που σχηματίζουν τις σπείρες του ιστού- τεντώνονταν προς τη μεριά των εντόμων με ταχύτητα έως και 2 μέτρων ανά δευτερόλεπτο (7,2 χιλιόμετρα την ώρα).

«Μπορεί κανείς να δει ξεκάθαρα ότι ο ιστός παραμορφώνεται και αγγίζει το έντομο πριν καν φτάσει στον ιστό» λέει ο Ορτέγκα Τζιμένεζ. Το συμπέρασμα είναι ότι ο στατικός ηλεκτρισμός αυξάνει την πιθανότητα να παγιδευτούν τα διερχόμενα έντομα, αναφέρει ο Ορτέγκα Τζιμένεζ στην επιθεώρηση Scientific Reports.

Παραμένει ωστόσο ασαφές το πόσο χρήσιμη είναι στη φύση η ηλεκτροστατική παγίδα. Η αράχνη η διαδηματοφόρος τρέφεται κυρίως με μύγες και όχι με μέλισσες, και μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει ελέγξει εάν οι μύγες φορτίζονται θετικά. Το επόμενο βήμα θα είναι να διερευνηθεί πόσα έντομα είναι ηλεκτροστατικά φορτισμένα, λέει ο ερευνητής.