Ξωτικά, Νεράιδες & Στοιχειακά της Φύσης

Το Στοιχειακό Βασίλειο

Ένα ταξίδι στο βασίλειο των ξωτικών, για να γνωρίσουμε έναν άλλο κόσμο, πέρα από τον ανθρώπινο.

Μέσα στα σιωπηλά φαράγγια και τις σκιές των δασών με τα απόκοσμα σχήματα, στις σπηλιές και τα ποτάμια, στις στέρνες και τις λίμνες, μοιάζει το θρόισμα των φύλλων ή το φύσημα του ανέμου σαν κάποιο αδιόρατο πανάρχαιο κάλεσμα. Ένα κάλεσμα που μας προσκαλεί να ταξιδέψουμε σε μαγικά μονοπάτια και μυστικούς δρόμους, μέσα σε ένα βασίλειο παράξενο και θαυμαστό· το αόρατο Βασίλειο των Ξωτικών και των Νεράιδων, ένας κόσμος κρυμμένων λαμπερών και πολύχρωμων υπάρξεων, σχεδόν άυλων, που μας περιμένει να τον ανακαλύψουμε.

Αυτές οι παράξενες μορφές ύπαρξης, με την παιχνιδιάρικη και ανέμελη φύση τους και με την αρχέγονη σοφία τους, ανέκαθεν αλληλοεπιδρούσαν με τον άνθρωπο, ενώ έχουν αποτελέσει διαχρονικά αντικείμενο λαογραφικών παραδόσεων σε όλο τον κόσμο. Μύθοι και παραδόσεις όλων των λαών μιλούν για μυστικές πύλες και περάσματα, που οδηγούν σε κόσμους όπου υπάρχουν όντα μιας άλλης πραγματικότητας.

Η παρουσία τους μοιάζει να μαγνητίζει τον ανθρώπινο νου, να τον μαγεύει και να τον εισάγει σε νέες διαστάσεις, πέρα από το χώρο και το χρόνο, πέρα από κάθε λογική. Στα βάθη κάθε ανθρώπινης ύπαρξης λέγεται πως υπάρχουν εκείνες οι κρυμμένες δυνατότητες που ανοίγουν τις «πύλες» προς αυτούς τους κόσμους. Πύλες που δημιουργούν μονοπάτια επικοινωνίας των κόσμων, ώστε να ρέει ο ένας μέσα στον άλλο, αμβλύνοντας τα στενά όρια της ύλης. Αποκαλύπτοντας αυτά τα αόρατα μυστικά μονοπάτια οδηγούμαστε σε μια γοητευτική «χώρα», που έχει κάτι από τη φευγαλέα φύση, το απόκοσμο άγγιγμα και τη μαγεία ενός ονείρου. Έναν κόσμο που είναι συνώνυμος με την ομορφιά, τη δημιουργία, τη χαρά για τη ζωή και την αιώνια νεότητα. Έναν ξωτικόκοσμο του οποίου οι κάτοικοι συχνά επισκέπτονται το δικό μας κόσμο, όταν τα «πέπλα» της ύλης λεπταίνουν και επιτρέπουν αυτή την επαφή.

Στην Εσωτερική Παράδοση ο κόσμος των ξωτικών περιγράφεται ως «στοιχειακό βασίλειο». Πρόκειται για οντότητες που υπάρχουν επάνω στη Γη από την αυγή της δημιουργίας της και είναι πιο αρχαίες και από τον άνθρωπο. Ουσιαστικά είναι εγγενείς δυνάμεις της φύσης, που ζουν και εργάζονται επάνω στη Γη. Η ύπαρξή τους αποτελεί μορφή έκφρασης και δράσης εκείνων των θεμελιωδών αρχών της Εκδήλωσης που αναφέρονται ως Τέσσερα Στοιχεία (Αέρας, Φωτιά, Νερό, Γη), παρόλο που δεν ταυτίζονται με τα τελευταία, αλλά αποτελούν μια κατώτερη αντανάκλασή τους. Τα στοιχειακά στο έργο τους, το οποίο αφορά στην ανοικοδόμηση, την υλοποίηση, τη διαμόρφωση και τη συντήρηση ολόκληρου του «φυσικού πεδίου» ύπαρξης, καθοδηγούνται από τους Αρχαγγέλους και τους Αγγέλους.

Πρόκειται για μορφές ύπαρξης οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «δημιούργημα του δημιουργήματος», καθώς συνιστούν ενεργειακά εργαλεία, τα οποία δομήθηκαν από το αγγελικό βασίλειο. Ως «τεχνητές» οντότητες, συνεπώς, στερούνται εκείνης της πνευματικής αρχής που ενυπάρχει, για παράδειγμα, στον άνθρωπο και την οποία οι εσωτερικές παραδόσεις αναφέρουν ως «πνευματικό σπινθήρα». Ωστόσο, τους έχει δοθεί η δυνατότητα να αποκτήσουν αυτόν τον πνευματικό σπινθήρα, μοχθώντας και μαθητεύοντας δίπλα στον άνθρωπο, ο οποίος έχει, για αυτόν το λόγο, τεράστια ευθύνη.

Παραδοσιακά, τα στοιχειακά όντα τα οποία έχουν αποκτήσει αυτόν τον πνευματικό σπινθήρα αναφέρονται ως «στοιχειακοί βασιλιάδες» και αποτελούν ένα είδος γέφυρας με τον κόσμο των ανθρώπων, αλλά και καθοδηγητές των υπόλοιπων στοιχειακών. Τα στοιχειακά είναι άφθαρτα και η ζωή τους δεν διέπεται από τους κύκλους γέννησης και θανάτου που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά διαρκεί όσο και η ίδια η Εξέλιξη. Όταν, για παράδειγμα, ένα άνθος, ένα δέντρο ή οτιδήποτε άλλο με το οποίο συσχετίζονται πεθαίνει, εκείνα εξακολουθούν να ζουν, έστω και αν δεν φαίνονται πουθενά, συνεχίζοντας αλλού το έργο της δημιουργίας.

Συνδέονται με κάθε μορφή ύπαρξης επάνω στη Γη, συμπεριλαμβανομένων των βουνών, των ποταμών, των δέντρων, των θάμνων, των λουλουδιών, της χλόης, των γκρεμών και των βραχωδών σχηματισμών. Είναι παρόντα στη δημιουργία των κλιματολογικών φαινόμενων, όπως βροχές, άνεμοι, καταιγίδες, ανεμοστρόβιλοι, αλλά και ουράνια τόξα.

Η δική τους εξελικτική πορεία είναι διαφορετική, αλλά παράλληλη με την ανθρώπινη. Βρίσκονται σε μια άλλη διάσταση, από όπου όμως υπάρχει η δυνατότητα να επικοινωνούν μαζί μας. Οι πύλες που οδηγούν σε αυτούς τους κόσμους είναι αόρατες, χωρίς συγκεκριμένες γεωγραφικές διαστάσεις και ανοίγουν σε διαφορετικές επικράτειες συνείδησης, πέραν αυτής του φυσικού επιπέδου ύπαρξης. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα στοιχειακά μπορούν να γίνουν ορατά από ψυχικά ευαίσθητους ανθρώπους και υπάρχουν πλήθος τέτοιων αναφορών σε όλο τον κόσμο.

Τα Ξωτικά στις Παραδόσεις του Κόσμου

Παλιές ιστορίες αναφέρουν πως κάποτε ο κόσμος των ξωτικών και ο κόσμος των ανθρώπων ήταν ένας κι αδιαίρετος, αλλά κάτι συνέβη και χωρίστηκαν. Οι μύθοι, οι θρύλοι και οι παραδόσεις όλου του κόσμου μιλούν για πνεύματα της φύσης, στοιχειακά όντα, ξωτικές υπάρξεις, νεράιδες και στοιχειά. Πίσω από το συμπαγή κόσμο της καθημερινότητας διαφαίνεται ένας αόρατος κόσμος, κατοικημένος από αόρατα πλάσματα. Στην Ιρλανδία διηγούνται για την πτώση τους από τον Ουρανό και για το ότι δε χάθηκαν γιατί το «κακό» μέσα τους δεν είχε καμία μοχθηρία.

Ειδικά η Ιρλανδία έχει μια ιδιαίτερα πλούσια παράδοση γύρω από τα ξωτικά. Σύμφωνα με την παράδοσή τους τα πλάσματα αυτά προσβάλλονται και θίγονται εύκολα και είναι προτιμότερο να τους μιλάει κάποιος όσο το δυνατόν λιγότερο και να τα προσφωνεί «άρχοντες». Όμως εξίσου εύκολα ευχαριστιούνται, αρκεί λίγο γάλα στο περβάζι του σπιτιού κατά τη διάρκεια της νύχτας. Εξάλλου, ανέκαθεν υπήρχε στην Ιρλανδία ένας σαφής κώδικας συμπεριφοράς εκ μέρους των ανθρώπων, που τους καθιστούσε αξιόπιστους στα ξωτικά.

Πάντα όμως έπρεπε να διαφυλάσσουν τα μυστικά, ώστε να προστατεύουν την ιδιωτική ζωή των ξωτικών, που αγαπούν τη μοναξιά και την περισυλλογή. Αυτά τα όντα έχουν μια δική τους ηθική και μάλιστα τιμωρούν αυτόν που την παραβιάζει, αφαιρώντας του την ικανότητα αντίληψης της χώρας τους και των εθίμων της, αλλά και με τα τσιμπήματα των μυτερών τους όπλων. Αν η παραβίαση γίνεται σκόπιμα τότε η τιμωρία του παραβάτη ανθρώπου έχει πολλές εκδοχές, από ρευματισμούς έως τύφλωση. Η ξωτικοχώρα της Ιρλανδίας είναι η περίφημη Τιρ Ναν Ογκ, ένας γήινος παράδεισος, η χώρα της αιώνιας νεότητας, που βρίσκεται στη δυτική άκρη του ωκεανού, εκεί όπου ο χρόνος δε μετριέται με ανθρώπινα μέτρα.

Ανάμεσα στις δραστηριότητες των ξωτικών αναφέρονται οι γιορτές, οι μάχες, ο έρωτας, η θεραπεία, ο χορός και η μουσική, που τόσο όμορφα ξέρουν να παίζουν. Στις περισσότερες χώρες η μουσική έχει συνδεθεί με τα ξωτικά και πολλοί άνθρωποι την έχουν διδαχτεί από αυτά τα πλάσματα. Αναφέρεται, μάλιστα, πως η μουσική τους ασκεί μαγική επίδραση στους θνητούς, ρίχνοντάς τους συχνά σε μια κατάσταση έκστασης, μεταφέροντάς τους σε άλλους κόσμους. Πιθανά κάποιο ξόρκι να επαναφέρει τους μαγεμένους πίσω στον κόσμο, παρόλα αυτά θα είναι για πάντα αλλαγμένοι. Όσο για το χορό τους, είναι τόσο απαλός και αέρινος ώστε αφήνει άθικτα, αν και όχι πάντα, τα ξερά φύλλα του φθινοπώρου κάτω από τα πόδια τους.

Στις αρχές του 18ου αιώνα (1725) ένας συγγραφέας, ονόματι Μπορν (Bourne), έγραφε στο βιβλίο του «Antiquitatis Vulgares» ότι τα ξωτικά κυκλοφορούν στον κόσμο μας τις νύχτες και ξεφαντώνουν με χορό και τραγούδι, μέσα στα σκοτεινά ερημικά δάση και τα δροσερά λιβάδια, κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού, όταν οι άνθρωποι κοιμούνται και δεν μπορούν να τα δουν. Φτάνουν, μάλιστα, στο σημείο να λιώνουν τα παπούτσια τους από τον πολύ χορό, ώστε το επάγγελμα του παπουτσή να είναι το πλέον διαδεδομένο στον κόσμο τους. Με το ξημέρωμα τα σημάδια αυτών των χορών είναι εμφανή, αφού στα σημεία όπου χόρευαν φαίνονται καθαρά κάποιοι κύκλοι ή δαχτυλίδια, οι περίφημοι Κύκλοι ή Δαχτυλίδια των ξωτικών.

Κατά τον 17ο αιώνα, ο σκωτσέζος κληρικός ο Ρόμπερτ Κιρκ (Robert Kirk), έχοντας κέλτικη ανατροφή και μόρφωση, ανέφερε στην εργασία του με τίτλο «The Common Wealth of Elves, Fauns and Fairies» ότι, τα ξωτικά είναι ένα είδος που βρίσκεται μεταξύ ανθρώπων και Αγγέλων· από τη φύση τους είναι άυλα όντα, με σώματα φωτεινά και ρευστά, και μπορούν να εμφανίζονται ή να εξαφανίζονται κατά βούληση· έχουν οργανωμένες κοινωνίες και είναι κάτοχοι μιας γνώσης σύμφωνα με την οποία τίποτα στον κόσμο δεν πεθαίνει, αλλά όλα εξελίσσονται και ανανεώνονται για πάντα.

Ο Τζον Γρ. Κάμπελ (John Gregorson Campbell), στο βιβλίο του «Superstitions of the Highlandsand in the Islands of Scotland», αναφέρει ότι τα ξωτικά ζουν μια παράλληλη ζωή σε σχέση με την ανθρωπότητα. Υπάρχουν παιδιά και γέροι μεταξύ τους, εξασκούν όλα τα είδη του εμπορίου και της χειροτεχνίας, έχουν γελάδια και σκυλιά και χρειάζονται ρούχα, φαγητό και ύπνο. Πολλοί άνθρωποι που μπήκαν στον κόσμο τους τα είδαν να ασχολούνται με εργασίες παράλληλες με αυτές των ανθρώπων: γυναίκες έγνεθαν, άλεθαν, ζύμωναν και μαγείρευαν, οι άντρες χόρευαν, αστειεύονταν ή κάθονταν δίπλα στη φωτιά, όπως κάνουν οι τσιγγάνοι.

Ένα πλήθος από παράξενα οπτικά φαινόμενα συνδέονται συχνά με αυτά τα όντα· φώτα και λάμψεις, φωτιές ή φλόγες μυστηριώδους προέλευσης, που περαστικοί βλέπουν τη νύχτα, κυρίως στην ύπαιθρο. Στη Σιβηρία λέγεται, μάλιστα, πως τα ξωτικά στοιχειώνουν τις κοιλάδες και τα δάση, καθοδηγούμενα από τα Μεγάλα Πνεύματα, όπως το Πνεύμα του Δάσους ή το Πνεύμα του Ποταμού. Στη σκανδιναβική χερσόνησο αναφέρεται πως, παρόλο που έχουν γεροντική εμφάνιση, χορεύουν ασταμάτητα κάτω από το φεγγαρόφωτο, πάνω σε εκτυφλωτικά πράσινα δαχτυλίδια.

Γενικά, στη Βόρεια Ευρώπη θα συναντήσουμε χαρούμενα ξωτικά, που κατοικούν σε μια μαγική χώρα ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, από όπου κατεβαίνουν, πετώντας στον αέρα, για να φροντίσουν δέντρα και λουλούδια, να παίξουν με πουλιά και πεταλούδες, να χορέψουν πάνω στις πρασινάδες υπό το σεληνόφως. Αυτά ονομάζονται γενικότερα Λαός του Αιθέρα (Fair Folk) ή Φωτεινά Ελφ (Light Elves).

Σε πηγές, λίμνες και ποτάμια νεράιδες λούζονται, κάθονται στα κλαδιά των δέντρων και χτενίζουν τα μακριά πράσινα ή χρυσά μαλλιά τους. Λέγεται πως κάποτε ένας άνθρωπος παντρεύτηκε μια ξωτικιά, ενώ και τα ξωτικά κλέβουν όμορφες κοπέλες, ακόμη και παιδιά, τα οποία αντικαθιστούν με δικά τους σκανταλιάρικα. Στα τρίστρατα υπάρχουν αόρατα όντα που πειράζουν τους ανθρώπους, πετούν πέτρες μέσα από τις σκιές, ενώ κάποιες φορές κυνηγούν τη νύχτα τα ζώα των βοσκών ή τρυπώνουν στα κελάρια κλέβοντας ποτά.

Σε όλη την υφήλιο συναντάμε τον «κατεργάρη», ένα πνεύμα ούτε καλό ούτε κακό, συνήθως ιερό, που ποτέ δεν εμφανίζεται με την πραγματική του μορφή, αλλά διαρκώς μεταμορφώνεται, συχνά σε μορφές ζώων. Οι Ινδιάνοι τα αναφέρουν ως Κογιότ, οι Κέλτες ως Ξωτικά (Puck), οι Σκανδιναβοί τον προσομοιάζουν με τον Θεό της απάτης Λόκι (Locki) και οι δυτικο-Αφρικανοί με τον κατεργάρη Θεό Εμπσου (Edshu). Τα κατεργάρικα πνεύματα συνδέονται με τα έθιμα του καρναβαλιού και κάθε γιορτή μεταμφίεσης γενικότερα. Κάποτε, στις αρχές του Γενάρη, κατά την παγανιστική γιορτή Cervulus, οι άνθρωποι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά μεταμφιεσμένοι σε ζώα ή γριές, χορεύοντας και τραγουδώντας στους δρόμους ανταλλάσσοντας δώρα.

Τα ξωτικά συμμετέχουν σε γιορτές και σε λύπες

Από τις μεγαλύτερες γιορτές τους είναι και η Πρωτομαγιά, που συνδέεται με τη σοδειά, καθώς και η γιορτή του μεσοκαλόκαιρου, κατά τη θερινή ισημερία, τότε που ανάβονται οι φωτιές προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη. Σε επερχόμενο θάνατο μια ξωτική μορφή προειδοποιεί τους ανθρώπους με το μοιρολόι της κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στην Ιρλανδία η ξωτικιά Μπιν Νάι (Bean Νighe) ή αλλιώς Πλύστρα είναι προάγγελος θανάτου, που πλένει σε απόμερα σημεία ποταμών τα ρούχα εκείνων που προορίζονται να πεθάνουν.

Όμως τα ξωτικά είναι και κάτοχοι μεγάλων θησαυρών, από πολύτιμα πετράδια και χρυσάφι. Το «τσουκάλι των ξωτικών» είναι το πιο θρυλικό αντικείμενο που έχουν στην κατοχή τους, το γεμίζουν με θησαυρούς και στη συνέχεια το κρύβουν. Πολλοί θησαυροί φυλάσσονται σε μυστικούς τόπους από στοιχειακά πνεύματα. Αυτοί οι τόποι βρίσκονται σε διάφορα σημεία μέσα στη Γη ή στην επιφάνειά της, ενώ σύμφωνα με έναν παλιό μύθο κάποιος μεγάλος «θησαυρός» βρίσκεται στα όρια του ουράνιου τόξου, σε έναν κόσμο παραμυθένιο.

Τα ξωτικά έχουν στην κατοχή τους και κάποια αγαπημένα αντικείμενα ιδιαίτερης σημασίας, όπως η ζώνη, η χτένα, το μαντήλι, το πουκάμισο, αλλά και τα φτερά τους. Στις παραδόσεις των βορείων λαών μια μαγική ολόχρυση ζώνη κατασκευάστηκε για τη βασίλισσα των ξωτικών από τους Νάνους. Στην ελληνική παράδοση αν μια νεράιδα χτυπήσει με τη ζώνη της ανύπαντρο νέο εκείνος χάνει τα λογικά του και τριγυρνά αλλοπαρμένος για να τη βρει και να την ακολουθήσει.

Τα ξωτικά φορούν στο κεφάλι μια χρυσή χτένα για προστασία και εάν κάποιος άνθρωπος την πάρει θα έχει μεγάλη τύχη στη ζωή του. Κάποιος που αρπάζει μαντήλι ή πουκάμισο νεράιδας γίνεται άντρας της και ζουν μαζί μια κανονική ζωή, εάν όμως εκείνη το ξαναβρεί και το πάρει πίσω τότε επιστρέφει για πάντα στον κόσμο της.

Η ελληνική μυθολογία και παράδοση είναι πλούσια σε ιστορίες με πανέμορφες γοργόνες, νεράιδες και ξωτικά, τις νύμφες της αρχαίας ελληνικής φύσης, που εμφανίζονται να χορεύουν και να τραγουδούν όμορφα τραγούδια, κοντά σε ποτάμια, λαγκάδια, σπηλιές και σε πυκνά δάση, που υπάρχουν στο θρόισμα των φύλλων και στον ήχο της βροχής.

Για παράδειγμα οι Ναϊάδες νύμφες βρίσκονται κοντά στα ποτάμια, τις πηγές και τις κρήνες και κατοικούν μέσα σε σπηλιές κοντά σε νερό ή μέσα σ’ αυτό ή κάτω από την επιφάνεια των ποταμών. Ζούν όσο διατηρούνται και οι πηγές κοντά στις οποίες κατοικούν. Όταν στερεύουν, εκείνες σβήνουν. Αλλά και οι Ορεστιάδες κατοικούν στα βουνά εκεί όπου υπάρχουν πλούσιες πηγές ενώ οι Δρυάδες ή Αμαδρυάδες, είναι νύμφες των δασών, νύμφες των μοναχικών δέντρων και των λιβαδιών, που το όνομά τους σημαίνει «δέντρο και γυναίκα ταυτόχρονα».

Τα πεύκα, τα έλατα και οι δρύες άρχιζαν να μεγαλώνουν με το που ξεκίναγε η ζωή μιας Νύμφης. Ήταν δέντρα δυνατά που ζούσαν για πολλά χρόνια, ενώ απαγορευόταν οι θνητοί να τα αγγίξουν με τσεκούρι. Και αυτό γιατί θεωρούνταν δέντρα ιερά και τα ιερά άλση που σχημάτιζαν ήταν αφιερωμένα στους θεούς. Όταν ερχόταν η ώρα της νύμφης να πεθάνει, μαραινόταν πρώτα το δέντρο της μέσα στη γη.

Στη λαϊκή παράδοση της Ελλάδας η Μόρα ή Βραχνά είναι μια Λάμια, ένα μαλλιαρό και άσχημο στοιχειακό πνεύμα, που τριγυρίζει τις νύχτες και αν βρει άνθρωπο να κοιμάται ανάσκελα πάει και κάθεται πάνω στο στήθος του και τον πλακώνει δυσκολεύοντας την αναπνοή του. Αν εκείνος ξυπνήσει και της αρπάξει το σκουφάκι της μπορεί να κάνει 3 ευχές, κάτι ανάλογο με τις Νεράιδες, και τότε εκείνη ικανοποιεί τις επιθυμίες του για να το πάρει πίσω.

Στην Ελλάδα, γενικά, συναντάμε ένα μοναδικό πλήθος παραδόσεων σχετικά με τα ξωτικά, όπως για τον Αράπη της Λακωνίας, τα στοιχειά (δένδρων, πηγαδιών, δρόμων, γιοφυριών, λιμνών, ποταμών, ρεματιών, σπηλιών, εκκλησιών κ.α.), τη γριά, τη γουρούνα, το θηρίο της θάλασσας, το φίδι, το δράκο, τις στρίγγλες, τις νεράιδες, τους ανασκελάδες, τα τελώνια, τα χαμοδράκια, τους καλικάντζαρους.

Το παραδοσιακό δωδεκαήμερο μεταξύ των Χριστουγέννων και των Φώτων, χρονική περίοδο που οι πύλες των «Aλλων Κόσμων» μένουν ανοιχτές, οι Καλικάντζαροι εισβάλλουν στον κόσμο μας, βρίσκοντας την ευκαιρία να το γλεντήσουν πάνω στη γη. Είναι υποχθόνια πλάσματα, εύθυμα και σπανίως κακοποιά, που βγαίνουν μέσα από τα πηγάδια και τις υπόγειες στοές τους και σκαρώνουν ένα σωρό φάρσες και αστεία στους ανυπεράσπιστους θνητούς. Αρχηγός τους είναι ο Μαντρακούκος, που τον λένε και Κουτσό ή Χωλό.

Παρόμοιες αναφορές υπάρχουν και σε άλλα μέρη του κόσμου. Σε ορισμένες περιοχές της Ασίας, κατά τις χριστουγεννιάτικες μέρες, εμφανίζονται οι Καρακόντζολοι, ενώ στην παράδοση της Ουαλίας οι Καντζάρ. Στη Γερμανία εκείνες τις μέρες εξορμούν επάνω στη γη τα στοιχειακά που ονομάζονται ‘Aγριοι Κυνηγοί ή Λυσσαλέα Στρατιά και σκορπούν τον τρόμο στους χωρικούς.

Η πίστη σε όλα αυτά τα πλάσματα είναι ίσως η αρχαιότερη στην ανθρώπινη ιστορία και μπορεί να ανιχνευθεί σε όλη την πορεία της, στις λατρείες και τις παραδόσεις, όπου αυτά τα όντα έχαιραν ιδιαίτερου σεβασμού εκ μέρους των ανθρώπων και αποτελούσαν πηγή χαράς, έμπνευσης και βαθιάς σοφίας.

Οι επαφές και τα ταξίδια σε αυτούς τους κόσμους είναι η αρχαιότερη μορφή μιας πνευματικής και ψυχικής εμπειρίας, ανέκαθεν γνωστής στον άνθρωπο. Η αλληλεπίδραση με πλάσματα από μια άλλη πραγματικότητα χρησιμοποιείτο πάντα από τους σαμάνους και τους μάγους όλου του κόσμου. Η διακαής επιθυμία του ανθρώπου να υπερβεί τα όρια του κόσμου του και να ονειρευτεί και να αγγίξει άλλους κόσμους ύπαρξης, που υπάρχουν μέσα στα υπέροχα όνειρά του, υπήρξε πάντοτε αποτυπωμένη στους μύθους και τις παραδόσεις όλων των λαών.

Ο Αόρατος Λαός

Μια αμέτρητη ποικιλία στοιχειακών οντοτήτων που συνδέονται με την εξέλιξη της φύσης, μας είναι γνωστή από τις παραδόσεις. Τα ονόματά τους είναι πολλά: Πέρι, Τζίνι, Σιλβάνοι, Σάτυροι, Φαύνοι, Ελφ, Νάνοι, Καλικάντζαροι, Νίσσες, Νορν, Κομπόλντ, Μπράουνι, Νεκ, Στρόμκαρλ, Νεράιδες, Νίξι, Σαλαμάνδρες, Διαβολάκια, Πονκ, Μπάνσι, Κέλπι, Πίξι, ‘Aνθρωποι των Βρύων, Καλοί ‘Aνθρωποι, Καλοί Γείτονες, ‘Aγιες Γυναίκες, ‘Aνθρωποι της Ειρήνης, Λευκές Κυρίες και πολλά ακόμη.

Υπάρχουν, κυριολεκτικά, χιλιάδες διαφορετικοί τύποι πνευμάτων της φύσης, αρχίζοντας από τις μικροσκοπικές στοιχειακές οντότητες των αγριολούλουδων και φτάνοντας μέχρι τις γιγάντιες οντότητες των μεγάλων σχηματισμών της φύσης. Το βασίλειό τους είναι αχανές όσο και το Σύμπαν. Η εμφάνισή τους παρουσιάζει ομοιότητες και διαφορές ανάλογα με τις περιοχές και τους διαφορετικούς πολιτισμους. Μοιάζουν με ανθρώπους στην οργάνωση και την όψη, αλλά με πνεύματα στην ταχύτητα της κίνησής τους. Γενικά, μια ταξινόμηση των στοιχειακών οντοτήτων, που όπως προαναφέρθηκε έχει υιοθετηθεί από την Εσωτερική Παράδοση, βασίζεται στην τετραπλή διαίρεσή τους σε στοιχειακά της γης, του νερού, της φωτιάς και του αέρα.

Στοιχειακά Πνεύματα της Γης

Αυτές οι υπάρξεις συνδέονται με τις περιοχές της γήινης επιφάνειας και των βαθύτερων στρωμάτων της, όπως αγροί, βουνά, έρημοι, βραχώδεις σχηματισμοί, υπόγειες στοές, σπήλαια και βυθός. Σχετίζονται με το σχηματισμό και την εξέλιξη των μετάλλων, των λίθων και του φλοιού της Γης γενικότερα. Το μέγεθος και η δύναμή τους εξαρτάται από τη φυσική μορφή με την οποία συνδέονται.

Νάνοι, Καλικάντζαροι, Μπράουνι, Κομπόλντ, Γνώμοι, Τρολ και ένα πλήθος από διάφορα υποχθόνια πλάσματα, συχνά κατάμαυρα και τριχωτά, αποτελούν τα στοιχειακά του ορυκτού βασίλειου της Γης, γνωστά στη Βόρεια Ευρώπη ως Σκοτεινά Ελφ (Dark Elves). Είναι μεγαλόσωμα αλλά και μικροκαμωμένα πλάσματα με γήινα χαρακτηριστικά, που κινούνται ελεύθερα, διαπερνώντας σκληρούς βράχους και σκοτεινές στοές. Μεταφέρονται ταχύτατα, εντελώς αθόρυβα, οπουδήποτε θελήσουν, χρησιμοποιώντας την ικανότητά τους να διαπερνούν την ύλη, ενώ συχνά παραμένουν ακίνητα ή χάνονται στους βράχους.

Οι λαϊκές δοξασίες της Γερμανίας και της Αγγλίας είναι γεμάτες αφηγήσεις για μυστηριώδη πλάσματα, που οι μεταλλωρύχοι συχνά άκουγαν ή έβλεπαν βαθιά μέσα σε απόμακρες στοές να δουλεύουν, χτυπώντας και τρυπώντας τη Γη· κάποια ήταν εχθρικά και μοχθηρά, ενώ κάποια άλλα φιλικά και τους βοηθούσαν.

Ξεχωριστή όμως θέση σε όλες τις παραδόσεις κατέχουν οι Νάνοι· ιδιόρρυθμα, καλόψυχα, μικροκαμωμένα όντα, που ζουν αιώνες, με το ίδιο πάντα παρουσιαστικό, μεγάλης ηλικίας. Οι Νάνοι αποφεύγουν τον Ήλιο και αγαπούν το φως της Σελήνης, των μικρών λυχναριών και των πυγολαμπίδων. Συνήθως κατοικούν κάτω από τη Γη, όπου δουλεύουν όλη τη μέρα, βαθιά μέσα στα ορυχεία τους. Επισκέπτονται την επιφάνεια της Γης τις νύχτες, αν όμως το ξημέρωμα τους βρει εκεί μεταμορφώνονται σε πέτρα.

Διακρίνονται για την εργατικότητά τους και μπορούν να κατασκευάζουν οτιδήποτε ονειρεύεται η φαντασία μας. Είναι δυνατοί, πανούργοι και επιδέξιοι με τα μέταλλα, τις πέτρες, τα αντικείμενα και τις μηχανές, ενώ κατά παράδοση διακρίνονται στην κατασκευή μαγικών αντικειμένων.

Σε παλαιότερες εποχές οι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτά τα όντα ήταν οι αόρατοι σύντροφοι και βοηθοί τους. Και πραγματικά, τους συναντάμε να βοηθούν τους ανθρώπους σε τεχνικές, γεωργικές και διάφορες εργασίες, αλλά και στην ανεύρεση χαμένων ζώων ή να προσφέρουν τροφή και θαλπωρή σε φτωχά παιδιά αφηγώντας τους παραμύθια, αφού πάντοτε έτρεφαν ιδιαίτερη αγάπη για τα παιδιά.

Αγαπούν τα παιχνίδια, ιδιαίτερα εκείνα που μοιάζουν με «κρυφτό», τους χορούς, τα τραγούδια, αλλά και όλων των ειδών τις ζαβολιές· κλέβουν καλαμπόκι ή κρασί από το κελάρι, βασανίζουν ή ληστεύουν ζώα, ενώ κάποτε αρπάζουν και μωρά. Κάνουν τους ανθρώπους να χάνουν πράγματα, όπως γυαλιά, βελόνες και κλειδιά, αργότερα όμως λύνουν τα μάγια και οι άνθρωποι βρίσκουν τα χαμένα πράγματα, ακόμα και σε διαφορετικά σημεία από εκεί που τα είχαν βάλει.

Στην Ανατολή τους συναντάμε να δίνουν συμβουλές με ανθρώπινη ομιλία, βοηθώντας ταξιδιώτες στο δρόμο τους, ενώ στην Αρχαία Ελλάδα να έχουν καταφύγια σε σταυροδρόμια και να φροντίζουν παλιά ερημοκλήσια ιδιαίτερα ως στοιχειακά των δασών, που αργότερα ονομάστηκαν Φαύνοι ή Σειληνοί. Κάποτε πίστευαν πως η ηχώ στα βουνά ήταν το αγαπημένο παιχνίδι που έπαιζαν οι Νάνοι στους θνητούς. Για το λόγο αυτό ονόμαζαν την ηχώ «οι φωνές των Νάνων».

Οι ινδιάνοι Ιροκουά πιστεύουν πως οι Νάνοι αποτελούν φυσική αναγκαιότητα για τον πλανήτη και τον άνθρωπο, καθώς είναι υπεύθυνοι για την ομορφιά του γήινου τοπίου· εκείνοι το χαράζουν και το σκαλίζουν, δημιουργώντας γκρεμούς, χαράδρες και βράχους, ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν τον άνθρωπο από σκοτεινές υποχθόνιες δυνάμεις.

Οι Γνώμοι είναι στοιχειακά της γης παρόμοια με τους Νάνους και γνωστά περισσότερο στις απόκρυφες επιστήμες παρά στη λαϊκή παράδοση. Είναι όντα που συνδέονται με τις δυνάμεις που κρύβει η γη. Ο γάλλος κληρικός συγγραφέας Aβάς ντε Βιλαρέ (Abbas de Villare) στο βιβλίο του «Τhe Comte be Cabalis» έγραφε πως η Γη είναι γεμάτη από αυτά τα πλάσματα, ακριβώς στο κέντρο της. Είναι πλάσματα έξυπνα, φιλικά προς τον άνθρωπο, φύλακες των θησαυρών, των μετάλλων και των πολύτιμων πετραδιών, ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν τους Γνώμους πανούργα και μοχθηρά πλάσματα. Ο Παράκελσος (Theophrastus Paracelsus) έγραφε πως οι Γνώμοι «είχαν ύψος περίπου 18 ίντσες, αλλά μπορούσαν να απλωθούν και να επιμηκυνθούν, έτσι ώστε να φαντάζουν σαν γίγαντες».

Τα Τρολ, στην αρχαία σκανδιναβική παράδοση, είναι γιγαντιαία τρομακτικά πλάσματα, εχθρικά προς τον άνθρωπο, που ζουν σε κάστρα και στοιχειώνουν τους γύρω τόπους κάθε βράδυ. Οι γυναίκες Τρολ μεταμορφώνονται σε Μάρας (Maras), δηλαδή εφιάλτες, και εισβάλλουν στα όνειρα των ανθρώπων. Σκοτεινά πνεύματα είναι και τα Hobgoblin και ιδιαίτερα η Pucka, ένα ισχυρό πνεύμα με μορφή άσπρου αλόγου, που τρέχει μέσα στη νύχτα, μεταφέροντας ανθρώπους από τη γη των θνητών στη μαγική χώρα των ξωτικών και των ονείρων. Στις αγγλικές και σκωτσέζικες παραδόσεις συναντάμε και τα Brownies, μικρά εργατικά ξωτικά που κατοικούν σε σπίτια και αποθήκες. Σπάνια εμφανίζονται, αλλά κάποιες φορές οι φωνές τους ακούγονται μέσα στη νύχτα. Βοηθούν στο καθάρισμα των σπιτιών, όταν όμως θυμώνουν κάνουν το σπίτι άνω-κάτω.

Στοιχειακά Πνεύματα του Νερού

Ιδιαίτερα πλούσιες είναι σε όλες τις παραδόσεις οι αναφορές για τις Νεράιδες, τα στοιχειακά όντα του υδάτινου Στοιχείου, που ζουν σε ωκεανούς, θάλασσες, ποτάμια, λίμνες, καταρράκτες, ρέματα, πηγές, στέρνες και βρύσες. Ανέκαθεν υπήρχε η πίστη για έναν ολόκληρο κόσμο από υδάτινες οντότητες στα βάθη της θάλασσας, πότε καλοπροαίρετες και χαριτωμένες και πότε τερατώδεις και δαιμονικές. Τα πλάσματα αυτά συχνά αναφέρεται ότι ζουν σε υγρούς, διάφανους τόπους, γεμάτους πολύτιμα μαργαριτάρια, πετράδια, πανέμορφα όστρακα και φυτά.

Αναρίθμητες είναι οι αναφορές για μια πανέμορφη χώρα κάτω από τα κύματα, έναν μαγεμένο τόπο που βυθίστηκε στα πανάρχαια χρόνια κάτω από τη θάλασσα και κατοικείται από παράξενα όντα. Κάποιοι ήρωες ανακαλύπτουν παράξενους δρόμους προς αυτό τον τόπο, όπου τους περιμένουν πολλές περιπέτειες. Από την αρχαιότητα, στην επιφάνεια της θάλασσας κατοικούν οι Σειρήνες, με κεφάλι γυναίκας και σώμα πτηνού ή ψαριού. Γοητεύουν και αποπλανούν τους ανθρώπους με μουσικές και ήχους αρμονικούς, που θυμίζουν ανθρώπινη φωνή.

Επίσης, στα βάθη της θάλασσας, μέσα σε καταποντισμένες σπηλιές, ζουν οι Νηρηίδες και οι Τρίτωνες, πανάρχαια όντα που συνοδεύουν την Αφροδίτη, τον Ποσειδώνα και τη σύζυγό του Αμφιτρίτη. Ντύνονται με φύκια, μαργαριτάρια, κοχύλια και προαναγγέλλουν με ήχους αιθέριων κοχυλιών το πέρασμα των αρχαίων ιστιοφόρων.

Σε βρύσες και κρήνες, ποτάμια και περιοχές που νερά αναβλύζουν από βράχους, δημιουργώντας καταρράκτες με θορυβώδεις αφρούς, κατοικούν οι Βρυσηίδες ή Ναϊάδες. Κάποιες από αυτές ζουν σε απόμερες θαλασσινές ακτές και παραλίες, μέσα σε τρύπες και σπηλιές. Γοητεύουν τους ταξιδιώτες και τους καλούν στα σπήλαια να πιουν το μαγικό ποτό. Μόνο οι αγνοί και δυνατοί μπορούν να ξεφύγουν από την πλάνη τους και να απελευθερωθούν από τις δυνάμεις τους.

Οι Γοργόνες, ωραίες γυναίκες με ουρά ψαριού, αγαπούν τη μουσική και το τραγούδι και αναζητούν με πάθος να αιχμαλωτίσουν μια ανθρώπινη ψυχή, αλλά συχνά συμβαίνει ο άνθρωπος να τις αιχμαλωτίζει. Αυτά τα πλάσματα είναι μεγαλόψυχα και γενναιόδωρα απέναντι σε εκείνους που σέβονται την ύπαρξη και την ελευθερία τους. Σε αυτούς προσφέρουν προστασία και σωτηρία όταν κινδυνεύουν στη θάλασσα. Στην επιφάνεια της θάλασσας κατοικούν και κάποια μικρά υδάτινα πλάσματα, που γεννιούνται και διαλύονται με τους αφρούς των κυμάτων, ιδιαίτερα τις νύχτες που έχει πανσέληνο. Σύμφωνα με την αρχαία ιατρική, έχουν την ικανότητα να προκαλούν θαυματουργικές θεραπείες σε όσους κολυμπούν στα νερά.

Στοιχειακά πνεύματα της Φωτιάς

Αυτά αναφέρονται ως Σαλαμάνδρες, συνδέονται με την ενέργεια του Ήλιου, των κεραυνών και των αστραπών, με τις φωτεινές πηγές, με τις φωτιές στο εσωτερικό της Γης, αλλά και στα ιερά, καθώς και με κάθε φλόγα ή φωτιά γενικότερα. Παρομοιάζονται σαν πύρινοι ιππότες, η μορφή τους όμως δεν φέρει ανθρώπινα χαρακτηριστικά· διακρίνονται σαν μαύρα φίδια να κινούνται στη φωτιά με μεγάλη ταχύτητα, περιστρεφόμενα γύρω από τον εαυτό τους, με μέγεθος από μικρών σκουληκιών μέχρι πελώριων Σαλαμάνδρων. Πολλές φορές μας γοητεύουν όταν βλέπουμε τις μικρές φλογίτσες να χορεύουν, ιριδίζοντας μέσα στο τζάκι και σκορπίζοντας ζεστασιά και συντροφικότητα.

Στοιχειακά πνεύματα του Αέρα

Πρόκειται για τις επονομαζόμενες Συλφίδες, που λέγεται πως ζουν αποκλειστικά στον αέρα και έχουν τον έλεγχο του καιρού, του ανέμου και του σχηματισμού των νεφών. Απεικονίζονται σαν όντα πολύχρωμα, ανθρώπινου περίπου μεγέθους, με ρευστή, σχεδόν διάφανη, ασταθή φύση και ταχύτατη ευκινησία.

Τα Έλφη που είναι ανθρωπομορφικά και μοιάζουν με αιθέριες πανέμορφες πεταλούδες σε συνεχή κίνηση, έχουν ιδιαίτερα μικρό μέγεθος. Ζουν στους κάλυκες των λουλουδιών, ρουφώντας το νέκταρ τους, ενώ αρέσκονται να πραγματοποιούν κυκλικούς χορούς και ευεργετικά μάγια, καθώς χαρακτηρίζονται από ενεργητικότητα και ιδιαίτερες θεραπευτικές ικανότητες. Μερικά προσκολλούνται στα παιδιά αλλά και σε κάθε άνθρωπο με αθωότητα και καλλιτεχνική ευαισθησία.

Η Αλληλεπίδραση με τους Ανθρώπους

Είναι γεγονός ότι όλες οι δραστηριότητες των ξωτικών επιφέρουν αλλαγές και ανανέωση σε καθετί, φτάνοντας στο σημείο να φέρνουν κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω στους ανθρώπους και τη φύση ολόκληρη. Αυτά τα πλάσματα φημίζονται γενικότερα για την επιδεξιότητά τους σε διάφορες εργασίες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εργάζονται για λογαριασμό του ανθρώπου ή διδάσκουν σε αυτόν τις τέχνες τους. Λέγεται ότι η επικοινωνία με αυτές τις λεπτές υπάρξεις προσφέρει στον άνθρωπο σοφία, θεραπευτική δύναμη και γενικότερα τα εφόδια που χρειάζεται για να ζήσει αρμονικά επάνω στη Γη.

Η σύνδεση με αυτές τις δυνάμεις της φύσης είναι δημιουργική και ωφέλιμη, όμως ο άνθρωπος που εισέρχεται αναξέλεγκτα, χωρίς σεβασμό και αγάπη, χωρίς σύνεση στο βασίλειό τους μπορεί να βρεθεί προ εκπλήξεων, μιας που η επιρροή των δυνάμεων τους κόσμου τους ασκεί ιδιαίτερη γοητεία. Αυτά τα όντα αναβλύζουν ζωτικότητα και δύναμη σε αφθονία, επομένως οποιαδήποτε επαφή μαζί τους είναι ιδιαίτερα διεγερτική για τους ανθρώπους. Για αυτό στους μύθους αναφέρεται ότι στον κόσμο των ξωτικών οι θνητοί είναι συχνά μαγεμένοι ή κοιμισμένοι, ιδιαίτερα οι ευαίσθητοι άνθρωποι.

Θα πρέπει να επισημανθεί πως η επαφή με το στοιχειακό βασίλειο αποτελεί μέρος των πρακτικών της Εσωτερικής Παράδοσης, αλλά σε καμία περίπτωση δε συνιστά πράξη άσκοπης περιπλάνησης σε ονειρικούς κόσμους και κυρίως δεν αποσκοπεί στην προσωπική ικανοποίηση. Η επαφή με αυτές τις επικράτειες, σε κάθε περίπτωση, προϋποθέτει βαθύ σεβασμό, εσωτερική συγκρότηση και ισορροπία, υψηλή πνευματική πόλωση, ενώ οφείλει να διέπεται από βαθιά αίσθηση ευθύνης και μέτρου, αλλιώς μπορεί να αποβεί επιβλαβής για όποιον πειραματίζεται ασύνετα.

Το στοιχειακό βασίλειο θα υπάρχει όσο υφίσταται η υλική δημιουργία

Η εξέλιξή του είναι άμεσα εξαρτημένη από την ανθρώπινη εξέλιξη, αλλά και από την εξέλιξη των άλλων γήινων βασιλείων. Η στάση και η συμπεριφορά της ανθρωπότητας απέναντι στο φυσικό περιβάλλον επηρεάζει και τη στοιχειακή εξέλιξη, πράγμα που αποτελεί μεγάλη ευθύνη από την πλευρά της ανθρωπότητας. Η όποια υποβάθμιση ή καταστροφή προκαλείται στο φυσικό περιβάλλον από τον άνθρωπο, επηρεάζει άμεσα και το στοιχειακό βασίλειο, το οποίο εάν δεν αφανιστεί, θα νοσήσει και ίσως να λειτουργήσει αντιδραστικά, απορυθμιστικά.

Εκείνο που χρειάζονται αυτά τα όντα από τον άνθρωπο είναι αγάπη, σεβασμός και συνεργασία. Ξαναβρίσκοντας τη χαμένη μας επαφή μαζί τους, βοηθάμε τη διαδικασία θεραπείας τόσο των εαυτών μας όσο και της Γης πάνω στην οποία ζούμε. Και μια τέτοια ουσιαστική σύνδεση με αυτά τα βασίλεια αναπτύσσεται όταν προσεγγίζουμε το περιβάλλον μας με λεπτότερο και βαθύτερο τρόπο. Πραγματοποιείται όταν, μέσα σε κλίμα αγάπης και γαλήνης, ανοίξουμε την καρδιά μας και αφήσουμε ελεύθερη και δεκτική την ύπαρξή μας στις ενέργειες της ζωής, πέρα από κάθε λογική και σκέψη. Μέσα σε νοητική σιγή, βιώνουμε τότε την παρουσία των λεπτότερων κόσμων, άμεσα και πέρα από κάθε ερμηνεία.

Για το σκοπό αυτό, πολλοί άνθρωποι ανέκαθεν αναζητούσαν να φέρουν τον εαυτό τους πιο κοντά στη σοφία της φύσης, σε μια βαθύτερη εσωτερική αντίληψη των ενεργειών και των μηνυμάτων της. Αυτή η προσπάθεια ανοίγει τα κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και των στοιχειακών πνευμάτων της φύσης, με αποτέλεσμα, μέσα στο ταξίδι της ζωής, να νιώθουμε όλοι μας τα αδιόρατα νήματα που μας συνδέουν με αυτούς τους μαγευτικούς και παράξενους λεπτούς κόσμους ύπαρξης. Τελικά, εκείνο που φαινόταν μύθος, λαϊκή παράδοση, όνειρο και φανταστικό διαπιστώνουμε ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Μίας Ζώης, στην οποία όλοι συμμετέχουμε ως ζωντανά και δημιουργικά κύτταρα.