-Η συνείδηση της μη συνείδησης της ζωής είναι ο αρχαιότερος φόρος της διάνοιας.
-Η μοναδική μου συνήθεια, να κάνω όνειρα, με έχει προικίσει, με μια εξαιρετικής καθαρότητας εσωτερική όραση.
-Γι΄ αυτό γνωρίζω τον εαυτό μου ολοκληρωτικά, και γνωρίζοντάς με έτσι, γνωρίζω επίσης ολοκληρωτικά την ανθρωπότητα όλη.
-Πολλές φορές αφοσιώνομαι στην βολιδοσκόπηση των προθέσεών τους, γιατί έτσι τους κάνω δικούς μου. Κατακτώ τον ψυχισμό που ερμηνεύω, γιατί, για μένα, ονειρεύομαι σημαίνει κατέχω.
–Ένα πραγματικό ηλιοβασίλεμα είναι κάτι το απροσμέτρητο και το εφήμερο. Το ηλιοβασίλεμα του ονείρου είναι σταθερό και αιώνιο.
–Τα αγαπώ όλα αυτά, ίσως γιατί δεν έχω τίποτε άλλο να αγαπήσω ή γιατί ίσως τίποτε δεν αξίζει την αγάπη μιας ψυχής – κι αν αυτό το συναίσθημα πρέπει κάπου να το απευθύνουμε, καλύτερα τότε να το δώσω στη φτωχή όψη του μελανοδοχείου μου παρά στην πλατιά αδιαφορία των άστρων.
-…αναρωτιέμαι αν κι αυτοί κάποια στιγμή ενέδωσαν στον πειρασμό του Δαίμονα της Πραγματικότητας. Ζωή είναι η άγνοια του εαυτού σου. Σκέψη η ανεπαρκής γνώση του εαυτού σου. Η ξαφνική όμως γνώση του εαυτού σου, σε μια τέτοια καθαρτήρια στιγμή, είναι για σένα η άμεση αντίληψη της έννοιας της ενδόμυχης μονάδας, του μαγικού λόγου της ψυχής. Μα η αιφνίδια λάμψη καίει τα πάντα. Μας απογυμνώνει ακόμη κι από τον εαυτό μας. Δεν ήταν παρά μια στιγμή, και με είδα. Ύστερα δεν θα ξέρω ούτε καν να πω τι ήμουν. Και τελικά νυστάζω, γιατί μου φαίνεται, χωρίς να ξέρω γιατί, πως το νόημα όλων αυτών είναι ο ύπνος.
–… η κόπωση της σκέψης που χρησιμοποιεί έννοιες αφηρημένες. Δεν βαραίνει σαν την σωματική κούραση ούτε ταράζει σαν την κούραση από τις συγκινήσεις. Είναι το βάρος της συνείδησης του κόσμου, το να μην μπορεί να πάρει η ψυχή ανάσα.
-Και η ξαφνική αίσθηση ότι είμαι έγκλειστος σ΄ ένα κελί δίχως όρια. Προς τα που να βρω να φύγω αφού κελί είναι το παν;
-…επιθυμία, κάποια μέρα, μια μέρα χωρίς χρόνο και χωρίς ύλη, να ανοίξει μια πόρτα, να φύγουμε μακριά από το Θεό και ο βαθύτερός μας εαυτός να πάψει επιτέλους – δεν ξέρω πως- να αποτελεί τμήμα του είναι ή του μη είναι.
-Παρακμή είναι η πλήρης απώλεια της ασυνειδησίας γιατί η ασυνειδησία είναι το θεμέλιο της ζωής. Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε.
–Πεσιμιστής σημαίνει να αντιλαμβάνεσαι το κάθε πράγμα ως τραγικό, συμπεριφορά υπερβολική και άβολη.
-Και όλα αυτά -η τακτοποίηση, η ταξινόμηση, η οργάνωση- δεν είναι παρά προσπάθεια που γίνεται πραγματικότητα– και τελικά, όση απόγνωση κι αν προκαλεί, αυτό είναι η ζωή.
–Μακάριοι αυτοί που κατορθώνουν να μεταφράσουν τον προσωπικό τους πόνο σε πόνο συμπαντικό.
-Αλλά στο τέλος όλα μπαίνουν στο σπίτι από το παράθυρο της παρατήρησης και το παράθυρο της σκέψης.
–Ο μεγαλύτερος εγκληματίας, ο πιο κλεισμένος στον εαυτό του εγωιστής, από μια μαγεία φυσική, είναι ιερός όσο κοιμάται.
-Γι΄ αυτό νιώθω, όταν σκέφτομαι κυριευμένος από αυτή την αίσθηση, μια απέραντη ακαθόριστη τρυφερότητα για ολόκληρη την παιδική ανθρωπότητα, για την αποκοιμισμένη κοινωνική ζωή, για όλους και για όλα.
-Μερικοί είναι έξυπνοι, άλλοι χαζοί κι είναι όλοι το ίδιο χαζοί. Άλλοι είναι πιο γέροι, άλλοι πιο νέοι κι έχουν όλοι την ίδια ηλικία. Μερικοί άντρες κι άλλες γυναίκες, ανήκουν όλοι στο ίδιο φύλο, το οποίο και δεν υφίσταται.
–Τα παιδιά είναι μεγάλοι λογοτέχνες, γιατί μιλούν όπως νιώθουν και όχι όπως πρέπει να νιώθουν, όχι σαν αυτούς που νιώθουν σύμφωνα με τους άλλους.
–Ύπνος είναι η Νιρβάνα – όποια κι αν είναι οι ορισμοί των εννοιών αυτών, ύπνος είναι η αργή ανάλυση των αισθήσεων, είτε κοιμάται σαν μια ατομικιστική επιστήμη της ψυχής είτε κοιμάται σαν μια μελωδία της θέληση, αργό ανάγραμμα της μονοτονίας.
–Φοβάμαι πάντα μήπως μιλούν για μένα. Απέτυχα στα πάντα. Δεν τόλμησα ούτε να σκεφτώ την ύπαρξή μου, ή να σκεφτώ τί θα ήθελα να είμαι, αυτό ούτε καν το ονειρεύτηκα, γιατί μέχρι και στο όνειρο βρέθηκα ακατάλληλος για τη ζωή. Ακόμη και σαν οραματιστής ονειροπόλος.
–Και διαπιστώνω πως το είδος του συναισθήματος που συγκινεί την κοινή ψυχή με τον ίδιο τρόπο που είμαι εγώ συγκινημένος, είναι η νοσταλγία της χαμένης παιδικής ηλικίας.
–Το ψέμα είναι απλά η ιδανική γλώσσα της ψυχής: διότι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που μεταχειριζόμαστε τις λέξεις(δηλαδή ήχους αρθρωμένο κατα τρόπο άλογο) για να μεταφράσουμε στη γλώσσα της πραγματικότητας τις πιο εκλεπτυσμένες και εσωτερικές κινήσεις των συναισθημάτων και των λέξεών μας (και που οι λέξεις ασφαλώς ποτέ δεν θα μπορέσουν να αποδώσουν) έτσι ακριβώς χρησιμοποιούμε το ψέμα και το παραμύθι, για να καταλαβαινόμαστε μεταξύ μας, πράγμα που με την αλήθεια, καθαρή και αμεταβίβαστη, δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει.
– Ποιος μπορεί να κρύβεται στο βάθος της ψυχής της οποίας το πρόσωπο χαμογελά ή κοιτάζει – ο πολιτικός που θέλει να μας αγοράσει ή η πόρνη που θέλει να την αγοράσουμε.
-Και όπως συνήθως συμβαίνει, το κατώτερο από τα δυο μέρη είναι αυτό που παρενοχλεί το άλλο.
-Η πλήξη είναι η σημαντική αντίληψη του χάους και η συνείδηση πως χάος είναι όλα. Ο άνθρωπος που βαριέται, όπως και ο κακοδιάθετος και ο κουρασμένος νιώθει φυλακισμένος σ΄ ένα στενό κελί. Ο απελπισμένος από τη στενότητα της ζωής νιώθει κλεισμένος σ΄ ένα κελί κάπως πιο φαρδύ. Αυτός όμως που βρίσκεται στο έλεος της πλήξης είναι καταδικασμένος σε ένα κελί δίχως όρια.
-Γεγονός είναι πως το ψεύτικο όνομα μαζί με το αληθινό όνειρο δημιουργούν μια πραγματικότητα καινούργια. …Κατασκευάζουμε πραγματικότητες.
–Είναι εύκολο να απομακρύνεις τους ανθρώπους: αρκεί να μην τους πλησιάζεις.
-…να περνάει κανείς την αίσθηση από την καθαρή ευφυΐα, να την διυλίζει μέσα από μια ανάλυση ανώτερη, για να την πλάσει σε μορφή λογοτεχνική και να της δώσει τη δική της όψη και πνοή. Τότε την έχω κρατήσει για πάντα. Έχω κάνει πραγματικό το μη πραγματικό κι έχω στήσει στο άπιαστο ένα αιώνιο βάθρο. Τότε, στα άδυτα του εαυτού μου, έχω στεφθεί αυτοκράτορας.
–Ίσως βλέπω και ονειρεύομαι να είναι το ίδιο πράγμα, το γεγονός όμως ότι λέμε βλέπω, αντί για ονειρεύομαι, σημαίνει πως κάνουμε διάκριση ανάμεσα σε όνειρο κι όραση.
-Υπάρχουν γουρούνια του πεπρωμένου, όπως εγώ, που δεν απομακρύνονται από την ισοπέδωση της καθημερινότητας εξαιτίας της έλξης που τους ασκεί η ίδια τους η αδυναμία.
-Για όσους δεν είναι τίποτα, ζωή είναι, όπως και για τα ποτάμια, η ίδια η ροή. Αυτούς όμως που νιώθουν και που σκέφτονται, αυτούς που ξαγρυπνούν, η φρικτή υστερία των σιδηροδρόμων των αυτοκινήτων, των πλοίων, δεν τους αφήνει ήσυχους, να κοιμηθούν ή να ξυπνήσουν.
–Για να βρώ ξεκούραση μου λείπει η υγεία της ψυχής.
-Πιστεύω πως λέγοντας ένα πράγμα, διατηρείς όλες του τις αρετές ενώ ταυτόχρονα του αφαιρείς την τρομακτική του δύναμη. Η εξοχή, στα λόγια, είναι πιο πράσινη από την ίδια της την πρασινάδα. Αν τα λουλούδια περιγράφονταν με λέξεις οι οποίες τα ζωγράφιζαν στο χώρο της φαντασίας, θα είχαν χρώματα τόσο λαμπρά που η κυτταρική ζωή δεν γνωρίζει.
–Όταν κοιμηθούμε η εδώ ζωή γίνεται όνειρο, και όχι με κάποια έννοια μεταφορική ή ποιητική γίνεται όνειρο κυριολεκτικά.
–Η ηδονή, που εκ πρώτης όψεως μοιάζει με μια βουτιά μες τη ζωή, είναι, πριν απ΄ όλα μια βουτιά μέσα στον εαυτό μας, μια ρήξη τη σχέσης ανάμεσα σ΄ εμάς και τη ζωή μας, μια κινούμενη σκιά θανάτου.
-Μπορεί να επιστρέψει κανείς το ίδιο κουρασμένος από ένα όνειρο, όσο κι από μια εργασία ορατή. Ποτέ δεν ζει κανείς τόσο πολύ όσο όταν σκέφτεται πολύ.
-Για μένα, όταν βλέπω ένα νεκρό, ο θάνατος είναι μια αναχώρηση. Το πτώμα μας δίνει την εντύπωση ενός παλιού κουστουμιού που πετάχτηκε. Κάποιος έφυγε, χωρίς να χρειάζεται να πάρει μαζί του τη μοναδική του φορεσιά.
–Η ζωή είναι ο δισταγμός ανάμεσα στο θαυμαστικό και το ερωτηματικό. Σε περίπτωση αμφιβολίας υπάρχει η τελεία.
-Αναλογίζομαι καμιά φορά, με μια απόλαυση μελαγχολική, πως αν κάποια μέρα, σ΄ ένα μέλλον στο οποίο εγώ πλέον δεν θα ανήκω, αυτές οι γραμμές που γράφω γνωρίσουν επαίνους και εγκώμια, θα έχω επιτέλους αποκτήσει ανθρώπους που να με ¨καταλαβαίνουν¨, τους δικούς μου ανθρώπους, μια οικογένεια αληθινή για να γεννηθώ εκεί, θα έχω προ πολλού πεθάνει.
–Μια μέρα ίσως καταλάβουν πως εκπλήρωσα, όπως κανένας άλλος, το εγγενές μου καθήκον να ερμηνεύσω ένα κομμάτι του αιώνα μας, κι όταν το καταλάβουν, θα γράψουν πως στον καιρό μου κανείς δεν με κατάλαβε, πως έζησα δυστυχισμένος μέσα στην γενική αδιαφορία και κρυάδα, και πως είναι μεγάλο κρίμα που μου συνέβη αυτό.
Φερνάντο Πεσσόα, Το βιβλίο της ανησυχίας
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου