Ψάχνουμε τον άνθρωπο που θα έχει τα κομμάτια που μάς λείπουν

Σου έχει συμβεί ποτέ να γνωρίζεις και να συνδέεσαι ερωτικά με ανθρώπους που έχουν κάποιο κοινό στοιχείο; Σαν μια αλυσίδα στοιχείων, από τον έναν στον άλλον. Γνωρίζεις ανθρώπους με το ίδιο όνομα, επάγγελμα, χόμπι, χρώμα μαλλιών, συμπεριφορών. Λες να είναι τυχαίο;

Το οικείο. Το οικείο είναι μια μεγάλη παγίδα, είναι γνωστό, το ξέρεις, μπορεί να έχεις φάει τα μούτρα σου άπειρες φορές, αλλά ξέρεις τι να περιμένεις. Έτσι όλο το δράμα, χάνει την έντασή του κι εσύ μπορείς να βγεις με το κεφάλι ψηλά κι από αυτή την περιπέτεια. Το οικείο έχει να κάνει με μοτίβα, συμπεριφορές και μη λεκτικά μηνύματα, τα οποία έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε από πολύ μικρή ηλικία. Το οικογενειακό περιβάλλον, οι σχέσεις των γονέων, το κλίμα που υπάρχει στην οικογένεια, είναι βασικοί παράγοντες διαμόρφωσης του χαρακτήρα ενός ανθρώπου, βασικός παράγοντας επηρεασμού επιλογής συντρόφων στη μετέπειτα ζωή.

Φυσικά η σχέση με το πρόσωπο του βασικού φροντιστή ενός ανθρώπου το οποίο ανταποκρίνεται και καλύπτει τις ανάγκες του, ακόμα και ο χρόνος ανταπόκρισης και η ποιότητα στην ικανοποίηση αυτών, όταν είναι βρέφος, συνδέονται με τον τρόπο που τελικά επιλέγουν να σχετιστούν οι άνθρωποι στην ενήλικη ζωή τους.

Η Melanie Klein (1921) είναι γνωστή για την πρώτη ενασχόληση με τη θεωρία των αντικειμενοτρόπων σχέσεων. Το βρέφος συνδέεται με το αντικείμενο που τού προσφέρει την ικανοποίηση των αναγκών του. Συγκεκριμένα στη θεωρία της Klein, το βρέφος συνδέεται με τον μαστό που ικανοποιεί τον κορεσμό της πείνας του. Αντιλαμβάνεται δυο εκδοχές αναλόγως της ανταπόκρισης. Τον καλό μαστό, όταν καλύπτονται άμεσα οι ανάγκες του και τον κακό μαστό, όταν οι ανάγκες αυτές δεν εκπληρώνονται. Στο σκεπτικό αυτό ακολούθησαν και άλλοι ερευνητές-ψυχαναλυτές όπως ο Winnicott (1973), αναδεικνύοντας τη βρεφική και παιδική ηλικία, τον τρόπο ανταπόκρισης της μητέρας, πατέρα ή φροντιστή και τη συναισθηματική διάθεση και ετοιμότητα στον τρόπο κάλυψης των πρώτων εκείνων αναγκών, ως βασικά σημεία ενδιαφέροντος για τον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται οι άνθρωποι, στην ενήλικη ζωή τους.

Ίσως ψάχνουμε εκείνο τον αρχικό τρόπο σύνδεσης. Ένας άνθρωπος που έχει βιώσει περισσότερο απορριπτικές εμπειρίες στα πρώτα στάδια της ζωής του και έμαθε να παραμελούνται οι ανάγκες του, να καθυστερούν να εκπληρωθούν, να ματαιώνεται, ψάχνει εκείνον τον αρχικό τρόπο σύνδεσης, παρ’ όλη την αρνητική αίσθηση.

Αντίστοιχα όσοι στα πρώτα στάδιά τους, βίωσαν την κάλυψη των αναγκών αυτών, εισέπραξαν ενδιαφέρον και ανταπόκριση αισθάνονται δυνατοί και αναζητούν τον τρόπο σύνδεσης που θα τούς καλύπτει, θυμίζοντας το μοτίβο της αρχικής εκείνης σύνδεσης. Φυσικά πολλές φορές υπάρχουν και οι δύο καταγραφές, θετικές και αρνητικές, όμως κάπου η ζυγαριά βαραίνει και τότε το πρώτο μοτίβο σύνδεσης έχει δημιουργηθεί. Όλοι κατανοούν τις δυσκολίες της φροντίδας ενός βρέφους και το πόση κούραση και ευθύνη φέρει η ανατροφή, έτσι με το να φωτίζουμε τον αρχικό τρόπο σύνδεσης, σε καμιά περίπτωση δεν κατηγορούνται οι μητέρες, οι πατέρες και οι φροντιστές, καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Όμως αναδεικνύοντας την πτυχή αυτή, δίνεται η απαραίτητη σημασία στη βρεφική ηλικία και στο πώς μπορεί κάποιος να δυσκολεύεται στο σήμερα. Φυσικά υπάρχουν πολλές θεωρίες, προσεγγίσεις και σχολές, όλες αξιόλογες, οι οποίες προσφέρουν διαφορετικούς τρόπους ανάλυσης της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Δε θα αναλυθούν όλες εδώ, αλλά κρίνεται σημαντική η εστίαση σε αυτές που σχετίζονται με τη βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία, με έναν τρόπο που δεν είναι τόσο γνωστός στο ευρύ κοινό. Μήπως διαλέγεις ανθρώπους που είναι οικείοι και θα συνδεθείς μαζί τους με τον τρόπο που έχεις μάθει από πολύ μικρή ηλικία;

Εάν αυτή η σύνδεση σε καλύπτει είσαι σε καλό δρόμο, όμως εάν κατι σε δυσκολεύει και σε ενοχλεί, το να δουλέψεις με τον εαυτό σου, φωτίζοντας τα σημεία αυτά θα σε βοηθήσει να αναγνωρίζεις τις επιλογές και τον λόγο που κάνεις τις επιλογές αυτές. Έτσι θα δώσεις μια ευκαιρία να αναγνωρίζεις εγκαίρως τον λόγο που κάνεις αυτές τις επιλογές, που ναι μεν θα είναι οικείες, αλλά θα σου δημιουργούν αίσθηση ικανοποίησης και πληρότητας. Το θετικό είναι ότι ο άνθρωπος μαθαίνει, διαμορφώνεται και εξελίσσεται αναλόγως του ενδιαφέροντος που δείχνει στο να δουλέψει σχετικά με θέματα που τον δυσκολεύουν.

Συμπληρώνοντας το σκεπτικό αυτό, μια ενδιαφέρουσα οπτική είναι ότι αυτά τα κοινά στοιχεία που παρατηρείς και ψάχνεις ασυναίσθητα, είναι τα μικρά κομμάτια του παζλ του ιδανικού συντρόφου, τα οποία επιλέγεις, προσπαθώντας να συμπληρώσεις την εικόνα του. Ίσως κάποια στιγμή αναγνωρίσεις σε κάποιον όλα τα κομμάτια που έψαχνες. Όσο δουλεύεις με τον εαυτό σου κι αναλύεις τον τρόπο που σκέφτεσαι και αντιδράς, θα είναι πιο εύκολο να βάλεις τα σωστά κομμάτια στη σωστή θέση. Τότε θα είσαι σίγουρα σε πολύ καλό δρόμο. Εάν όμως διαλέγεις τα λάθος κομμάτια και προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι ταιριάζουν, θα καθυστερείς να ολοκληρώσεις το παζλ.

Η σύνδεση των δικών σου πρώτων εμπειριών, θα βοηθήσει στον τρόπο που αναγνωρίζεις τα στοιχεία, τα οποία σε καλύπτουν, στον άλλο. Είναι κάτι που σε ικανοποιεί πραγματικά ή σε κάνει να αναβιώνεις την οικεία αίσθηση απόρριψης που βίωσες και θεωρείς αυτονόητη; Πόσο καλός είσαι στο να λύσεις αυτόν τον γρίφο και να διαλέξεις τα κατάλληλα κομμάτια που θα ολοκληρώσουν το δικό σου παζλ του ιδανικού συντρόφου;