Ο κόσμος θα αλλάξει όταν αλλάξουμε και τον τρόπο σκέψης μας

Όταν τα πάντα γύρω μου κινούνται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, σταματώ και αναρωτιέμαι: «Είναι ο κόσμος τόσο απασχολημένος ή μήπως το βγάζω απ’ το μυαλό μου;»

Πολλές φορές θεωρούμε ότι οι έννοιες «νόηση» και «κόσμος» είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη. Αν μας ρωτήσει κανείς πού βρίσκεται ο νους μας, οι περισσότεροι θα δείξουμε στο κεφάλι ή στην καρδιά, όχι όμως σε ένα δέντρο ή στον ουρανό. Αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη ενός ξεκάθαρου ορίου ανάμεσα σε αυτό που βρίσκεται μέσα μας και σε εκείνο που συμβαίνει στον έξω κόσμο.

Πώς να συγκριθεί αυτός ο απέραντος κόσμος με το μυαλό μας, που φωλιάζει μέσα στο σώμα μας και συχνά αισθάνεται μικρό, τρωτό και αδύναμο; Η διδασκαλία του Βούδα όμως λέει ότι αυτό το όριο μεταξύ της νόησης και του κόσμου είναι αμυδρό, ανεπαίσθητο και ουσιαστικά ανίσχυρο. Ο κόσμος δεν είναι αντικειμενικά ευχάριστος ή δυσάρεστος, για να μας προκαλεί και το αντίστοιχο συναίσθημα.

Αντίθετα, τα συναισθήματα γεννιούνται από τον νου μας, ο οποίος προβάλλει την υποκειμενική εμπειρία του στον κόσμο. Ο κόσμος δεν είναι εγγενώς χαρούμενος ή λυπημένος⋅ απλά είναι.

Όταν κοιτάζουμε τον έξω κόσμο, εστιάζουμε μόνο σε ένα μικρό μέρος του, αυτό που μας ενδιαφέρει.

Ο κόσμος που βλέπουμε δεν είναι ολόκληρο το σύμπαν αλλά ένα κομμάτι του, αυτό που ενδιαφέρει τη νόησή μας. Ωστόσο, για τον νου μας, αυτός ο μικρός κόσμος είναι ολόκληρο το σύμπαν. Η πραγματικότητά μας δεν είναι το απέραντο σύμπαν, αλλά ένα μικρό μέρος του, αυτό στο οποίο επιλέγουμε να εστιάσουμε. Η πραγματικότητα υπάρχει επειδή υπάρχει η νόηση. Χωρίς τον νου δεν θα υπήρχε το σύμπαν».

Όσο πιο πολύ σκεφτόμουν τον συλλογισμό της, τόσο περισσότερο έβγαζε νόημα. Ο κόσμος αποκτά υπόσταση επειδή τον αντιλαμβανόμαστε. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μια πραγματικότητα που αγνοούμε. Ο κόσμος εξαρτάται από την νόησή μας για να υπάρχει, ακριβώς όπως η νόησή μας εξαρτάται από τον κόσμο, ο οποίος είναι το αντικείμενο της αντίληψής μας.

Αλλιώτικα θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αντίληψή μας είναι αυτή που δίνει υπόσταση στον κόσμο. Ο κόσμος μας είναι αποτέλεσμα αυτού που συλλαμβάνει η νόησή μας. Από αυτή τη σκοπιά, η νόηση δεν είναι και τόσο ασήμαντη σε σύγκριση με τον έξω κόσμο, σωστά;