Ζώνη ραδιοεκπομπων μήκους 10 εκατ. ετών φωτός μεταξύ δύο γαλαξιών που οδεύουν σε σύγκρουση

Eυρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν μια τεράστια ζώνη ραδιο-εκπομπών, μήκους δέκα εκατομμυρίων ετών φωτός, η οποία σαν γέφυρα συνδέει δύο σμήνη γαλαξιών που αργά οδεύουν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Το φαινόμενο αποδίδεται στην ύπαρξη ενός διαγαλαξιακού μαγνητικού πεδίου, η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα τέτοιο φαινόμενο και σε τέτοια κλίμακα στο σύμπαν.

Η ανακάλυψη, η οποία έγινε με χρήση της διάταξης ραδιοτηλεσκοπίων LOFAR (Low-Frequency Array) με έδρα την Ολλανδία, που περιλαμβάνει 25.000 κεραίες διάσπαρτες σε 51 τοποθεσίες, παρουσιάστηκε στο περιοδικό «Science» από τους ερευνητές, με επικεφαλής την αστρονόμο Φεντερίκα Γκοβόνι του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο Κάλιαρι της Ιταλίας.

Το εν λόγω διαστημικό παρατηρητήριο, που ειδικεύεται στην ανίχνευση μεγάλων χαμηλής συχνότητας ραδιοκυμάτων, εντόπισε μια περίεργη ραδιο-γέφυρα ανάμεσα στα σμήνη γαλαξιών Abel 0399 και Abell 0401, τα οποία απέχουν περίπου δέκα εκατομμύρια έτη φωτός μεταξύ τους, αλλά πλησιάζουν συνεχώς, καθώς βρίσκονται σε φάση σταδιακής συγχώνευσης τους.

 

Οι αστρονόμοι ανέφεραν ότι η ραδιο-γέφυρα οφείλεται σε ηλεκτρόνια που έχουν επιταχυνθεί και κινούνται πολύ γρήγορα (η λεγόμενη ακτινοβολία συγχρότρου που γίνεται ορατή ως ραδιο-εκπομπές), το οποίο εκτείνεται από το ένα γαλαξιακό σμήνος μέχρι το άλλο. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένα μαγνητικό πεδίο να απλώνεται τόσο πολύ ανάμεσα σε δύο σμήνη γαλαξιών και εγείρεται το ερώτημα αφενός κατά πόσο αυτό είναι κάτι σπάνιο ή κοινό στο σύμπαν και αφετέρου ποια είναι η πηγή της προέλευσης των ηλεκτρονίων.

Οι αστρονόμοι θα ψάξουν πλέον και για άλλες μεγάλες ραδιο-γέφυρες και μαγνητικά πεδία ανάμεσα σε γαλαξιακά σμήνη, αλλά δεν περιμένουν να βρουν πολλά πράγματα, έως ότου τεθεί σε λειτουργία το SKA (Square Kilometer Array), η μεγαλύτερη διάταξη τηλεσκοπίων στον κόσμο.

Τα σμήνη γαλαξιών περιέχουν δεκάδες ή εκατοντάδες γαλαξίες, τεράστιες ποσότητες καυτών αερίων και σκοτεινής ύλης. Είναι οι πιο μεγάλες βαρυτικές δομές στο σύμπαν και μεγαλώνουν σταδιακά έλκοντας κοντά τους και απορροφώντας μικρότερες δομές.