Το μυστήριο της ασυμμετρίας του φεγγαριού ίσως οφείλεται σε σύγκρουση με ένα πλανήτη-νάνο

Το φεγγάρι μας δεν είναι στρογγυλό. Είναι ένα ασύμμετρο ουράνιο σώμα, με χαρακτηριστικά ξένα ως προς τη Γη και πολύ διαφορετικά ανάμεσα στα δύο ημισφαίριά του. Για πολλές δεκαετίες και οπωσδήποτε πριν τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις διαστημικές αποστολές, οι επιστήμονες είχαν τη δυνατότητα να μελετήσουν μόνο τη μία πλευρά της Σελήνης. Η «σκοτεινή πλευρά» παρέμενε ένα μυστήριο, καθώς το ουράνιο αντικείμενο στεκόταν ακίνητο, ως προς τον άξονά του και απέναντι στη Γη.

Τι να κρύβει αυτή η αθέατη πλευρά του φεγγαριού; Νέα μελέτη, με υπερσύγχρονα όργανα, έδειξε ότι δεν αποκλείεται η ασυμμετρία του φεγγαριού να οφείλεται σε μία ισχυρή «κατά μέτωπο» σύγκρουση με έναν πλανήτη-νάνο

Για χιλιάδες χρόνια, η ανθρωπότητα δεν είχε ιδέα ποια ήταν η μακρινή πλευρά της Σελήνης. Ο φυσικός μας δορυφόρος είναι κλειδωμένος απέναντι στη Γη, αναγκάζοντάς μας να κοιτάμε αδιάκοπα σε ένα από τα δύο ημισφαίρια του. Αρχίζοντας από τις αποστολές του Απόλλωνα, όμως, αποκτήσαμε την ικανότητα να διερευνήσουμε το αόρατο πρόσωπο της Σελήνης. Προς έκπληξη των αστρονόμων, οι δύο λοβοί της Σελήνης βρέθηκαν να εμφανίζουν εντυπωσιακές διαφορές στην τοπογραφία, το πάχος της κρούστας και τη χημική σύνθεση. Οι επιστήμονες θεώρησαν ότι αυτή η έντονη ασυμμετρία ήταν αποτέλεσμα αρχαίων, αλλά άγνωστων φυσικών διεργασιών.

Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Γεωφυσικής Έρευνας ανέφερε ότι αυτή η απροσδόκητη ασυμμετρία προκλήθηκε από μια αρχαία σύγκρουση με ένα αρκετά μεγάλο αντικείμενο, πιθανόν ένα πλανήτη-νάνο.

Ο επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης, Zhu Meng-Hua του Ινστιτούτου Διαστημικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Macau, σχημάτισε την άποψη ότι οι ασύμμετρες πλευρικές πλευρές ήταν αποτέλεσμα της ουράνιας σύγκρουσης, μετά από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν το 2012. Αυτά τα στοιχεία έδειξαν ότι το πάχος της κρούστας στην αθέατη πλευρά ήταν περίπου 10 χιλιόμετρα παχύτερη από την κρούστα στη φωτεινή πλευρά. Επιπλέον, η σκοτεινή πλευρά έδειξε επίσης ένα επιπλέον στρώμα κρούστας που αποτελείται από υλικά πλούσια σε μαγνήσιο και σίδηρο.

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα του GRAIL, ο Zhu «έτρεξε» μια σειρά από προσομοιώσεις σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, για να ελέγξει την υπόθεση μίας τεράστιας σύγκρουσης στο φεγγάρι. Συνολικά, 360 διαφορετικά μοντέλα προσομοίωσης διεξήχθησαν για να προσδιορίσουν εάν μια σύγκρουση θα μπορούσε να παράγει το ίδιο είδος φυσικών χαρακτηριστικών που παρατηρείται σήμερα στη Σελήνη.

Από τις πραγματοποιηθείσες προσομοιώσεις, οι δύο ήταν σε αρμονία με τα δεδομένα GRAIL. Συγκεκριμένα, η ασυμμετρία της κοντινής πλευρικής πλευράς φαίνεται να προκαλείται από ένα μεγάλο αντικείμενο που έχει διάμετρο 780 χιλιομέτρων σε διάμετρο που πλήττει το φτερό της Σελήνης στα 22.550 χλμ. / ώρα) ή ένα ελαφρώς μικρότερο αντικείμενο σε απόσταση 720 χιλιομέτρων σε υψηλότερη ταχύτητα 24.500 χλμ / ώρα.

Οι συντάκτες της νέας μελέτης δήλωσαν ότι πιθανόν να πρόκειται για έναν πλανήτη-νάνο που ήταν σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και όχι ένα δεύτερο φεγγάρι της γης.

Το νέο αποτέλεσμα θα μπορούσε να εξηγήσει παρόμοια ασύμμετρα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται σε άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του Άρη. «Πράγματι, αρκετοί πλανήτες έχουν ημισφαιρικές διχοτομίες, όμως για τη Σελήνη έχουμε πολλά δεδομένα για να μπορέσουμε να δοκιμάσουμε μοντέλα και υποθέσεις», δήλωσε ο Hauck.