Εσωτερικός κριτής και αυτοεκτίμηση

Αν έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση, τότε σας λείπει η εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Αν και έχετε ταλέντα σε κάποιους τομείς, διστάζετε να τα αξιοποιήσετε και να διεκδικήσετε αυτό που σας αξίζει πραγματικά είτε σε προσωπικό είτε σε εργασιακό επίπεδο.

Ενδεχομένως να έχετε συμβιβαστεί με μια εργασία κατώτερη των δυνατοτήτων σας ή με σχέσεις που δεν ανταποκρίνονται στα θέλω σας. Ίσως υποθέτετε ότι δεν έχετε αρκετή αξία, δεν είστε αρκετά σημαντικός ή ότι δεν θα έχετε επιτυχία σε τίποτα. Όταν έχετε μια τάση να επιδιώξετε κάτι, να δοκιμάσετε κάτι, νιώθετε μια αίσθηση κατάπτωσης στο στήθος, έναν κόμπο και εγκαταλείπετε την ιδέα. Μπορεί να πιστεύετε ότι δεν αξίζετε τίποτα ή δεν θα καταφέρετε τίποτα.

Αυτές οι υποθέσεις/σκέψεις ανήκουν σε μια εσωτερική επικριτική φωνή που σας κάνει τη ζωή δύσκολη. Ζει μέσα σας και σας λέει πράγματα όπως, «Δεν είσαι καθόλου καλός. Δεν μπορείς να το κάνεις. Μην το προσπαθήσεις καν.» Πιθανότατα υποθέτατε πάντα ότι αυτή είναι η αλήθεια για σας και δεν έχετε καταλάβει ότι αποτελεί ένα ξεχωριστό μέρος του εαυτού σας που σας δίνει αυτά τα βλαβερά μηνύματα. Αυτή η φωνή είναι τόσο κατηγορηματική που δεν μπαίνετε καν στη διαδικασία να επιδιώξετε κάτι που επιθυμείτε.

Αυτό το μέρος τους εαυτού σας αποκαλείται «εσωτερικός κριτής». Αν δεν τον γνωρίζετε, τότε δεν έχετε κανένα τρόπο να επικοινωνήσετε μαζί του. Οπότε δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε την πηγή των αρνητικών πεποιθήσεων για τον εαυτό σας.

Όταν αποκτήσετε επίγνωση του πώς αυτό το μέρος σας καταβάλλει και καταστρέφει τη ζωή σας, ίσως θυμώσετε πολύ και θελήσετε να απαλλαγείτε από αυτό. Σε μια συμβατικού τύπου θεραπεία, ενδεχομένως να ενθαρρύνονταν η προσπάθεια να το πείσετε να αλλάξει ή απλά να το ξεπεράσετε. Θα το βλέπατε ως εχθρό. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πολύ αποτελεσματικό. Όταν μπαίνουμε σε διαμάχη με τον «εσωτερικό κριτή», αυτός μπορεί απλά να εδραιωθεί ακόμη περισσότερο.

Εναλλακτικά, χρησιμοποιώντας την προσέγγιση IFS (Internal Family Systems), μπορείτε να εξερευνήσετε τον εσωτερικό σας κόσμο και σταδιακά να γνωρίσετε τον «εσωτερικό κριτή». Τότε θα ανακαλύψετε ότι αυτό το μέρος στην πραγματικότητα προσπαθεί να σας βοηθήσει. Παρ’ όλο που σας προκαλεί απόγνωση και κατάθλιψη, το κάνει αυτό στα πλαίσια μιας στρεβλής προσπάθειας να σας προστατεύσει. Θέλει να σας κρατήσει μακριά από την αποτυχία και πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να σας αποτρέπει από το να προσπαθείτε οτιδήποτε δύσκολο. Αυτό το πετυχαίνει μέσω συνεχούς κριτικής και αποθάρρυνσης.

Από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσετε ότι ο «εσωτερικός κριτής» προσπαθεί να σας βοηθήσει, ο θυμός σας θα μαλακώσει και θα αρχίσετε να κατανοείτε αυτό το μέρος σας και να του φέρεστε φιλικά.

Στην προσέγγιση IFS, ποτέ δεν χρειάζεται να μπείτε σε διαμάχη με ένα μέρος σας ή να προσπαθήσετε να απαλλαγείτε από αυτό. Μπορείτε να αναπτύξετε μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί του και να το βοηθήσετε να σχετιστεί μαζί σας πιο εποικοδομητικά. Μέσα από τη σχέση σας με τον «κριτή» σας, αυτός θα μαλακώσει και θα γίνει λιγότερο σκληρός.

Όταν διερευνήσετε περαιτέρω την εσωτερική σας ζωή με τη χρήση του IFS, θα ανακαλύψετε ότι υπάρχει ένα διαφορετικό μέρος του εαυτού σας που παίρνει αυτά τα μηνύματα από τον «κριτή». Πρόκειται για το «επικριμένο παιδί» που πιστεύει αυτές τις επικρίσεις και νιώθει ασήμαντο, ανάξιο,, αποθαρρυμένο και απελπισμένο. Είναι σκόπιμο να γίνετε φίλοι με αυτό το μέρος σας και να συνδεθείτε μαζί του μέσα από αγάπη και συμπόνια. Στη συνέχεια, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία όπου εισπράξατε επίκριση και απόρριψη και νιώσατε άχρηστοι. Το «επικριμένο παιδί» είναι το μέρος που είχε πληγωθεί από αυτές τις επικρίσεις. Σε επόμενη φάση, θα μπορέσετε να θεραπεύσετε αυτό το παιδί μέσα από την αγάπη σας και βοηθώντας το να απελευθερώσει τα συναισθήματα της ντροπής και αναξιότητας. Ως αποτέλεσμα, ο «κριτής» θα υποχωρήσει στο παρασκήνιο και θα σας προκαλεί λιγότερα προβλήματα.

Μέσω αυτής της δουλειάς, θα ανακαλύψετε μια χρήσιμη πτυχή του Αυθεντικού Εαυτού σας, έναν «εσωτερικό υποστηρικτή» που έχει την ικανότητα να σας υποστηρίξει και να σας ενθαρρύνει έναντι των επιθέσεων του «κριτή». Θα μπορέσετε να αναπτύξετε και να ενισχύσετε αυτό το μέρος που νοιάζεται και θέλει το καλύτερο για σας. Ο «εσωτερικός υποστηρικτής» θα σας τονώσει λέγοντάς σας ότι έχετε πολλά ταλέντα και μπορείτε να πετύχετε σπουδαία πράγματα στον κόσμο. Θα μάθετε να τον επικαλείσθε όταν είναι απαραίτητο και να παίρνετε την υποστήριξη του.

Ο «εσωτερικός υποστηρικτής» θα σας πει «Είσαι εντάξει, ακριβώς όπως είσαι. Μπορείς να τα καταφέρεις. Είμαι περήφανος για σένα.» Αυτό θα σας βοηθήσει να τολμήσετε να αναπτύξετε τα ταλέντα σας, να βγείτε προς τα έξω, να εξελιχθείτε επαγγελματικά στον τομέα που πραγματικά σας αρέσει και να αποκτήσετε μια προσωπική σχέση όπως την επιθυμείτε. Καθώς ο «εσωτερικός υποστηρικτής» σας υπερισχύει έναντι του «κριτή», θα αποκτήσετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και περισσότερη χαρά σε πολλές πτυχές της ζωής σας.