Μην προσπαθείς σκληρά να αλλάξεις κάτι, προσπάθησε κάτι διαφορετικό

Υπάρχει τρόπος για τις οικογένειες να ξεπεράσουν τον πόνο του οικογενειακού δράματος και των δυσλειτουργικών σχέσεων.

 

Σκέψου το πιο οδυνηρό οικογενειακό δράμα το οποίο έχεις βιώσει, που σου άφησε μια ανεξίτηλη πληγή, η οποία έχει επηρεάσει τις σχέσεις σου, τη σταθερότητα στην εργασία σου και τη δυνατότητα να αντλείς ικανοποίηση από τη ζωή σου.

 

Τώρα, φαντάσου να μαθαίνεις ότι χιλιάδες άνθρωποι ξεπέρασαν παρόμοιες εμπειρίες, «χάρη» στις οποίες ολόκληρη η οικογένεια επαναπροσδιορίστηκε, οι σχέσεις έγιναν πιο δυνατές και κάθε μέλος της ξεχωριστά «μεταμορφώθηκε» σε ένα σταθερό, αγαπητό, ώριμο και αξιόπιστο πρόσωπο, που μπορεί να χαρεί κάθε προσωπική του επιτυχία.

Το μάθημα της δραματικής τριγωνοποίησης

Για κάθε διασώστη, υπάρχει ένα θύμα. Για κάθε θύμα, υπάρχει ένας διώκτης. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν από ψυχολογία, μπορεί να γνωρίζουν το δραματικό τρίγωνο του Karpman. Ο Stephen Karpman ανέπτυξε ένα μοντέλο που αποτυπώνει μια από τις πιο κοινές τριγωνικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπου: το θύμα, ο διασώστης και ο διώκτης. Το συναρπαστικό που αποκαλύπτει ο Karpman είναι ότι ο κάθε ρόλος έχει και μια εγωιστική ανταμοιβή.

 

- ΘΥΜΑ («είμαι ανήμπορος και χρειάζομαι βοήθεια»): Το θύμα αποφεύγει να αναλάβει την ευθύνη και γίνεται εξαρτημένο, επιτυγχάνοντας την ικανοποίηση των εγωιστικών αναγκών του, κάνοντας τους άλλους ανθρώπους να κάνουν πράγματα για εκείνον. Επιτυγχάνει επίσης να κερδίζει την προσοχή τους, καθώς τόσο ο διασώστης όσο και ο διώκτης εστιάζουν σε εκείνον.

 

- ΔΙΑΣΩΣΤΗΣ («Άσε με να σε βοηθήσω»): Ο διασώστης ορμάει προς όφελος του θύματος και λαμβάνει μια διπλή εγωιστική ανταμοιβή καθώς, πρώτον προσλαμβάνεται από τους άλλους με μία θετική οπτική και δεύτερον, αποφεύγει να διαχειριστεί τα δικά του προβλήματα και συναισθήματα.

 

- ΔΙΩΚΤΗΣ («Είναι όλα δικό σου λάθος»): Κάθε διώκτης χρειάζεται ένα θύμα και η εγωιστική ανάγκη του να αισθάνεται ισχυρός και ανώτερος, εκπληρώνεται όταν κατηγορεί, επιτίθεται και εκφοβίζει ένα θύμα. Όπως και ο διασώστης, έτσι και ο διώκτης, ενεργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγει τα πραγματικά συναισθήματα και τους φόβους που έχει.

 

Όταν οι άνθρωποι αναλαμβάνουν έναν πρωταρχικό ρόλο στο τρίγωνο, συχνά μετατοπίζονται και παίρνουν εκ περιτροπής τους ρόλους μεταξύ τους.

 

Έτσι, ο διασώστης μπορεί να ενοχληθεί με τον διώκτη και να αναλάβει το ρόλο του διώκτη και να του επιτεθεί, τοποθετώντας τον στο ρόλο του θύματος.

 

Το θύμα μπορεί τότε να σώσει τον διώκτη. Ή ο διώκτης μπορεί να μεταφερθεί στο ρόλο του διασώστη, με ατελείωτες παραλλαγές της εναλλαγής των ρόλων μεταξύ των παιχτών.

 

Ο στόχος είναι να αναγνωρίσουμε την παγίδα του τριγώνου και να αποστασιοποιηθούμε αντί να παρασυρθούμε σε οποιονδήποτε από τους ρόλους, ειδικά όταν έχει παγιωθεί ότι είναι ο μόνος πολιτισμικά αποδεκτός τρόπος συμπεριφοράς.

 

Η αποφυγή κάποιου ρόλου σε ένα οικογενειακό δράμα ή οργανισμό, είναι αρκετά δύσκολη.

 

Πρώτον, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι τόσο απασχολημένοι που δεν σταματούν για λίγο για να αναγνωρίσουν ότι συμμετέχουν σε κάποιο ρόλο. Το δέλεαρ του ρόλου ενισχύεται τόσο πολύ ώστε να είναι τόσο άνετο και ισχυρό όσο η έλξη της βαρύτητας.

 

Οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση γνωρίζουν τι δεν ξέρουν, οπότε η έξοδος από το τρίγωνο μοιάζει με τη μετάβαση σε άλλη χώρα, με άγνωστη γλώσσα, έθιμα και περιβαλλοντικές συνθήκες.

 

Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε επανειλημμένα από τους γίγαντες της οικογενειακής θεραπείας όπως ο Salvador Minuchin, μια σημαντική αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει από μια ξαφνική στροφή. Μην προσπαθείς σκληρά να αλλάξεις κάτι, προσπάθησε κάτι διαφορετικό, υποστηρίζει ο Minuchin.

 

Μία από τις βασικές θέσεις της οικογενειακής θεραπείας είναι ότι όταν μία σχέση υπερ-λειτουργεί, οι άλλες υπολειτουργούν.

 

Οπότε, δοκιμάστε κάτι διαφορετικό. Αν το νιώθετε άβολο, τότε αυτό μπορεί να είναι για καλό.

 

Ένα επαναλαμβανόμενο παράδειγμα στις οικογενειακές θεραπείες με θετικά αποτελέσματα είναι η παύση της κακοποίησης και της επίκρισης.

 

Όταν οι γονείς αντιμετώπισαν τα μεγαλύτερα παιδιά τους με σεβασμό και ήρθαν λίγο πιο κοντά στον δικό τους κόσμο, τα παιδιά ένιωσαν καλύτερα να αποχωρήσουν από το ρόλο του θύματος και να γίνουν πιο αυτόνομα και υπεύθυνα.

 

Μία ακόμη μετατόπιση ήταν όταν οι γονείς σταμάτησαν να επικεντρώνουν την προσοχή τους πάνω στα παιδιά τους και στη συνέχεια επικεντρώθηκαν στη βελτίωση της στενής σχέσης που έχουν μεταξύ τους.

 

Αν διαβάζεις αυτό το άρθρο και επιθυμείς βαθιά να βοηθήσεις την οικογένεια σου, η πρόταση μου είναι να σταματήσεις και να επικεντρωθείς στον εαυτό σου.

 

Νιώσε πλήρως τα συναισθήματα σου. Αναγνώρισε αν προσπαθείς να αποφύγεις τα συναισθήματα σου, αναλαμβάνοντας έναν από τους ρόλους του τριγώνου.

 

Προσπάθησε να βγεις εντελώς από τους ρόλους.

 

Ανάλαβε την ευθύνη για τη ζωή σου και τα συναισθήματα σου και άφησε τους άλλους να αναλάβουν την ευθύνη για τη δική τους ζωή και τα συναισθήματα τους.

 

Σταμάτα να προσπαθείς να διαβάζεις το μυαλό των άλλων ανθρώπων, απόφυγε την επίκριση, να γίνεσαι ο αποδιοπομπαίος τράγος, τη διάσωση, το μαρτύριο και το να είσαι ο στόχος της θυματοποίησης κάποιου άλλου.

 

Χρησιμοποίησε τα όρια και μάθε να σέβεσαι τα όρια των άλλων ανθρώπων.

 

Να είσαι συνεπής.

 

Τόλμησε να ζήσεις το πάθος της ζωής σου χωρίς να χρειάζεσαι πρόσχημα ή δικαιολογία.

 

Γνώρισε ότι η αλλαγή χρειάζεται δέσμευση και χρόνο, γι’ αυτό επίτρεψε στον εαυτό σου να βιώσεις σταθερά και σταδιακά την αλλαγή μέχρι να γίνει η νέα φυσιολογική σου ζωή.