Οι θεοί χρησιμοποιούν τους ανθρώπους σαν μπάλες

Ο κόσμος είναι ανίκανος να γιατρευτεί· δυσκολεύεται τόσο να υπομείνει αυτό που τον βασανίζει που κοιτάζει μόνο πώς θα απαλλαγεί, χωρίς να νοιάζεται για το αντίτιμο.

Σε χιλιάδες παραδείγματα βλέπουμε ότι συνήθως θεραπεύεται με δικό του κόστος, η απαλλαγή από το κακό που υπάρχει δεν είναι θεραπεία, αν δεν επιφέρει συνολική βελτίωση της υγείας.

Σκοπός του χειρουργού δεν είναι να αφαιρέσει την άρρωστη σάρκα, αυτό είναι ο δρόμος προς τη θεραπεία. Κοιτάζει πιο πέρα, να κάνει τη φυσιολογική να αναπτυχθεί ξανά και να επαναφέρει το μέλος στην κανονική του κατάσταση.

Όποιος προτίθεται μόνο να απομακρύνει εκείνο που τον κάνει να υποφέρει δεν πετυχαίνει το σκοπό του, γιατί το καλό δεν διαδέχεται απαραίτητα το κακό, ένα άλλο κακό μπορεί να το διαδεχθεί, και μάλιστα χειρότερο, όπως συνέβη στου ς δολοφόνους του Καίσαρα, οι οποίοι οδήγησαν τα δημόσια πράγματα σε τέτοια κατάσταση, που δικαιολογημένα μετάνιωσαν που ανακατεύτηκαν.

Σε πολλούς από τότε, μέχρι την εποχή μας, συνέβη το ίδιο.

Οι Γάλλοι, οι σύγχρονοί μου, μπορούν να πουν πολλά γι’ αυτό.

Όλες οι μεγάλες αλλαγές συγκλονίζουν το κράτος και το απορυθμίζουν.

Όποιος θα απέβλεπε κατευθείαν στη θεραπεία του Κράτους και το σκεφτόταν προτού κάνει κάτι, θα αποθαρρυνόταν εύκολα.

Ο Πακούβιος Καλάβιος διόρθωσε το λάθος αυτής της συμπεριφοράς με ένα καταπληκτικό παράδειγμα.

Οι συμπολίτες του ήταν ξεσηκωμένοι ενάντια στους κυβερνήτες τους. Ο ίδιος, πρόσωπο με μεγάλη εξουσία στην πόλη της Καπούα, βρήκε μια μέρα τρόπο να κλείσει τη Γερουσία στο παλάτι, και καλώντας το λαό στην πλατεία, τους είπε ότι έφτασε η μέρα που μπορούσαν ελεύθερα να πάρουν εκδίκηση από τους τυράννους που τόσο καιρό τους καταπίεζαν και οι οποίοι τώρα βρίσκονταν στο έλεός τους μόνοι και άοπλοι. Πρότεινε να τους φέρνουν έξω τον έναν μετά τον άλλον στην τύχη και να κρίνουν ξεχωριστά τον καθένα, εκτελώντας επιτόπου την απόφαση, υπό τον όρο επίσης ότι συγχρόνως θα έπρεπε να υποδείξουν κάποιον αξιοσέβαστο άνθρωπο για να αντικαταστήσει τον καταδικασμένο, ώστε η θέση να μην μείνει κενή.

Δεν πρόλαβαν να ακούσουν το όνομα του πρώτου Γερουσιαστή και μια κραυγή γενικευμένης δυσαρέσκειας ξεσηκώθηκε εναντίον του.

Καταλαβαίνω, είπε ο Πακούβιος, πρέπει να τον διώξουμε, είναι ένας αχρείος, ας βρούμε έναν καλό για να τον αντικαταστήσουμε.

Έπεσε ξαφνική σιγή, αφού όλοι δυσκολεύονταν να προτείνουν κάποιον.

Στον πρώτο τολμηρό που είπε το όνομα της δικής του επιλογής, η ομόφωνη αντίδραση όλων προς το συγκεκριμένο πρόσωπο ήταν ακόμη πιο μεγάλη, βρίσκοντας ένα σωρό ατέλειες και λόγους για να τον απορρίψουν.

Αφού άναψαν τα πνεύματα από τις αντικρουόμενες απόψεις, συνέβησαν ακόμη χειρότερα με τον δεύτερο Γερουσιαστή και τον τρίτο· όσο συμφωνούσαν στην αποπομπή τόσο διαφωνούσαν στη νέα εκλογή.

Έχοντας κουραστεί από αυτή τη διαμάχη χωρίς αποτέλεσμα, αρχίζουν, άλλος από εδώ άλλος από εκεί, να φεύγουν ένας ένας από τη συγκέντρωση, αποκομίζοντας ο καθένας για τον εαυτό του το συμπέρασμα ότι το πιο παλιό και πιο γνωστό κακό είναι πάντα πιο ανεκτό από ένα καινούργιο και μη δοκιμασμένο.

Ωστόσο, ίσως να μην είμαστε στα τελευταία μας. Η διατήρηση των κρατών είναι που πιθανότατα ξεπερνάει τη σκέψη μας.

Όπως λέει ο Πλάτωνας, η πολιτική οργάνωση ενός κράτους είναι κάτι δυνατό που δύσκολα διαλύεται. Αντέχει συχνά ενάντια σε θανάσιμες και εσωτερικές ασθένειες, ενάντια στο κακό των άδικων νόμων, ενάντια στην τυραννία, ενάντια στην υπερβολή και την άγνοια των διοικούντων, την ελευθεριότητα και την εξέγερση του λαού.

Σε κάθε καλό που μας τυχαίνει, συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με εκείνο που είναι ανώτερο από εμάς και κοιτάμε όσους ευημερούν περισσότερο· ας αναμετρηθούμε με το κατώτερο, δεν υπάρχει κανείς τόσο κακόμοιρος που να μη βρίσκει ένα σωρό παραδείγματα για να παρηγορηθεί.

Το λάθος μας είναι ότι στεναχωριόμαστε περισσότερο βλέποντας ανθρώπους που είναι ανώτεροί μας αντί να χαιρόμαστε βλέποντας τους κατώτερούς μας.

Εντούτοις, ο Σόλων έλεγε ότι αν κάποιος συγκέντρωνε όλα τα κακά μαζί, δεν θα υπήρχε κανένας που θα διάλεγε, αντί για τα δικά του, να μοιραστεί δίκαια με τους άλλους ανθρώπους όλον αυτόν το σωρό των κακών και να πάρει το μερίδιο που θα του αναλογούσε.

Το κράτος μας πάσχει· υπήρξαν όμως άλλα πολύ πιο άρρωστα που δεν πέθαναν.

Οι θεοί παίζουν μαζί μας σαν να ήμασταν μπάλα και μας πετάνε από δω κι από κει.

“Οι θεοί χρησιμοποιούν τους ανθρώπους σαν μπάλες” (ΠΛΑΥΤΟΣ)

Michel de Montaigne, Περί δόξας και Περί ματαιότητας