Τούτου ἐστὶ καὶ τὸ Μηδὲν χρημάτων ἕνεκα πράττειν· δεῖν γὰρ τὰ κερδαντὰ κερδαίνειν. ἐποίησε δὲ καὶ ὑποθήκας εἰς ἔπη δισχίλια. εἶπέ τε τοὺς μέλλοντας ἀσφαλῶς τυραννήσειν τῇ εὐνοίᾳ δορυφορεῖσθαι, καὶ μὴ τοῖς ὅπλοις. καί ποτε ἐρωτηθεὶς διὰ τί τυραννεῖ, ἔφη, «ὅτι καὶ τὸ ἑκουσίως ἀποστῆναι καὶ τὸ ἀφαιρεθῆναι κίνδυνον φέρει.» ἔλεγε δὲ καὶ τάδε· καλὸν ἡσυχία· ἐπισφαλὲς προπέτεια· κέρδος αἰσχρόν· ‹...› δημοκρατία κρεῖττον τυραννίδος· [1.98] αἱ μὲν ἡδοναὶ φθαρταί, αἱ δὲ τιμαὶ ἀθάνατοι· εὐτυχῶν μὲν μέτριος ἴσθι, δυστυχῶν δὲ φρόνιμος· φίλοις εὐτυχοῦσι καὶ ἀτυχοῦσι ὁ αὐτὸς ἴσθι· ὃ ἂν ὁμολογήσῃς, διατήρει· λόγων ἀπορρήτων ἐκφορὰν μὴ ποιοῦ· μὴ μόνον τοὺς ἁμαρτάνοντας, ἀλλὰ καὶ τοὺς μέλλοντας κόλαζε.
Οὗτος πρῶτος δορυφόρους ἔσχε, καὶ τὴν ἀρχὴν εἰς τυραννίδα μετέστησε· καὶ οὐκ εἴα ἐν ἄστει ζῆν τοὺς βουλομένους, καθά φησιν Ἔφορος καὶ Ἀριστοτέλης. ἤκμαζε δὲ περὶ τὴν τριακοστὴν ὀγδόην Ὀλυμπιάδα, καὶ ἐτυράννησεν ἔτη τετταράκοντα.
Σωτίων δὲ καὶ Ἡρακλείδης καὶ Παμφίλη ἐν τῷ πέμπτῳ τῶν Ὑπομνημάτων δύο φασὶ Περιάνδρους γεγονέναι, τὸν μὲν τύραννον, τὸν δὲ σοφὸν καὶ Ἀμβρακιώτην.
[1.99] τοῦτο καὶ Νεάνθης φησὶν ὁ Κυζικηνός, ἀνεψιούς τε εἶναι ἀλλήλοις. καὶ Ἀριστοτέλης μὲν τὸν Κορίνθιόν φησιν εἶναι τὸν σοφόν· Πλάτων δὲ οὔ φησιν.
Τούτου ἐστί· Μελέτη τὸ πᾶν. ἤθελε δὲ καὶ τὸν Ἰσθμὸν διορύξαι. φέρεται δὲ αὐτοῦ καὶ ἐπιστολή·
Περίανδρος τοῖς Σοφοῖς
Πολλὰ χάρις τῷ Πυθοῖ Ἀπόλλωνι τοῦ εἰς ἓν ἐλθόντας εὑρεῖν. ἀξοῦντί τε καὶ ἐς Κόρινθον ταὶ ἐμαὶ ἐπιστολαί. ἐγὼν δὲ ὑμᾶς ἀποδέχομαι, ὡς ἴστε αὐτοί, ὅτι δαμοτικώτατα. πεύθομαι ὡς πέρυτι ἐγένετο ὑμῶν ἁλία παρὰ τὸν Λυδὸν ἐς Σάρδεις. ἤδη ὦν μὴ ὀκνεῖτε καὶ παρ᾽ ἐμὲ φοιτῆν τὸν Κορίνθου τύραννον. ὑμᾶς γὰρ καὶ ἄσμενοι ὄψονται Κορίνθιοι φοιτεῦντας ἐς οἶκον τὸν Περιάνδρου.
[1.100] Περίανδρος Προκλεῖ
Ἐμὶν μὲν ἀκούσιον τᾶς δάμαρτος τὸ ἄγος· τὺ δὲ ἑκὼν τῷ παιδί με ἄπο θυμοῦ ποιήσαις ἀδικεῖς. ἢ ὦν παῦσον τὰν ἀπήνειαν τῶ παιδός, ἢ ἐγὼν τὺ ἀμυνοῦμαι. καὶ γὰρ δὴν καὶ αὐτὸς ποινὰς ἔτισα τὶν τᾷ θυγατρί, συγκατακαύσαις αὐτᾷ τὰ πασᾶν Κορινθιᾶν εἵματα.
Ἔγραψε δὲ αὐτῷ καὶ Θρασύβουλος οὕτω·
Θρασύβουλος Περιάνδρῳ
Τῷ μὲν κήρυκι σεῦ οὐδὲν ὑπεκρινάμην· ἀγαγὼν δὲ αὐτὸν ἐς λήιον, τοὺς ὑπερφυέας τῶν ἀσταχύων ῥάβδῳ παίων ἀπεθέριζον, ὁμαρτέοντος ἐκείνου. καί σοι ἀναγγελέει εἰ ἐπέροιο ὅ τι μευ ἀκούσειεν ἢ ἴδοι. σὺ δὲ ποίει οὕτως, ἤν γ᾽ ἐθέλῃς καρτύνασθαι τὴν αἰσυμνητίην· τοὺς ἐξόχους τῶν πολιτέων ἐξαίρειν, ἤν τέ τις ἐχθρός τοι φαίνηται, ἤν τε μή. ὕποπτος γὰρ ἀνδρὶ αἰσυμνήτῃ καὶ τῶν τις ἑτάρων.
***
Δικό του είναι και το «Μην κάνεις τίποτε για χρήματα· μόνο ό,τι κερδίζεται πρέπει κανείς να κερδίζει». Έγραψε και ένα ποίημα με συμβουλές σε δύο χιλιάδες στίχους. Είπε επίσης ότι ο τύραννος που θέλει να είναι ασφαλής πρέπει να έχει για φρουρά του την αγάπη του κόσμου και όχι τα όπλα. Και όταν κάποτε τον ρώτησαν γιατί είναι τύραννος, απάντησε: «Γιατί και η θεληματική απόσυρσή μου από το αξίωμα και η βίαιη εκβολή μου από αυτό είναι πράγμα επικίνδυνο». Συνήθιζε επίσης να λέει και τα εξής: Η ησυχία είναι ωραίο πράγμα· Η προπέτεια είναι επικίνδυνο πράγμα· Το κέρδος φέρνει ντροπή· ‹…› Η δημοκρατία είναι καλύτερη από την τυραννίδα·
[1.98] Οι ηδονές είναι εφήμερες, οι τιμές όμως αθάνατες· Όταν ευτυχείς, να είσαι μετρημένος· όταν δυστυχείς, να είσαι φρόνιμος· Με τους φίλους σου να είσαι ίδιος, στις ευτυχίες και στις δυστυχίες τους· Σε όποια συμφωνία έκανες, να μένεις σταθερός· Μη κοινολογείς τα μυστικά· Να τιμωρείς όχι μόνο αυτούς που κάνουν σφάλματα, αλλά κι αυτούς που πρόκειται να κάνουν.
Υπήρξε ο πρώτος που είχε προσωπική φρουρά, και ο πρώτος που μετέτρεψε την εξουσία που ασκούσε σε τυραννίδα. Δεν επέτρεπε να ζουν στην πόλη όλοι αυτοί που το ήθελαν, όπως λέει ο Έφορος και ο Αριστοτέλης. Στην ακμή της ηλικίας του βρισκόταν κατά την 38η Ολυμπιάδα, και ήταν τύραννος για σαράντα χρόνια.
Ο Σωτίωνας και ο Ηρακλείδης, αλλά και η Παμφίλη στο πέμπτο βιβλίο των Υπομνημάτων της, λένε ότι υπήρξαν δύο Περίανδροι: ο ένας ο τύραννος και ο άλλος ο σοφός, που ήταν από την Αμβρακία.
[1.99] Αυτό το λέει και ο Νεάνθης ο Κυζικηνός, προσθέτοντας ότι ήταν ξαδέρφια. Ο Αριστοτέλης λέει ότι ο Κορίνθιος ήταν ο σοφός, ο Πλάτωνας όμως το αρνείται.
Δικό του είναι το απόφθεγμα: «Η άσκηση είναι το παν». Ήθελε, επίσης, να κάνει διώρυγα στον Ισθμό. Του αποδίδονται και οι εξής επιστολές:
Ο Περίανδρος στους Σοφούς
Πολύ τον ευχαριστώ τον Πύθιο Απόλλωνα που σας βρίσκω συγκεντρωμένους όλους μαζί. Οι επιστολές μου θα σας φέρουν και στην Κόρινθο. Θα σας δεχτώ —όπως το ξέρετε— με τον πιο δημοκρατικό και πολιτισμένο τρόπο. Μαθαίνω ότι πέρυσι συγκεντρωθήκατε στις Σάρδεις, στην αυλή του βασιλιά της Λυδίας. Μη διστάσετε λοιπόν να συναντήσετε κι εμένα, τον τύραννο της Κορίνθου. Γιατί και για τους Κορίνθιους θα είναι μεγάλη ευχαρίστηση να σας δουν να επισκέπτεσθε τον οίκο του Περίανδρου.
[1.100] Ο Περίανδρος στον Προκλή
Ο φόνος της γυναίκας μου ήταν ακούσιος. Εσύ όμως με αδικείς εσκεμμένα, όταν στρέφεις εναντίον μου την ψυχή του παιδιού μου. Ή θα κάνεις λοιπόν να σταματήσει η τραχιά συμπεριφορά του παιδιού μου ή θα σε εκδικηθώ. Στην πραγματικότητα εγώ έχω εξιλεωθεί για την κόρη σου καίγοντας στην πυρά της τα ενδύματα όλων των γυναικών της Κορίνθου.
Του έγραψε και ο Θρασύβουλος την ακόλουθη επιστολή:
Ο Θρασύβουλος στον Περίανδρο
Στον κήρυκα που μου έστειλες δεν έδωσα καμιά απάντηση. Τον πήγα όμως σ᾽ ένα σιταροχώραφο και, χτυπώντας με το ραβδί μου, έκοβα τα στάχια που προεξείχαν από τα άλλα. Ο κήρυκάς σου ήταν δίπλα μου, και αν τον ρωτήσεις, θα σου πει τί άκουσε από μένα και τί είδε. Το ίδιο να κάνεις και συ, αν θέλεις να δυναμώσεις την τυραννίδα σου: να θανατώνεις τους εξέχοντες πολίτες, είτε σου φαίνονται εχθροί είτε σου φαίνονται φίλοι. Γιατί για έναν τύραννο ακόμη και ο φίλος είναι ύποπτος.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου