Φιλοσοφία της πολιτικής

Ο μαζάνθρωπος της πολιτικής

· Τι μας επιτρέπουν οι καιροί να κατανοούμε υπό τη φράση: ο μαζάνθρωπος της πολιτικής;
· α) εκείνο τον άνθρωπο που υπηρετεί αποστεωμένους μηχανισμούς και χωρίς στοιχειώδη δημιουργική σκέψη επιχειρεί να αλώσει την εξουσία και να κυριαρχήσει στη δημόσια ζωή για προσωπικό όφελος.
· β) Τον άνθρωπο που «βρίσκει ευχαρίστηση στο βόρβορο» (Ηράκλειτος), γιατί δεν γνωρίζει από σταθερά και σαφή ιδεώδη, αλλά ζει στην αντίπερα όχθη των ιδεολογικών ψευδαισθήσεων και της πολιτικής απάτης,
· γ) τον άνθρωπο που δεν διαθέτει ούτε τις πιο στοιχειώδεις ικανότητες, για να ελέγξει τις προκλήσεις της εποχής, και ως αντιστάθμισμα εισάγει στην πολιτική ζωή την αρχηγία της αδράνειας (Καστοριάδης).
· Όσο πιο μαζάνθρωπος είναι ο πολιτικός της αδράνειας, τόσο δεν αναγνωρίζει καμιά άλλη αυθεντία πέραν του εαυτού του.
· Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, οι μαζάνθρωποι της πολιτικής βλέπουν αφ’ υψηλού την πλειονότητα των ανθρώπων και θεωρούν ως δικό τους αποκλειστικό προνόμιο να παραχωρούν αυτοί τα δικαιώματα στον άνθρωπο, ακόμη και τα κατά φύση δικαιώματά του.
· Όταν η κοινωνία παρακμάζει, οι τοιούτοι μαζάνθρωποι προβάλλουν ως αντίδοτο την κοινωνία του θεάματος και πάντοτε προτάσσουν όχι τη δράση, αλλά την αντίδραση.
· Κατά τον Χάιντεγκερ, η ανθρώπινη ύπαρξη μπορεί να καταστεί πρωταγωνιστική και αληθινότερη μέσα στο παρόν, μόνο όταν η φιλοσοφία πραγματωθεί μέσα στην ιστορία ως αποδόμηση του σκοτεινιασμένου κόσμου.
· Πριν από τον Χάιντεγκερ, παρόμοια αποφάνθηκε και ο (πρώιμος) Μαρξ, κατά τον οποίο η λύτρωση της κοινωνίας των καταπιεσμένων περνάει μέσα από την πραγμάτωση της φιλοσοφίας.
· Εάν ο κόσμος, σύμφωνα με τον φιλόσοφο, κατανοείται πρωτίστως ως πνευματικός κόσμος, τότε ο σκοτεινιασμένος κόσμος υποδηλώνει τη διάλυση του πνεύματος, την παρανόησή του, την περιφρόνησή του.
· Όποιος περιφρονεί το πνεύμα, τη σκέψη, την αναζήτηση νοήματος, προκαλεί την αυτό-μαζοποίησή του.
· Οι μαζάνθρωποι της πολιτικής έχουν ως ευάρεστο έργο τους την ως άνω κονιορτοποίηση του εαυτού και κατ’ επέκταση την αποχαλίνωση της συσκότισης του κόσμου.
· Ακυρώνουν κάθε μορφή ανιδιοτελούς επικοινωνίας και βιάζονται να επιβάλουν τις δικές τους επιθυμίες για αρχή της κοινοτικής ζωής.
· Έτσι δικαιώνεται απόλυτα ο Δημόκριτος, όταν υποστηρίζει πως ο δόλιος άνθρωπος, όταν έρχεται στην εξουσία, απεργάζεται δημόσιες συμφορές.
· Πώς όμως μπορεί ο άνθρωπος να διανοίγεται στον αληθινό προορισμό του;
· «Μόνο ως ιστορικό ον που ερωτά, έρχεται στον εαυτό του και είναι ένας εαυτός» (Χάιντεγκερ). Και τούτη η απόφανση ας κατανοείται σε όλο της το εύρος και στην πιο υψηλή της ένταση.