Όνειρα: Πότε βλέπουμε εφιάλτες και τι σημαίνουν;

ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ

Όλοι οι άνθρωποι βλέπουμε όνειρα κατά την διάρκεια της νύχτας, κάποια τα θυμόμαστε και αλλά τα ξεχνάμε, κάποια μας χαροποιούν και άλλα μας δημιουργούν δυσάρεστα συναισθήματα. Σύμφωνα με τον Γιούνγκ τα όνειρα είναι μια μικρή κρυμμένη πόρτα στις εσωτερικές και μυστικές κοιλότητες της ψυχής. Ανά τους αιώνες τα όνειρα και η ερμηνεία τους απασχολούσε ιδιαίτερα τους ανθρώπους και συνεχίζει να είναι ένα θέμα προς συζήτηση και διερεύνηση. Τι είναι λοιπόν το όνειρο; Είναι η βίωση μιας σειράς εικόνων, ήχων, συναισθημάτων, ιδεών που εμφανίζονται κατά την διάρκεια του ύπνου και πιο συγκεκριμένα κατά την διάρκεια της φάσης REM. Το περιεχόμενο των ονείρων είναι συχνά αδύνατον ή απίθανο να συμβεί στην φυσική πραγματικότητα και είναι πέρα από τον έλεγχο αυτού που το βιώνει. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι το όνειρο άλλοτε είναι ένας χαρούμενος αγγελιοφόρος και άλλοτε ένας εφιάλτης.

Ο εφιάλτης εμφανίζεται όταν τα πιο συνηθισμένα όνειρα δεν επιτρέπουν την έκφραση των συναισθημάτων που βιώνει το άτομο. Χαρακτηρίζονται από σύνθετο περιεχόμενο και προκαλούν ανησυχία, φόβο, άγχος, λύπη και ενοχές. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι εφιάλτες μπορεί να συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα όπως εφίδρωση, ταχυπαλμία, αίσθημα πνιγμού κλπ. Εμφανίζονται συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες όπου οι περίοδοι ύπνου REM (Rapid Eye Movement) είναι μεγαλύτερες. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε βράδυ ο ύπνος ενός ανθρώπου περιλαμβάνει από 3 εώς 5 περιόδους REM.

Όσον αφορά το περιεχόμενο που μπορεί να έχουν οι εφιάλτες συνήθως αφορά απειλητικές καταστάσεις για το ίδιο το άτομο (π.χ. καταδίωξης, απειλής, κινδύνου, αρρώστιας, επερχόμενο θανάτου κλπ.) . Σε άλλες περιπτώσεις το περιεχόμενο τους μπορεί να σχετίζεται με πραγματικά γεγονότα του παρελθόντος τα οποία κάνουν την επανεμφάνιση τους με την μορφή εφιαλτών κατά την διάρκεια του ύπνου και αυτό θεωρείται ένα από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες. Τα άτομα που πάσχουν από αυτή την διαταραχή είχαν βιώσει ή είχαν γίνει μάρτυρες ενός τραυματικού, σωματικά απειλητικού γεγονότος ή είχαν μάθει ότι είχε συμβεί ένα τραυματικό γεγονός σε ένα συγγενικό τους πρόσωπο.

Το 50% των ενηλίκων εμφανίζουν περιστασιακά εφιάλτες με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες. Ενώ το 5%-10% έχει εφιάλτες από μια ή περισσότερες φορές τον μήνα.

Τα αίτια για τα οποία ένας άνθρωπος μπορεί να ευθύνονται για τους εφιάλτες είναι:

Φυσική ή συναισθηματική απώλεια αγαπημένου προσώπου.

Άγχος, ψυχολογική εξουθένωση που απορρέει από την επαγγελματική ή κοινωνική ζωή (π.χ. αλλαγή εργασίας, οικονομικά προβλήματα).

Σωματικές ασθένειες που συνοδεύονται από πυρετό, χειρουργικές επεμβάσεις, σύνδρομο της άπνοιας και άλλες διαταραχές του ύπνου.

Τραυματικά γεγονότα όπως σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, ατυχήματα, καταστροφικά γεγονότα ή φυσικές καταστροφές π.χ. τζουνάμι, σεισμός, είτε από ανθρώπινες ενέργειες π.χ. τρομοκρατικές επιθέσεις, πόλεμος κλπ.

Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, στερητικό σύνδρομο κατά την προσπάθεια απεξάρτησης από τοξικές ουσίες.

Λήψη ερεθισμάτων τρόμου από ταινίες ή βιβλία που έχουν το ανάλογο περιεχόμενο.

Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής πριν από τον νυχτερινό ύπνο.