ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Τρῳάδες (1-47)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΠΟΣΕΙΔΩΝ
ἥκω λιπὼν Αἰγαῖον ἁλμυρὸν βάθος
πόντου Ποσειδῶν, ἔνθα Νηρῄδων χοροὶ
κάλλιστον ἴχνος ἐξελίσσουσιν ποδός.
ἐξ οὗ γὰρ ἀμφὶ τήνδε Τρωϊκὴν χθόνα
5 Φοῖβός τε κἀγὼ λαΐνους πύργους πέριξ
ὀρθοῖσιν ἔθεμεν κανόσιν, οὔποτ᾽ ἐκ φρενῶν
εὔνοι᾽ ἀπέστη τῶν ἐμῶν Φρυγῶν πόλει·
ἣ νῦν καπνοῦται καὶ πρὸς Ἀργείου δορὸς
ὄλωλε πορθηθεῖσ᾽. ὁ γὰρ Παρνάσιος
10 Φωκεὺς Ἐπειός, μηχαναῖσι Παλλάδος
ἐγκύμον᾽ ἵππον τευχέων ξυναρμόσας,
πύργων ἔπεμψεν ἐντὸς ὀλέθριον βρέτας·
ὅθεν πρὸς ἀνδρῶν ὑστέρων κεκλήσεται
δούρειος ἵππος, κρυπτὸν ἀμπισχὼν δόρυ.
15 ἔρημα δ᾽ ἄλση καὶ θεῶν ἀνάκτορα
φόνῳ καταρρεῖ· πρὸς δὲ κρηπίδων βάθροις
πέπτωκε Πρίαμος Ζηνὸς ἑρκείου θανών.
πολὺς δὲ χρυσὸς Φρύγιά τε σκυλεύματα
πρὸς ναῦς Ἀχαιῶν πέμπεται· μένουσι δὲ
20 πρύμνηθεν οὖρον, ὡς δεκασπόρῳ χρόνῳ
ἀλόχους τε καὶ τέκν᾽ εἰσίδωσιν ἄσμενοι,
οἳ τήνδ᾽ ἐπεστράτευσαν Ἕλληνες πόλιν.
ἐγὼ δέ —νικῶμαι γὰρ Ἀργείας θεοῦ
Ἥρας Ἀθάνας θ᾽, αἳ συνεξεῖλον Φρύγας—
25 λείπω τὸ κλεινὸν Ἴλιον βωμούς τ᾽ ἐμούς·
ἐρημία γὰρ πόλιν ὅταν λάβῃ κακή,
νοσεῖ τὰ τῶν θεῶν οὐδὲ τιμᾶσθαι θέλει.
πολλοῖς δὲ κωκυτοῖσιν αἰχμαλωτίδων
βοᾷ Σκάμανδρος δεσπότας κληρουμένων.
30 καὶ τὰς μὲν Ἀρκάς, τὰς δὲ Θεσσαλὸς λεὼς
εἴληχ᾽ Ἀθηναίων τε Θησεῖδαι πρόμοι.
ὅσαι δ᾽ ἄκληροι Τρῳάδων, ὑπὸ στέγαις
ταῖσδ᾽ εἰσί, τοῖς πρώτοισιν ἐξῃρημέναι
στρατοῦ, σὺν αὐταῖς δ᾽ ἡ Λάκαινα Τυνδαρὶς
35 Ἑλένη, νομισθεῖσ᾽ αἰχμάλωτος ἐνδίκως.
τὴν δ᾽ ἀθλίαν τήνδ᾽ εἴ τις εἰσορᾶν θέλει,
πάρεστιν Ἑκάβη κειμένη πυλῶν πάρος
δάκρυα χέουσα πολλὰ καὶ πολλῶν ὕπερ·
ᾗ παῖς μὲν ἀμφὶ μνῆμ᾽ Ἀχιλλείου τάφου
40 οἰκτρὰ τέθνηκε τλημόνως Πολυξένη,
φροῦδος δὲ Πρίαμος καὶ τέκν᾽· ἣν δὲ παρθένον
μεθῆκ᾽ Ἀπόλλων δρομάδα Κασάνδραν ἄναξ,
τὸ τοῦ θεοῦ τε παραλιπὼν τό τ᾽ εὐσεβὲς
γαμεῖ βιαίως σκότιον Ἀγαμέμνων λέχος.
45 ἀλλ᾽, ὦ ποτ᾽ εὐτυχοῦσα, χαῖρέ μοι, πόλις
ξεστόν τε πύργωμ᾽· εἴ σε μὴ διώλεσε
Παλλὰς Διὸς παῖς, ἦσθ᾽ ἂν ἐν βάθροις ἔτι.

***

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣΚΗΝΗ: Στην ακρογιαλιά της Τροίας, η άκρη του στρατοπέδου των Αχαιών· μερικές καλύβες. Στο βάθος η Τροία· φαίνονται τα τείχη της και πίσω απ᾽ αυτά σκεπές ναών και σπιτιών· από την πόλη βγαίνει καπνός, που φανερώνει πυρκαϊά.

Έξω από μια καλύβα, η Εκάβη ξαπλωμένη, σκεπασμένη και ασάλευτη· παρουσιάζεται ο Ποσειδώνας, κρατώντας την τρίαινά του.
ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣΟ Ποσειδώνας είμαι. Εδώ ήρθα τώρααπ᾽ τ᾽ αρμυρά του Αιγαίου πελάγου βάθη,όπου χορούς κυκλόσυρτους κι ωραίουςοι νεροκόρες στήνουν του Νηρέα.Γιατί από τον καιρό που εγώ κι ο Φοίβοςζώσαμε αυτή την Τροία με καστροπύργιαπέτρινα και μ᾽ ακρίβεια σταφνισμέναούτε στιγμή δεν έλειψε η αγάπηγια των Φρυγών την πόλη απ᾽ την καρδιά μου·τώρα ο καπνός την πνίγει, το κοντάριτην έριξε το αργίτικο και πάει.Ένας τεχνίτης, πέρα απ᾽ τη Φωκίδα,10του Παρνασσού τη χώρα, —τ᾽ όνομά τουΕπειός— απ᾽ την Παλλάδα ορμηνεμένος,έν᾽ άλογο έφτιαξε, άρματα γεμάτο,κι αυτό το ομοίωμα, σύνεργο του ολέθρου,μέσα στης Τροίας ξαπόστειλε το κάστρο·δόρατα κρύβει στην κοιλιά του, δούρειοθα το λένε οι μελλούμενες γενιές.Έρμα είναι τ᾽ άλση τα ιερά, μες στο αίμαπλένε οι ναοί· κι ο Πρίαμος, σκοτωμένος,πλάι στα σκαλιά του σπιτικού βωμού του.Στα πλοία των Αχαιών πολύ χρυσάφικουβαλούνε και λάφυρα απ᾽ την Τροία·20και πρίμο αέρα καρτερούν, να φύγουν,οι Έλληνες που τον πόλεμο εδώ φέρανκαι με χαρές μετά από δέκα χρόνιανα δούνε τις γυναίκες, τα παιδιά τους.Κι εγώ —μια και με νίκησαν εκείνεςπου ενώθηκαν την Τροία για να χαλάσουν,η Αργίτισσα Ήρα κι η Παλλάδα— αφήνωτην Τροία την ξακουστή και τους βωμούς μου·ερμιά και θλίψη σε μια πόλη αν πέσουν,καλά οι θεοί δεν παν, λατρεία δε βρίσκουν.Ο Σκάμαντρος βουίζει από τις κλάψεςτων σκλάβων γυναικών, που τις μοιράζουνστους αφέντες με κλήρο. Άλλες λαχαίνουν30στους Θεσσαλούς και στους Αρκάδες άλλεςή στου Θησέα τους γιους, τους βασιλιάδεςτων Αθηναίων. Κι εδώ μες στις καλύβεςείναι όσες μείνανε έξω από τον κλήρο,γυναίκες απ᾽ την Τροία, ξεδιαλεγμένεςγια του στρατού τους πρώτους· και μαζί τουςείναι κι η Ελένη, η κόρη του Τυνδάρεου,από τη Λακωνία· μ᾽ όλο το δίκιογια σκλάβα τους κι αυτή τη λογαριάζουν.Και νά, στην πόρτα μπρος πεσμένη —αν θέλεικανείς την έρμη αυτή να δει— η Εκάβηχύνει πολλά και για πολλούς τα δάκρυα·40σκληρά την Πολυξένη της σκοτώσανκοντά στον τάφο του Αχιλλέα· χαθήκανο Πρίαμος, τα παιδιά τους· την Κασσάντρα,που παρθένα στην έκσταση δοσμένητην άφησε ο Απόλλωνας, την παίρνειστανικώς ο Αγαμέμνονας, κι ευσέβειακαι το θεό αψηφώντας, να την έχεισυντρόφισσα κρυφή του κρεβατιού του.Τώρα έχε γεια, πελεκητό εσύ κάστροκι ω πόλη, που καλότυχη άλλοτε ήσουν·αν η Αθηνά δε σε χαλούσε, η κόρητου Δία, γερή κι ολόρθη ακόμη θα ήσουν.

Ενώ ετοιμάζεται να φύγει, έρχεται η Αθηνά.