Μυστηριώδης ριπή ακτινοβολίας έπληξε τη Γη τον 8ο αιώνα μ.Χ.

Μια ριπή φορτισμένων σωματιδίων υψηλής ενέργειας έπληξε τη Γη κάποια στιγμή τη διετία 774-775 μ.Χ, αποκαλύπτει έρευνα στους δακτύλιους αιωνόβιων δέντρων. Όμως, οι πιθανές εξηγήσεις που εξέτασαν οι ερευνητές δείχνουν να καταρρίπτονται, αφήνοντας το μυστήριο αναπάντητο.

• Η ανακάλυψη

Η αποκάλυψη έρχεται από την ομάδα του Δρ Φούσα Μιγιάκε στο Πανεπιστήμιο της Ναγκόγια, η οποία εξέτασε τους κορμούς ιαπωνικών κέδρων και μέτρησε σε κάθε δακτύλιο ανάπτυξης τα επίπεδα του άνθρακα-14.
Το ραδιενεργό αυτό ισότοπο του άνθρακα, στο οποίο βασίζεται η πλέον διαδεδομένη τεχνική ραδιοχρονολόγησης, σχηματίζεται κατά το βομβαρδισμό της ατμόσφαιρας με κοσμικές ακτίνες -φορτισμένα σωματίδια που καταφθάνουν από το διάστημα με ακραίες ταχύτητες. Η σύγκρουση των σωματιδίων αυτών με άτομα της ατμόσφαιρας οδηγεί στην παραγωγή νετρονίων, τα οποία με τη σειρά τους διασπούν ένα ισότοπο του αζώτου, το άζωτο-14, και το μετατρέπουν σε άνθρακα-14.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο περιοδικό Nature η ανάλυση αποκάλυψε ότι σε διάστημα ενός έτους, από το 774 έως το 775 μ.Χ., τα επίπεδα του 14C στην ατμόσφαιρα αυξήθηκαν κατά 1,2%, μια μεταβολή που χαρακτηρίζεται ακραία.Τα μόνα φαινόμενα που είναι γνωστό ότι μπορούν να προκαλέσουν αύξηση του ατμοσφαιρικού άνθρακα-14 είναι οι ακτίνες-γ από εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα) και οι καταιγίδες πρωτονίων που συνοδεύουν μεγάλες ηλιακές καταιγίδες.

• Η εξήγηση

Όμως η εξήγηση του σουπερνόβα δεν δείχνει να επιβεβαιώνεται. Για να προκαλέσει μια τόσο μεγάλη αύξηση του 14C, η κοσμική έκρηξη θα έπρεπε να είναι τόσο ισχυρή ώστε θα γινόταν ορατή ακόμα και γυμνό μάτι, όπως συνέβη για παράδειγμα με τα σουπερνόβα του 1006 και του 1054 μ.Χ. Εξάλλου, τα κατάλοιπα του σουπερνόβα θα ήταν ακόμα και σήμερα ορατά για τα ραδιοτηλεσκόπια και τα τηλεσκόπια ακτίνων-Χ.
Εξίσου απίθανο φαίνεται και το ενδεχόμενο μιας ηλιακής καταιγίδας: για να προκαλέσει την παρατηρούμενη αύξηση του 14C, η καταιγίδα θα έπρεπε να υπερέβαινε κατά πολύ την ισχυρότερη ηλιακή έκρηξη που έχει παρατηρηθεί ως σήμερα. Ένα τέτοιο συμβάν, εξάλλου, θα προκαλούσε το πιο εντυπωσιακό σέλας που έχει δει ποτέ ο άνθρωπος, το οποίο δεν θα έμενε απαρατήρητο στους ιστορικούς της εποχής. Η ριπή ακτινοβολίας του 8ου αιώνα παραμένει επομένως ανεξήγητη. Ό,τι κι αν ήταν, όμως, πιθανώς θα μπορούσε να πλήξει και πάλι τον πλανήτη.