Οι αίθουσες διδασκαλίας στα σχολεία είναι γεμάτες με εφήβους που δεν υπακούν στους καθηγητές τους και μικρά παιδιά στους δασκάλους τους. Παιδιά που κάνουν φασαρία, που δεν απενεργοποιούν τα κινητά τους – παρ’όλες τις απαγορεύσεις– που επιλέγουν να μην ακούν τους ενήλικες που τους λένε τι να κάνουν και τι να μην κάνουν. Παιδιά που απλά επιλέγουν να μην υπακούουν σε ενήλικες, οι οποίοι φαίνεται να μην έχουν καμία πειθώ και τρόπο να επιβληθούν.Η βασική διαφορά ανάμεσα σε ένα παιδί και σε έναν ενήλικα, είναι η επιλογή, σωστά; Και πέρα από συγκεκριμένες υποχρεώσεις που έχουμε, όπως το να πληρώσουμε τη δόση του δανείου, τους λογαριασμούς μας ή τη διατροφή της οικογένειας, όλοι οι ενήλικες έχουμε επιλογές: Από το «θα φορέσω τακούνια σήμερα» ή «θέλω γάλα στον καφέ μου» μέχρι το «είναι η κατάλληλη στιγμή να αποκτήσω μωρό;» και «πώς θα είναι η ζωή μου αν χωρίσω;». Οι μικρές ή μεγάλες αποφάσεις είναι το χαρακτηριστικό της ζωής των ενηλίκων.
Τώρα, θυμηθείτε την παιδική σας ηλικία: Σε μεγάλο βαθμό τρώγατε ό,τι σαν έδιναν. Φορούσατε ό,τι σας έλεγαν και οι επιλογές σας, τις περισσότερες φορές, περιορίζονταν στο ποιός θα είναι ο καλύτερος φίλος σας ή με ποιόν θα παίξετε εκείνη την ημέρα. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι μια συναισθηματική αναφορά στις παλιές καλές ημέρες, όταν τα παιδιά ήταν ευχαριστημένα παίζοντας και με ένα τούβλο ή ήταν ευγνώμονα και με ένα γλυκό τις ημέρες των Χριστουγέννων. Η ρήση των Άγγλων ότι «τα παιδιά πρέπει να φαίνονται και να μην ακούγονται», είναι οριακά καταχρηστική και ίσως επιτρέπει σε γονείς και εκπαιδευτικούς να δρουν πολλές φορές σαδιστικά, με το πρόσχημα της πειθαρχίας.
Μια αναφορά όμως της Ofsted, Υπηρεσίας στη Μεγ.Βρετανία για τα εκπαιδευτικά στάνταρντ και θέματα που αφορούν την παιδική ηλικία, έδειξε ότι σχεδόν 700.000 παιδιά που φοιτούν σε σχολεία της Μ.Βρετανίας, δεν έχουν καθόλου καλή συμπεριφορά και το γεγονός εντυπωσιάζει. Δεν είναι οι καρέκλες που πετιούνται μέσα στις τάξεις που προκαλούν το πρόβλημα, αλλά οι εκπαιδευτικοί που δεν μπορούν να επιβάλλουν την ησυχία και να σταματήσουν τη φλυαρία των παιδιών και την έλλειψη προσοχής μέσα στις τάξεις. Στην ετήσια έκθεσή της, η Ofsted εντόπισε την «περιστασιακή αποδοχή» του χαμηλού επιπέδου και της αναστάτωσης, που σημαίνει ότι «οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει πλέον να παλέψουν για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, στο οποίο όλα τα παιδιά θα εκπαιδεύονται σωστά και θα κάνουν καλά αυτό που πρέπει».
Η πειθαρχία 30 χρόνια πριν μέχρι σήμερα
Υπάρχει μια θεωρία για όλα αυτά. Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1980: Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια υπολογιστών εμφανίστηκαν με τη μορφή του Pac–man και το να είσαι γονιός απεικόνιζε το αν είσαι πετυχημένος ή αποτυχημένος.
Η ψυχολογία έγινε παρανοϊκή στο θέμα της «αυτοεκτίμησης», ενώ το MTV κυριαρχούσε. Το 1986, λοιπόν, απαγορεύτηκε η σωματική τιμωρία στα δημόσια σχολεία, σε πολλές χώρες στο δυτικό κόσμο. Οι μαμάδες πήγαν να εργαστούν και επέστρεφαν σπίτι με ενοχικά συναισθήματα. Στους μπαμπάδες αυτό δεν άρεσε και τα διαζύγια άνθισαν. Και εδώ αρχίζει ένας υπέροχος ανταγωνισμός μεταξύ των δύο αντικρουόμενων γονικών παρορμήσεων: Πειθαρχία έναντι επιεικούς ανεκτικότητας. Οι γονείς άρχισαν να γίνονται «φίλοι» με τα παιδιά τους. Και μέσα σε 10 χρόνια το χάσμα μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων που υπήρχε αρχικά, μειώθηκε πάρα πολύ.
Φτάνουμε στο 2014 και οι τάξεις στα σχολεία διαταράσσονται από εφήβους – παιδιά, συνδεδεμένα με την τεχνολογία και έναν κενό τρόπο ζωής. Με πλεόνασμα πορνό. Με πλύση εγκεφάλου από ριάλιτυ σόου, όπου τα προτρέπουν να «ακολουθήσουν τα όνειρά τους» και δυσαρεστημένους γονείς, στερημένους μεν από χρόνο, αλλά υπερβολικούς με τα δώρα. Σίγουρα, αυτό μπορεί να θεωρηθεί μια τεράστια υπεραπλούστευση και η λύση οπωσδήποτε δεν θα ήταν οι μαμάδες να μείνουν στο σπίτι με αγχολυτικά χάπια ή χάνοντας την οικονομική τους ανεξαρτησία.
Υπάρχει όριο στις επιλογές του παιδιού;
Ανάμεσα σε όλο αυτό το χάος βρίσκεται το κρίσιμο ζήτημα της «επιλογής» και των «ευκαιριών». Με τη σύγχυση των γονιών για τη θετική άσκηση του γονικού τους ρόλου και την ελεύθερη ανατροφή των παιδιών, τα παιδιά του σήμερα δεν δέχονται τίποτα άλλο παρά μόνο επιλογές από μαμάδες και μπαμπάδες που προσπαθούν τόσο σκληρά για να κάνουν το σωστό. Ακούμε πολύ συχνά σε συζητήσεις γονέων τη φράση: «δεν πρέπει το παιδί να κάνει κάτι που δεν του αρέσει ή δεν το επιλέγει».
Καθημερινά αυτό εφαρμόζεται σε όλα τα κορίτσια και τα αγόρια, που θα μπορούσαν να: συμμετάσχουν στην παραγωγή της θεατρικής ομάδας ή σε αγώνες στο κολυμβητήριο, να κάνουν τη σχολική εργασία τους, να τραγουδήσουν στη χορωδία, να βοηθήσουν στην οργάνωση της χριστουγγενιάτικης σχολικής γιορτής, να πετύχουν ένα στόχο. Κάθε φορά που ένας εκπαιδευτικός προφέρει τις λέξεις «είναι προαιρετικό», φαίνεται σαν τα παιδιά να έχουν «αναλάβει τον κόσμο».
Θα μπορούσε βέβαια κανείς να πεί: Γιατί όχι, η ζωή έτσι δεν είναι; Προτιμάς να είσαι εδώ ή εκεί, να εξασκείς αυτό ή εκείνο το επάγγελμα; Υπάρχει ο αντίλογος: Οποιοσδήποτε από εμάς θα μπορούσε να κάνει κάτι που δεν ήθελε ποτέ να κάνει, αλλά αναγκάστηκε.
Λοιπόν, εκεί ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Ας δούμε με μια ανέμελη άποψη, ότι όσο ένα 10χρονο αγόρι, αυτό που θα ήθελε πραγματικά να κάνει είναι να παρακολουθεί τηλεόραση όλη την ημέρα – αλλά αυτό δεν είναι μια «επιλογή», τόσο θα μπορούσε να του δοθεί η ευκαιρία να προθυμοποιηθεί/ανταγωνιστεί/πρέπει να πάει/κάνει την εργασία του.
Η συνέπεια αυτής της ευρείας επιλογής στα παιδιά οδηγεί σε αίθουσες διδασκαλίας γεμάτες εφήβους που επιλέγουν να μην σταματούν τη φασαρία, που επιλέγουν να μην απενεργοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα, που επιλέγουν να μην ακούν το μάθημα, γιατί απλά ένας ενήλικας τους το λέει να το πράξουν. Και, στο μυαλό τους, οι ενήλικες δεν έχουν καμιά εξουσιοδότηση και ισχύ για κάτι τέτοιο.
Άλλωστε, στην πραγματικότητα, μια πληθώρα επιλογών που δίνονται, είναι σκουπίδια για τα παιδιά, ειδικά για τα μικρότερα σε ηλικία. Πολύ συχνά δεν παραθέτουμε επιλογές για το τί θα φάνε, επιτρέποντάς τους να κοιτάνε ανέκφραστα το ψυγείο και ζητώντας τους να αποφασίσουν γρήγορα;
Τι συμβαίνει με εμάς; Είμαστε πάρα πολύ κουρασμένοι για να πάρουμε εμείς μια ακόμα απόφαση ή προσπαθούμε σκληρά να ευχαριστήσουμε τα παιδιά και ως εκ τούτου, για μια στιγμή έστω, νιώθουμε ότι είμαστε καλοί γονείς; Οι πιθανότητες είναι να απαντήσουν «κροκέτες ψαριού ή κοτόπουλου ». Στη συνέχεια να επιμένουν ότι είπαν «πίτσα», ενώ άλλες φορές να αρνούνται να φάνε, 20 λεπτά αργότερα, αποκαλώντας σας κακή μητέρα –επειδή καθυστερήσατε την ετοιμασία του φαγητού τους.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη την πειθαρχία
Η επιλογή είναι πάντα κάτι κουραστικό. Τα παιδιά, χρειάζονται ισχυρά όρια και σαφείς, συνεπείς κατευθύνσεις. Όταν σερφάρουμε στο Διαδίκτυο αναζητώντας συμβουλές για γονείς (για τους εμβολιασμούς των παιδιών, τον ύπνο, τη διατροφή, την εκπαίδευση … ο κατάλογος είναι ατελείωτος), είμαστε τόσο πλημμυρισμένοι από αντιφατικές ιδέες, ώστε δεν μπορούμε να ακούσουμε τις δικές μας. Και πραγματικά, χωρίς τόσες επιλογές, θα μπορούσαμε ίσως πιο εύκολα να γνωρίζουμε τί είναι καλύτερο για την ανατροφή που δίνουμε εμείς, στα δικά μας παιδιά.
Με τον ίδιο τρόπο, το θέμα της επιλογής δεν είναι διαφορετικό για τα παιδιά. Το ίδιο ισχύει και για την ανατροφή τους και το χρονοδιάγραμμα των δραστηριοτήτων τους, που μπορεί να τους επιτρέπει να περάσουν μια ολόκληρη μέρα ελεύθερη από τους ενήλικες, εγκαταλείποντας πολύ ωραία το σπίτι μέχρι την ώρα του βραδινού φαγητού, ενώ είναι πιο πιθανό να ακούτε το κινητό τους τηλέφωνο να χτυπά, παρά να ακούτε τη φωνή τους.
Ίσως οι δάσκαλοι και οι καθηγητές να πρέπει να αναπτύξουν μια ήρεμη και με σεβασμό, ουσιαστική καλλιέργεια για την εκμάθηση. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει μόνο στο σπίτι: Λιγότερες διαπραγματεύσεις με τα παιδιά μας. Να προσφέρουμε λιγότερες επιλογές, δίνοντας λίγο παραπάνω τον χρόνο μας και ένα εκατομμύριο αγκαλιές, αλλά όχι υλικά αγαθά.
Τα παιδιά έχουν σίγουρα την ανάγκη για πειθαρχία και χρειάζεται να θυμηθούν μια σημαντική παλιά φράση: «Επειδή το λέω εγώ. Γιατί είμαι ενήλικας.»
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου