EN + ΑΙΣΘΗΣΗ και Ευφυία

Με την αυξημένη στροφή των ανθρώπων προς την πνευματικότητα, δεν έλειψαν τα τελευταία χρόνια και οι προσπάθειες του κατεστημένου τρόπου σκέψης που μέσα από "επιστημονικές" τοποθετήσεις επιδίωξαν να στιγματίσουν την ευαισθησία και την ανθρωπιά που διακρίνει τους αφυπνησμένους ανθρώπους.

Κάποια από τα δημοσιεύματα ανέφεραν πως "η πνευματική κατανόηση της ζωής" κάνει τους ανθρώπους να εμφανίζουν πιο συχνή ροπή προς προβλήματα ψυχικής υγείας, εθισμούς και αγχώδεις διαταραχές. (Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από αυτό που βιώνει ένας άνθρωπος που εφαρμόζει π.χ. το διαλογισμό ή άλλες πνευματικές πρακτικές στη ζωή του...)

Με τίτλο "Οι πνευματικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να είναι διανοητικά άρρωστοι - αλλά τουλάχιστον νομίζουν πως η ζωή έχει περισσότερο νόημα" χλευάζει σχεδόν το δημοσίευμα της Daily Mail ανθρώπους που έχουν θρησκευτική ή πνευματική στάση ζωής και συμμετείχαν στη μελέτη του καθηγητή Michael King του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, υπονοώντας πως διακατέχονται από ένα είδος "παράνοιας", αλλά τουλάχιστον νομίζουν πως η ζωή έχει κάποιο νόημα...

Με ανάλογο τρόπο καλύπτει και η εφημερίδα The Telegraph το θέμα της ίδιας έρευνας αναφέροντας πως οι άνθρωποι που δεν ανήκουν σε μία θρησκεία, αλλά αυτοπροσδιορίζονται ως "πνευματικοί άνθρωποι", διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διανοητικών διαταραχών, όπως φοβίες, κρίσεις άγχους και διατροφικές διαταραχές.

Μολονότι έχω επανειλλημένα αναφέρει πως έλλειψη διάκρισης, αλλά και η τάση να πιέσουμε τον εαυτό μας να χωρέσει στα πλαίσια μιας πνευματικής παράδοσης και να παραχωρήσουμε την αυτογνωσία και αυτοκεπλήρωση μας στα χέρια κάποιου ειδικού "γκουρού" με τρόπο απόλυτο, ή η τυφλή πίστη σε συστήματα, εργαλεία και επιταγές των NewAgers, σίγουρα ενέχει τον κίνδυνο να χάσουμε τον έλεγχο του εαυτού μας και να βρεθούμε ανίκανοι να χειριστούμε απλές καταστάσεις της ζωής, η αλήθεια για την ψυχική και πνευματική κατάσταση των πνευματικών ανθρώπων απέχει παρασάγγες από την οπτική αυτή γωνία της συγκεκριμένης έρευνας.

Ναι μεν πολλοί πνευματικοί άνθρωποι και θεραπευτές διαθέτουν μια ιδιαίτερη ικανότητα να συναισθάνονται τα όσα συμβαίνουν γύρω τους, να νιώθουν στο είναι τους την ενεργειακή και συναισθηματική κατάσταση των συνανθρώπων τους και να κινούνται ανάμεσα στην ευλογία της ενσυναίσθησης και την κατάρα του να νιώθεις τον συλλογικό ή ατομικό πόνο (ειδικά μέχρι να μάθουν να οριοθετούν και να προστατεύουν τον ατομικό τους χώρο), ωστόσο πρόκειται για άτομα χαρισματικά κι όχι "άρρωστα", όπως θέλουν να τους χαρακτηρίσουν οι συμπεριφοριστές της ψυχολογίας.

Οι επιστήμονες αυτοί, με την περιορισμένη τους οπτική, έχουν αυθαίρετα ορίσει ένα στάνταρτ του φυσιολογικού και αρέσκονται να χωρίζουν τους ανθρώπους σε κατηγορίες νόσων, μη συνδέοντας τη γενική κοινωνική κατάσταση με το σύμπτωμα που εκφράζει το ευαίσθητο άτομο, που απλά δεν αντέχει την αδικία, την παραφροσύνη και το απάνθρωπο συχνά βόλεμα της συνήθειας που επικρατεί και δεν χάνει την ικανότητα του να ερμηνεύει ορθά την ψυχική κατάσταση των άλλων, ακόμη κι αν δεν την εκφράζουν ούτε στον εαυτό τους και την μασκαρεύουν ή την κουκουλώνουν όσο καλύτερα μπορούν....

Ευτυχώς νέες μελέτες φανερώνουν μια πιο αντικειμενική στάση και υπογραμμίζουν τη σύνδεση των ανθρώπων αυτών με τη γενική κοινωνική κατάσταση και τον πόνο που κυριαρχεί στον κόσμο. Πρόκειται όπως αναφέρουν για μια αυξημένη ικανότητα των ανθρώπων αύτών να αισθάνονται και να ερμηνεύουν την ψυχική κατάσταση των ανθρώπων γύρω τους.Ναι μεν υποφέρουν από το λεγόμενο "κοινωνικό άγχος", αλλά πρόκειται για άτομα με ανύσηχο, έντονα αναλυτικό νου και ιδιαίτερη ικανότητα ενσυναίσθησης. (Το σφάλμα των άγγλων να χρησιμοποιούν τον αρνητικό όρο εμπάθεια για την ενσυναίσθηση θα το δούμε σε επόμενο άρθρο...)

Όπως αναφέρουν τα αποτελέσματα της μελέτης, τα άτομα αυτά διαθέτουν μοναδικές κοινωνικές-γνωστικές ικανότητες και ένα προφιλ με έντονη και ακριβή ενσυναίσθηση. Αν κάνουμε ένα βήμα πίσω και δούμε τους ανθρώπους αυτούς με το χάρισμα τους να πιάνουν με ακρίβεια τον "παλμό" και τη δόνηση τόσο των ατόμων, όσο και του κοινωνικού περιβάλλοντος, ή της ανθρωπότητας ολόκληρης, δεν θα μας φαίνεται πλέον καθόλου περίεργο το γεγονός πως συχνά πάσχουν από συμπτώματα κατάθλιψης ή κοινωνικού στρες.

Μια κοινωνία άρρωστη, με τα μέλη της να μη θέλουν να βλέπουν την αλήθεια τη δική τους ή της κοινωνίας τους, στοχοποιεί τους συνειδητούς ανθρώπους... πραγματικά λυπηρό.

Ωστόσο όπως φανερώνει η έρευνα, πρόκειται για ιδιαίτερα ευφυή άτομα.

Μελέτες συνδέουν το άγχος με την ευφυία.

Μια μελέτη από το Πανειαστήμιο Lakehead διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ανέφεραν ότι πάσχουν από κοινωνικό άγχος επίσης πέτυχαν υψηλότερα σκορ σε ψυχολογικά τεστ που σχεδιάστηκαν για να μετρήσουν τη λεκτική νοημοσύνη. Οι άνθρωποι που ανέφεραν ότι είχαν Γενική Διαταραχή Άγχους και κατάθλιψη, είχαν υψηλότερη βαθμολογία στις λεκτικές -γλωσσικές δοκιμές από τους ανθρώπους που δεν υπέφεραν από άγχος.

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό European Journal of Psychology διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες με τάσεις υψηλού άγχους ήταν ταχύτεροι στον εντοπισμό απειλών κινδύνου και ανταποκρίθηκαν πιο γρήγορα σε αυτές τις απειλές σε σχέση με άλλους συμμετέχοντες. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα:"Η κοινωνική θεωρία της άμυνας (Ein-Dor et al., 2010) προτείνει ότι σε απειλητικές καταστάσεις, οι άνθρωποι που παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις στο άγχος εντοπίζουν πιο γρήγορα την παρουσία απειλής και στη συνέχεια ειδοποιούν τα άλλα μέλη της ομάδας για τον κίνδυνο και την ανάγκη προστασίας. Με την υποστήριξη αυτής της συλλογιστικής, βρήκαμε ότι οι συμμετέχοντες με υψηλή "περιεκτικότητα" σε άγχος προσκόλλησης ήταν λιγότερο πρόθυμοι να καθυστερήσουν στο δρόμο τους για να παραδώσουν ένα μήνυμα προειδοποίησης."

Η μία εξήγηση αυτού είναι ότι τα ανήσυχα άτομα τείνουν επίσης να είναι πιο αλτρουιστικά.

Στη φύση, τα ζώα που είναι σε θέση να ανιχνεύσουν και να απαντήσουν σε απειλές πιο γρήγορα είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν. Στην πραγματικότητα, ορισμένα είδη του ζωικού βασιλείου έχουν στο κοπάδι τους ένα μέλος, που μπορεί να ανιχνεύσει τις απειλές πριν από τους άλλους και τους ειδοποιεί. 'Ετσι είναι πιθανό το άγχος να είναι στην πραγματικότητα ένα εξελικτικό πλεονέκτημα. Θα μπορούσε το άγχος στην πράξη να αποτελεί μια βιολογική υπερδύναμη, η οποία μας βοηθά να λύσουμε τα προβλήματα, να αποφύγουμε τις απειλές, και να ανιχνεύσουμε τους κινδύνους... (ή ίσως ήταν ανέκαθεν μια ανθρώπινη ικανότητα που έχασε ο πολιτισμένος άνθρωπος των πόλεων...)

Μια άλλη μελέτη από το SUNY Downstate Medical Center της Νέας Υόρκης αποδείκνυει ότι οι συμμετέχοντες που έπασχαν από σοβαρές περιπτώσεις άγχους πέτυχαν υψηλότερα σκορ σε τεστ νοημοσύνης (IQ τεστ) σε σχέση με τα άτομα που δεν ειχαν τόσο πολύ άγχος. Με άλλα λόγια, υπήρχε άμεσος συσχετισμός μεταξύ του βαθμού του άγχους και του βαθμού νοημοσύνης. Αυτό δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσει δεδομένου πως οι ανήσυχοι άνθρωποι συνεχως αναλύουν, αξιολογούν, διατυπώνουν και επεξεργάζονται νέες πληροφορίες και ιδέες.

Ο Δρ Τζέρεμι Coplan αναφέρει στη μελέτη του:

"Αν και η υπερβολική ανησυχία θεωρείται γενικά ως ένα αρνητικό χαρακτηριστικό και η υψηλή νοημοσύνη ως θετική, η ανησυχία μπορεί να προκαλέσει το είδος μας ωστε να αποφεύγονται επικίνδυνες καταστάσεις, ανεξάρτητα από το πόσο απομακρυσμένη μπορεί να είναι μια τετοια πιθανότητα ."

Έτσι για άλλη μια φορά, έχουμε αποδείξεις ότι κάποια από τα άτομα που για τους ειδικούς χαρακτηρίζονται με «διαταραχές της ψυχικής υγείας» είναι στην πραγματικότητα πιο έξυπνα κατά μέσο όρο. Και όπως αναφέρθηκε προηγουμένως,'άλλη πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι με κοινωνικό άγχος διαθέτουν συνήθως αυξημένες ικανότητες κατανόησης και ουσιαστικά, έχουν πολύ υψηλότερη ψυχο-κοινωνική συνείδηση.

Τι σημαίνει αυτό ;

Ναι, οι άνθρωποι που είναι πνευματικά εστιασμένοι τείνουν να υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη περισσότερο. Αλλά αυτό συμβαίνει επειδή τα μάτια τους είναι ανοιχτά σε έναν κόσμο που έχει ανάγκη επισκευής.

Κυριολεκτικά έχουν αυξημένη ικανότητα να αισθάνονται τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω τους. Ειναι διαισθητικοί και συνήθως διαθέτουν IQ άνω του μέσου όρου. Ειναι επίσης άνθρωποι που λαμβάνουν τα σήματα κινδύνου και τις απειλές που ελλοχεύουν άμεσα, καθώς είναι συνδεμένοι με τη φύση και το όλον... και δεν διστάζουν ούτε καθυστερούν στην ενημέρωση των συνανθρώπων τους...

Ουσιαστικά αυτό που αποκαλούμε "κοινωνικό άγχος και διαταραχή γενικευμένου άγχους" δεν είναι στην πραγματικότητα μια διαταραχή, αλλά προϊόν μιας ισχυρής διαίσθησης και ενσυναίσθησης. Προκειται μάλλον για δώρο, το οποίο πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε για να μην υποφέρουμε...

Πρόκειται για ευλογία και χαρακτηριστικό αυξημένης συνειδητότητας κι οχι ψυχολογική διαταραχή.
Πρόκειται για την ικανότητα λήψης και αποκωδικωποίησης της αλήθειας γυμνής... δίχως φτιασίδια και ωραιοποιήσεις... και ναι πολλές φορές ξεπερνά τις δυνατότητες του ατόμου να διαχειριστεί τον πόνο που ξεχειλίζει από όσους και όσα τον περιβάλλουν... παρασύροντας τον σε μεγάλο άγχος...
Αλλά υπάρχει τρόπος να μάθει να το ελέγχει.