Ο Χάρης υπήρξε ποιητής του 4ου αιώνα π.Χ. Είναι συγγραφέας ενός παραινετικού έργου με τον τίτλο Γνῶμαι, γραμμένου σε ιαμβικό τρίμετρο στίχο. Το μεγαλύτερο μέρος της ποίησής του είναι γνωστό από αιγυπτιακό παπυρικό εύρημα του πρώιμου 3ου αιώνα π.Χ. Κύριο χαρακτηριστικό της σοφίας του είναι η ανάπτυξη της ηθικής του σκέψης σε μονόστιχα.
Γνώμες
α.
(Στοβ. 3.38.3:)
Μη φθονείς τους ευτυχείς, για να μην φανείς κακός.
β.
(Στοβ. 3.17.3:)
Της κοιλιάς σου προσπάθησε να κρατάς τα ηνία.
Μόνο αυτή δε νοιώθει ευγνωμοσύνη για τα καλά που της γίνονται,
αλλά αυτά που έχει ανάγκη όλο και πιο πολύ της λείπουν.
Όποιος δεν ξέρει να κυριαρχεί στο στομάχι του,
αυτός τη μεγαλύτερη έχει συμφορά.
γ.
(Ιωάνν. Λυδ., Περί μηνών 4.113:)
Μην αφήνεσαι με κανένα τρόπο στην άκαιρη δαπάνη.
δ. [1]
Είθε πάντα να σε νοιάζει να πράττεις τα καλά και τα δίκαια.
Σ΄ όποιον έτσι ενεργεί δόξα αγέραστη μένει.
Να πείθεσαι, παιδί μου, στα λόγια του γέροντα πατέρα σου.
Γιατί πρέπει να υποχωρείς εμπρός στον σωφρονέστερο.
Έλπιζε τους θεούς τιμώντας να ευτυχείς.
Ο Ηρακλής βοηθός να είναι στις ενέργειές σου.
Τους γονείς σου να τιμάς ίσα με τους θεούς.
Προσπάθησε να ανεχτείς την οργή των συντρόφων και των φίλων σου.
Με τους χρηστούς γίνε φίλος, όχι με τους κακούς.
Έχε το χέρι σου ελεύθερο από έργα πονηρά.
(Προσπάθησε ν' αποφεύγεις) να ζεις στη δυστυχία.
(Όμως μην αδικείς) κι ας είσαι αδικημένος.
(Ο άνθρωπος που μια φορά αδίκησε) είναι πιο εύκολο,
(κι ας ήταν δίκαιος πριν,) να νομιστεί κακός.
(Προσπάθησε ν' αποφεύγεις) να λες ψέματα.
(Όχι με ψεύδη), αλλά την αλήθεια λέγοντας
φέρνεις ωφέλεια στους φίλους σου εύκολα.
Μη λυπάσαι τους κακούς όταν δυστυχούν.
(Στον αγαθό να είσαι) φίλος σταθερός κι ας έχει ατυχήσει.
Επάνω στην οργή σου τα μυστικά του φίλου σου να μην τα φανερώνεις,
(Για κάθε πράξη μην ξεχνάς) πρόνοια να λαμβάνεις.
Προπάντων και παντού προσπάθησε να συγκρατείς τη γλώσσα σου,
γιατί αυτό είναι που τιμά και τον γέρο και τον νέο:
μια γλώσσα που ξέρει να μένει σιωπηλή όταν χρειάζεται.
(Προσπάθησε να βρεις) χαλινάρι σταθερό για το θυμό σου.
(Γιατί η μανιασμένη οργή μονάχα) βλάβη φέρνει.
(Όποιος φροντίζει ήπια) στους ανθρώπους να συμπεριφέρεται,
(αυτός άνθρωπος δίκαιος και καλός) θα θεωρείται.
(οι στίχοι 29-32 είναι σχεδόν ολότελα φθαρμένοι)
Στους αγαθούς ανθρώπους (με τη θέλησή του δίνει) ο θεός
ελευθερία απ' την κακοτυχία, (δεν δίνει όμως στους κακούς).
(οι στίχοι 35-48 είναι σχεδόν ολότελα φθαρμένοι)
Πρέπει να υπομένεις την υπεροψία του άλλου.
[1] Το απόσπασμα αυτό προέρχεται από πάπυρο γραμμένο κατά το πρώτο μισό του 3ου αιώνα π.Χ. Το εύρημα δεν αναφέρει το όνομα του συγγραφέα, όμως οι στίχοι 22-24 του κειμένου του παπύρου ταυτίζονται με απόσπασμα που παραδίδει ο Στοβαίος 3.33.4 υπό το όνομα του Χάρητος. To κείμενο αποτελεί ως επί το πλείστον μια σειρά από μονόστιχα αποφθέγματα, χαρακτηριστικά της τεχνικής του Χάρητος. Το κείμενο παρουσιάζει ομοιότητες με την επιστολή στο Δημόνικο του Ισοκράτη, καθώς και μια συλλογή γνωμικών σε πεζό λόγο για σχολική χρήση που ανακαλύφθηκε στην Κύζικο και είναι της ίδιας περίπου εποχής (300 π.Χ.).
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου