Τι έγραψε ο Αϊνστάιν στον Φρόιντ;

Στον Ζίγκμουντ Φρόιντ

Αγαπητέ καθηγητή Φρόιντ,
Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίο η προσπάθεια να συλλάβετε την αλήθεια έχει ξεπεράσει κάθε άλλη επιθυμία σας.
Δείξατε με ακαταμάχητη σαφήνεια πόσο αχώριστα είναι συνδεδεμένα το επιθετικό και το καταστροφικό ένστικτο με το ερωτικό και ζωτικό ένστικτο στην ανθρώπινη ψυχή. Ταυτόχρονα, μια βαθιά λαχτάρα γι' αυτή τη μεγάλη εκπλήρωση, την εσωτερική και εξωτερική απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τον πόλεμο, λάμπει μέσα στην αμείλικτη λογική των εκθέσεών σας.
Αυτός ήταν ο δεδηλωμένος σκοπός όλων όσοι έχουν τιμηθεί σαν ηθικοί και πνευματικοί ηγέτες, πέρα από τα όρια της εποχής και της χώρας τους, χωρίς εξαίρεση από τον Ιησού Χριστό μέχρι τον Γκαίτε και τον Καντ. Δεν είναι σημαντικό πως αυτοί οι άνδρες έχουν παγκόσμια γίνει αποδεκτοί ως ηγέτες, σε πείσμα του γεγονότος πως οι προσπάθειές τους να διαμορφώσουν την πορεία των ανθρώπινων υποθέσεων είχαν γνωρίσει λίγη μόνο επιτυχία;
Είμαι πεπεισμένος πως οι μεγάλοι άνδρες - αυτοί των οποίων τα επιτεύγματα, ακόμη και μέσα σε μια περιορισμένη σφαίρα, τους τοποθετούν πάνω από τους υπόλοιπους συνανθρώπους τους - εμψυχώθηκαν σε ένα μεγάλο ποσοστό από τα ίδια ιδανικά. Αλλά είχαν μικρή επίδραση στην πορεία των πολιτικών γεγονότων. Φαίνεται σχεδόν πως αυτός ο χώρος, από τον οποίο εξαρτάται η τύχη των εθνών, είναι μοιραίο να παραδοθεί στη βία και την ανευθυνότητα.
Οι πολιτικοί αρχηγοί ή οι κυβερνήσεις χρωστούν τη θέση τους είτε στη βία είτε στη λαϊκή εκλογή. Δεν μπορούμε να τους θεωρήσουμε σαν αντιπρόσωπους των καλύτερων ηθικά και πνευματικά στοιχείων των εθνών τους.
Η πνευματική ελίτ δεν έχει άμεση επίδραση στην ιστορία των εθνών στις μέρες μας. Η έλλειψη συνοχής τούς αποτρέπει από το να διαδραματίσουν έναν άμεσο ρόλο στη λύση των σύγχρονων προβλημάτων.
Δε νομίζετε πως μπορεί να επέλθει μια αλλαγή από αυτή την άποψη, μέσα από ένα ελεύθερο σύνδεσμο ανθρώπων, των οποίων οι εργασίες και τα επιτεύγματα μέχρι σήμερα αποτελούν εγγύηση της ικανότητάς τους και της καθαρότητας των σκοπών τους;
Αυτός ο διεθνής σύνδεσμος, του οποίου τα μέλη θα ήταν αναγκαίο να βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους μέσω μιας διαρκούς ανταλλαγής γνωμών, θα μπορεί, καθορίζοντας τη στάση του στον Τύπο - οι υπογράφοντες σε κάθε περίπτωση θα φέρουν την ευθύνη - να αποκτήσει μια σημαντική και σωτήρια ηθική επιρροή στην επίλυση των πολιτικών προβλημάτων.
Μια τέτοια οργάνωση φυσικά θα αποτελούσε βορά όλων των κακών που τόσο συχνά οδηγούν σε εκφυλισμό τις οργανώσεις των διανοουμένων, κι αυτοί είναι κίνδυνοι οι οποίοι είναι αχώριστα συνδεδεμένοι με την ατέλεια της ανθρώπινης φύσης. Αλλά δε θα έπρεπε μια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση να δοκιμαστεί σε πείσμα όλων αυτών; Πιστεύω πως αυτή η προσπάθεια είναι το λιγότερο ένα επιτακτικό καθήκον.
Αν μπορούσε 'να δημιουργηθεί ένας μόνιμος πνευματικός σύνδεσμος, όπως αυτός που περιέγραψα, χωρίς αμφιβολία θα έπρεπε να κινητοποιήσει τους θρησκευτικούς οργανισμούς στον αγώνα εναντίον του πολέμιου. Θα έδινε κουράγιο σε πολλούς, των οποίων οι καλές προθέσεις σήμερα έχουν παραλύσει, από μια μελαγχολική υποταγή.
Τελικά, πιστεύω ότι ο τρόπος να δώσουμε πολύτιμη ηθική συμπαράσταση στα στοιχεία αυτά της Κοινωνίας των Εθνών που πραγματικά εργάζονται για το μεγάλο σκοπό του ιδρύματος αυτού θα είναι ακριβώς ένας σύνδεσμος, δημιουργημένος από πρόσωπα όπως αυτά που έχω περιγράψει, που το καθένα θα απολαμβάνει μεγάλου σεβασμού * .
Θα ήταν καλύτερα να θέσω τις προτάσεις αυτές σε σας, αντί σε οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο, επειδή είστε σε μικρότερο βαθμό από τους άλλους ανθρώπους θύμα των επιθυμιών σας και επειδή η κρίση σας βασίζεται σε ένα σοβαρό αίσθημα υπευθυνότητας.

~ Από το βιβλίο "Πώς βλέπω τον κόσμο"  Albert Einstein