Κατέρρευσε από πανούκλα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία;

Στην ολοκληρωτική κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας φαίνεται να συνέβαλε η πανούκλα σύμφωνα με αποτελέσματα νέας έρευνας. H έρευνά τους δημοσιεύθηκε στις 2 Μαΐου στο περιοδικό PLOS Pathogens.
Η πανώλη είναι μια θανατηφόρα ασθένεια που έχει γίνει συνώνυμο κάθε επικίνδυνης και επιδημικής μόλυνσης. Μάλιστα φέρεται να ήταν και το πρώτο είδος βιολογικού όπλου, καθώς χρησιμοποιήθηκε από τους Μογγόλους που έριχναν με καταπέλτες μολυσμένους ανθρώπους μέσα στις πόλεις τις οποίες ήθελαν να κατακτήσουν.

Το βακτήριο που προκαλεί την πανούκλα, το Yersinia pestis, έχει συνδεθεί με δυο από τις πιο καταστροφικές πανδημίες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία. Η Μεγάλη Πανώλη, που κράτησε από τον 14ο μέχρι τον 17ο αιώνα μαζί με την γνωστή επιδημία που έμεινε στην ιστορία ως ο Μαύρος Θάνατος, υπολογίζεται ότι προκάλεσε τον αφανισμό του ενός τρίτου των Ευρωπαίων στα μέσα του 14ου αιώνα.
Η Σύγχρονη Πανούκλα που χτύπησε τον κόσμο τον 19ο και 20ο αιώνα εμφανίστηκε στην Κίνα στα μέσα του 1800 και εξαπλώθηκε στην Αφρική, στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές της Ασίας.
Παρόλο που είναι αποδεδειγμένο ότι το συγκεκριμένο μικρόβιο προκάλεσε τις παραπάνω καταστροφές δεν ήταν σίγουρο ότι ήταν συνδεδεμένο και με την Ιουστινιανή Πανώλη του 6ου, 7ου και 8ου αιώνα. Αυτή η πανδημία, που πήρε το όνομά της από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον Α’ σκότωσε περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους. Κάποιοι ιστορικοί επιχειρηματολογούν ότι συνέβαλε στην παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Για να λυθεί αυτό το μυστήριο, επιστήμονες μελέτησαν DNA από τα δόντια 19 διαφορετικών σκελετών του 6ου αιώνα μ.Χ. από το μεσαιωνικό νεκροταφείο της Βαυαρίας στην Γερμανία, όπου οι άνθρωποι εμφανώς χτυπήθηκαν από την Ιουστιανιανή Πανώλη. Με απλά λόγια βρήκαν στο DNA ίχνη του βακτηρίου, Y.pestis.
«Πάντα είναι πολύ ενδιαφέρον να μπορούμε να ανιχνεύουμε τα αίτια των θανάτων του παρελθόντος», δηλώνει η αρχαιολόγος - ερευνητής Μπάρμπαρα Μπραμάντι, στο Πανεπιστήμιο Γιοχάνες Γκούτεμπέργκ, στο Μέινζ της Γερμανίας.
«Μετά από τόσο πολύ καιρό, σχεδόν 1500 χρόνια, μπορεί κανείς να ανιχνεύσει με σύγχρονες μεθόδους τους δράστες της πανούκλας», αναφέρει στο περιοδικό LiveScience ο Χόγκλερ Σλότζ, ερευνητής – μικροβιολόγος στο Μικροβιολογικό Ινστιτούτο Μπουντεσβερ στο Μόναχο.
Οι ερευνητές απέδειξαν ότι η Ιουστινιανή Πανώλη διέσχισε τις Άλπεις και χτύπησε ανθρώπους που ζούσαν εκεί που σήμερα είναι η Βαυαρία. Η ανάλυση του DNA έδειξε ότι και αυτή η επιδημία, όπως και οι δυο επόμενες, έχει τις ρίζες της στην Ασία, «ακόμη και αν τα ιστορικά αρχεία αναφέρουν ότι έφτασε πρώτα στην Αφρική πριν εξαπλωθεί στην Μεσόγειο και στην Ευρώπη», όπως υποστηρίζει η Μπραμάντι στο LiveScience.
Αφού κρούσματα της σύγχρονης πανώλης εμφανίστηκαν σε όλο τον κόσμο, ακόμη και σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταγράφει χιλιάδες περιπτώσεις κάθε χρόνο. Βέβαια, σήμερα, οι γιατροί αντιμετωπίζουν την πανούκλα με σύγχρονα αντιβιοτικά. Τώρα, οι ερευνητές προσπαθούν να ανασυγκροτήσουν όλο το γονίδιο του βακτηρίου που βρήκαν στα αρχαία δόντια, ώστε να μάθουν περισσότερα για την ασθένεια.