Η θέση της γυναίκας στις αρχαίες θρησκείες

1) Η θέση της γυναίκας στις αρχαίες θρησκείες και η άνοδος της Πατριαρχικής παράδοσης

Η υψηλότερη και πιο σεβαστή θεότητα που λατρεύθηκε από τους πρωϊμότερους πολιτισμούς ήταν η Μάνα Γη.
Η μητέρα Θεά. ή απλώς «Η Μητέρα».

Τα αρχαιότερα αγάλματα Θεάς που έχουν βρεθεί, έχουν ηλικία 35.000 ετών. Από την στιγμή που είναι το θηλυκό που έχει την ικανότητα να κουβαλάει τη ζωή, να την φανερώνει και να την μεγαλώνει, και επιπλέον με ένα μηνιαίο κύκλο όπως της ιερής σελήνης κάτι που την συνδέει με την ισχυρή δύναμη της, δεν είναι περίεργο πως η ίδια η Φύση θεωρείτο θηλυκή.

Η μήτρα από όπου όλοι προήλθαμε θα είναι επίσης και ο τάφος μας.. Οι γυναίκες στις εποχές εκείνες με σεβασμό θεωρούντο ως οι δωρητές αλλά και οι καταστροφείς της ζωής. Επίσης θεωρείτο πως οι γυναίκες ήσαν ευλογημένες με το δώρο της διαίσθησης και πως μπορούσαν να εισέλθουν στον «κάτω κόσμο», την «άλλη πλευρά», το υποσυνείδητο, εκεί όπου θα μπορούσε -η γυναίκα- να επικοινωνήσει με τα πνεύματα και έτσι η τέχνη του σαμανισμού πολλές φορές εξασκείτο από τις γυναίκες.

Πολλές παγανιστικές κουλτούρες θεωρούσαν μάλλον φυσικό, το να καταλαβαίνουν οι γυναίκες καλύτερα τα μυστικά του Σύμπαντος. Συχνά, ήσαν οι γυναίκες εκείνες που λειτουργούσαν ως μάγισσες (σοφές), ιέρειες, μάντισσες, θεραπεύτριες, μαίες, και σύμβουλοι στα οικογενειακά ή στα περί της τεκνοποίησης. Οι γυναίκες αναγνωρίζονταν επίσης ως φιλόσοφοι, επιστήμονες ή αθλήτριες και συμμετείχαν στην πολιτική. Είχαν επίσης περιουσία δική τους και κερδίζανε τον σεβασμό της κοινωνίας με την γενναιότητα, την αποφασιστικότητα, την δυνατή θέληση, την χάρη και τις δεξιοτεχνίες τους. Σε αυτές τις φυσικές κουλτούρες η ανάγκη για μια ισορροπία μεταξύ των αντιθέτων ήταν μία αρχή, ευρέως κατανοητή. Το να παραμελήσεις το ένα μέρος θα δημιουργούσε ανισορροπία και έτσι οι άντρες και οι γυναίκες εναρμονίζονταν με σκοπό να σχηματίσουν ένα όλον.

Το αιώνιο τραγούδι της Θεάς που οι γυναίκες τραγουδούσαν από την αυγή της ανθρώπινης συνείδησης, βιαίως σώπασε από την ανατέλλουσα πατριαρχική παράδοση. Οδηγημένοι από την απληστία , την πικρία, τον φθόνο και τον φόβο, οι πατριαρχικοί «πατέρες» σκόπευαν στο να καταπιέσουν τις γυναίκες και τις δυνάμεις τους. Έχοντας και την θρησκεία που αυτοί δημιούργησαν με όλα της τα αντίφυσικά δόγματα από πίσω τους, οι γυναίκες έμαθαν να είναι υπάκουες έτσι ώστε να είναι «καλές». Βασικά αυτοί οι άντρες διαστρέβλωσαν τα πάντα και δαιμονο-
ποίησαν όλα τα αρχαία γονιμικά σύμβολα τα οποία οι παγανιστές είχαν ως ιερά, όπως το φίδι, το δέντρο, το μήλο και φυσικά την γυμνή γυναίκα, την «ξεμυαλίστρα» (η οποία αναγνωρίζεται την μυθιστορία του κήπου της Εδέμ).

Η Εύα είναι η πρώτη αμαρτωλή. Μια ξεμυαλίστρα είναι υπεύθυνη για τις αμαρτίες του ανθρώπου. Για να μην ξεχνάμε και την Εβραϊκή ιστορία της Λίλιθ, της πρώτης «κακής γυναίκας» που θεωρείται «κακή» από τους πατριαρχικούς πατέρες γιατί ήθελε να είναι ανεξάρτητη και δεν δέχθηκε να υποτάσσεται στον άνδρα της Αδάμ. Ή την Μαρία την Μαγδαληνή, την καημένη «παραστρατημένη γυναίκα» που ακολούθησε τον ραβίνο Jesua, η οποία στην πραγματικότητα ήταν μια ιέρεια. Μια σεξουαλικά ενεργή ιέρεια, όπως ήσαν οι περισσότερες ιέρειες στις ημέρες των παγανιστικών κοινωνιών.

Οι γυναίκες σε αυτή την νέα πατριαρχική, μονοθεϊστική θρησκεία, θεωρούντο ως πολίτες δευτέρας διαλογής, στους οποίους δεν ήταν επιτρεπτό να διαβάζουν, να δημιουργούν ή να τους ανήκει περιουσία. Ούτε τους επιτρεπόταν να είναι ιέρειες ή θεραπεύτριες. Η νέα τους μοίρα ήταν να υπηρετούν τους άνδρες τους και να είναι μηχανές αναπαραγωγής. Το ισχυρότερο τους εργαλείο, η ικανότητα να μαγεύουν με την ομορφιά τους και να εκκινούν την σεξουαλική συνεύρεση, ήταν τώρα ένα θανάσιμο αμάρτημα. Η φυσική συνεύρεση και σεξουαλική ένωση του άνδρα και της γυναίκας, η οποία υμνήθηκε τόσο πολύ στην πρότερη μητριαρχική παράδοση, τώρα έγινε ντροπή, καταστρέφοντας έτσι την αρμονική σχέση που είχαν οι άντρες και οι γυναίκες. Είμαστε ακόμη και τώρα μάρτυρες της σκληρής καταπίεσης των γυναικών στις χώρες που οι δογματικές πατριαρχικές θρησκείες επικρατούν. Γυναίκες που ποτέ δεν θα έχουν την ευκαιρία να αποκαλύψουν τους εαυτούς τους και να αναπτύξουν τις δυνατότητες τους.

Κατά τον Μεσαίωνα, ελάμβαναν χώρα τρομακτικές επιθέσεις κατά των γυναικών και δεν εκτελούντο με τους πιο φρικτούς τρόπους που μπορεί η φαντασία να συλλάβει μόνο οι παγανίστριες σοφές γυναίκες, αλλά και γυναίκες που ήσαν απλώς άνω του «μέτρου» επιθυμητές, έξυπνες, και περήφανες, ή γυναίκες που απλώς αντιμιλούσαν στις αρχές. Η ίδια η γυναικεία φύση δαιμονοποιήθηκε και η Εκκλησία κατέστησε πίστη πως οι γυναίκες ήσαν στην πραγματικότητα μια.. δημιουργία του διαβόλου (μαζί με τις γάτες και τους λύκους, ζώα δηλαδή που συμβολίζουν το ελεύθερο ανθρώπινο πνεύμα), τον οποίο θα.. υπηρετούσαν στην πρώτη του διαταγή. Μόνο στους άντρες επιτρεπόταν να ασκούν το ιατρικό επάγγελμα. Εάν μια γυναίκα χειριζόταν φάρμακα ή δοκίμαζε να γιατρέψει κάποιον, αυτό ήταν.. μαγεία, και η άτυχη γυναίκα έπρεπε να τιμωρηθεί.. Η περιγραφή της μεσαιωνικής μάγισσας, των εργαλείων της, των μεθόδων της κ.τ.λ. είναι ολόϊδια με αυτή της παγανίστριας σοφής και των τελετουργιών της, αλλά σε μια γελοία, δαιμονοποιηθείσα έκδοση.

Η ανθρώπινη φύση καταπιέσθηκε, αλλά ποτέ δεν καταστράφηκε. Και έτσι η φύση της Θεάς επέζησε, και οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια είχαν ξανά την ευκαιρία να δείξουν τις ικανότητες τους. Ακόμη και αν, δεδομένης της περίστασης, υπάρχουν πολλές γυναίκες που δεν θα αδράξουν ποτέ αυτήν την ευκαιρία. Φυσικά δεν ενδιαφέρονται όλες οι γυναίκες και ακόμη δεν είναι όλες προικισμένες ώστε να ασχοληθούν με την δημιουργική τέχνη ή την φιλοσοφία, ή ακόμη και την ιερατική τέχνη. Αλλά υπάρχουν και αυτές που πραγματικά είναι, αλλά παρ' όλα αυτά είναι πολύ ανασφαλείς για να φανερωθούν και να αποδείξουν τον εαυτό τους, επειδή μεγάλωσαν με το δίδαγμα πως «τα κορίτσια θα πρέπει να μένουν παθητικά στην αφάνεια». Πρέπει να στραφούμε στους αρχαίους μύθους. Να μάθουμε από την παλαιά παγανιστική σοφία, εκεί όπου η αρμονία μεταξύ αντιθέτων δυνάμεων, όπως η αρσενική και θηλυκή, η μέρα και η νύχτα, το φως και το σκοτάδι, η δημιουργία και η καταστροφή, η λογική και το συναίσθημα λαμβάνονταν πάντοτε και σεβαστικά υπόψη. Να μάθουμε τις αρχαίες ιστορίες που μας διδάσκουν ότι είμαστε μέρος της Φύσης και των μυστηρίων της. Και γι' αυτό πρέπει να σεβασθούμε τόσο αυτή, όσο και την ζωή των πλασμάτων της.

Μέσα από την μυθολογία μπορούμε να γνωρίσουμε τους εαυτούς μας και να συνειδητοποιήσουμε τις διάφορες ποιότητες που έχουμε μέσα μας. Γυναίκα, χρησιμοποίησε την διαίσθηση σου, την φαντασία σου, τα αισθήματα σου και την σεξουαλικότητα σου ! Χρησιμοποίησε την εσωτερική σου δύναμη και νοιώσε ελεύθερη να εκφραστείς. Με όποιον τρόπο θέλεις!

2) Η υποβάθμιση της γυναίκας στον Χριστιανισμό

 

Οι γυναίκες μέσα στο χριστιανισμό είναι κατώτερες από το νόμο και τη φύση, υποκείμενες σε μία κατάσταση μόνιμης τιμωρίας για το προπατορικό αμάρτημα και ακάθαρτες. Δεν εισέρχονται στο «άγιο βήμα» των εκκλησιών, δεν φορούν ιερά άμφια, δεν αγγίζουν ιερά αντικείμενα και δεν λαμβάνουν κοινωνία ενώ αιμορραγούν. Επιπλέον οφείλουν να καλύπτουν τα κεφάλια τους για να δηλώνουν έτσι ότι είναι υπόδουλες στους άντρες τους, αλλά και γιατί δεν αποτελούν αυθύπαρκτα όντα.

Το σωστό κατά τον Παύλο για έναν άνδρα είναι να μην αγγίξει ποτέ του γυναίκα! Συμβιβάζεται όμως με την κατώτερη ηθικά λύση της μονογαμίας, για να αντιμετωπίσει την... πορνεία. Επίσης συμβουλεύει τις χήρες να μείνουν όπως αυτός, δηλαδή άγαμες. Για την αντιμετώπιση όμως της ερωτικής επιθυμίας, κάνει την παραχώρηση να επιτρέψει και σε αυτές το γάμο. Ο γάμος δηλαδή παρουσιάζεται ως «αναγκαίο κακό» για την αποτροπή της αχαλίνωτης σεξουαλικότητας, ενώ για «προγαμιαίες σχέσεις» ούτε λόγος... Αν όλοι είχαν την ίδια άποψη (ευτυχώς για μας δεν την είχαν), τότε μάλλον το ανθρώπινο είδος θα είχε εξαφανιστεί!

Ο ΙΖ’ κανόνας της τοπικής συνόδου της Γάγγρας (340μ.χ.) που δεν έχει καταργηθεί έως σήμερα, απαγορεύει στις γυναίκες να κουρεύουν τα μαλλιά τους. Μερικά χρόνια αργότερα ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος (ο επονομαζόμενος Μέγας) διέταξε με νομοθεσία να εκδιώχνονται από την εκκλησία οι γυναίκες που έχουν κοντά μαλλιά, ενώ αν κάποιοι αρχιερείς τύχει και τις δεχθούν, να καθαιρούνται.

Οι επιλεγόμενοι Πατέρες της εκκλησίας δεν είχαν καλύτερη γνώμη για τις γυναίκες. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, πρώτος στη σειρά των Πατέρων της εκκλησίας και διδάσκαλος του Ωριγένη, γράφει στο βιβλίο του «Παιδαγωγός» 2.33: «Μία γυναίκα, αν λάβουμε υπ’ όψην μας ποιά είναι η φύση της, πρέπει να αισχύνεται γι’αυτήν». Ο Μέγας Αθανάσιος υποστηρίζει «Με τις γυναίκες δεν είναι ασφαλές ούτε από κοινού ν’αποφασίζει κανείς («α περί ειδωλολατρείας» από το έργο του «κατά Ελλήνων»)

Ο Μέγας Βασίλειος (ο Αγιοβασίλης) περιγράφει τις σχέσεις των δύο φύλων στο πλαίσιο της ορθόδοξης οικογένειας: «Η γυναίκα δεν έχει την άδεια να αφήνει τον άνδρα της, αλλά, κι αν δέρνει αυτήν εκείνος, πρέπει να υπομένει κι όχι να χωρίζεται, κι αν την προίκα της ξοδεύει, κι αν σε άλλες γυναίκες πορνεύει, αυτή πρέπει να καρτερεί. Ώστε η μεν γυναίκα, η αφήσασα τον άνδρα της μοιχαλίς είναι αν πάρη άλλον, ο δε αφεθείς αυτός άνδρας, αν πάρει άλλη, συγχωρείται» (Πηδάλιο, κανών Θ). Επομένως σύμφωνα με την Ορθοδοξία η εκμετάλλευση, ο ξυλοδαρμός και η υποβάθμιση – γενικότερα- της συζύγου είναι έργο ευλογημένο.

Ο λόγος του Ιωάννη του χρυσόστομου ξεχειλίζει από μίσος κατά των γυναικών. Στο «προς τους έχοντας παρθένουν συνεισάκτους» διαβάζουμε:

«Γενικά η γυναίκα είναι ένα σκουλήκι που σέρνεται, η κορη του ψεύδους, σκεύος ακαθαρσιών, ο εχθρός της ειρήνης. Ο κατάλογος των αμαρτημάτων και των αδυναμιών της είναι ατελείωτος. Eίναι ελαφρόμυαλη, φλύαρη και ακόλαστη. Πάνω απ’όλα είναι παθιασμένη με την πολυτέλεια και τις δαπάνες. Φορτώνεται με κοσμήματα, πουδράρει το πρόσωπό της, βάφει τα μάγουλά της με κοκκινάδι, βάζει μυρωδικά στα ρούχα της κι έτσι γίνεται θανάσιμη παγίδα για τον εκμαυλισμό των νέων. Όσος και να είναι ο πλούτος δεν επαρκεί να ικανοποιήσει τη γυναικεία επιθυμία. Μέρα και νύκτα η γυναίκα δεν σκέπτεται τίποτε άλλο παρά το χρυσάρι και τα πολύτιμα πετράδια, τα πορφυρά υφάσματα και τα κεντήματα, τις κρέμες και τα αρώματα. Αν δεν υπήρχε η σεξουαλική επιθυμία, κανένας άνδρας με τα σωστά του δεν θα ήθελε να μοιράζεται το σπίτι του με μια γυναίκα και να υφίσταται τις επακόλουθες ζημιές, παρά τις οικιακές εργασίες που εκτελεί “.

Ο χριστιανισμός δεν βελτίωσε, αλλά τουναντίον προσπάθησε -και για αρκετούς αιώνες το είχε καταφέρει- να ρίξει τη γυναίκα στο χαμηλότερο σκαλί της κοινωνίας, θεωρώντας την κατώτερο ον και υπαίτια για όλα τα κακά της ανθρωπότητας. Ας δούμε τις βασικότερες επίσημες χριστιανικές θέσεις έναντι της γυναίκας:
Κάθε γυναίκα με ακάλυπτη την κεφαλή εξευτελίζεται.. Διότι εάν η γυναίκα δεν καλύπτεται, ας κουρεύεται.. Εάν είναι αισχρό για τη γυναίκα να κουρεύεται ή να ξυρίζεται, ας καλύπτεται.. Κάθε άνδρας έχων καλυμένη την κεφαλή του εξευτελίζεται.. Ο άνδρας δεν οφείλει να καλύπτει την κεφαλή του, διότι υπάρχει ως εικών και δόξα Θεού. Δεν επλάσθει ο άνδρας για τη γυναίκα, αλλά η γυναίκα για τον άνδρα.. Οι γυναίκες στις εκκλησίες ας σιωπήσουν. Δεν επιτρέπεται σ’αυτές να ομιλούν, αλλά να υποτάσσονται, καθώς ο (μωσαϊκός) νόμος λέγει.. Αν θέλουν να μάθουν κάτι, ας ρωτούν στο σπίτι τους άνδρες τους (Α’ προς Κορινθίους, ια’ 4-12,ιδ’ 31-40).

Οι γυναίκες, όταν υποτάξουν κάποιον στην εξουσία τους, τον καθιστούν ευκολοκυρίευτο από τον διάβολο, περισσότερο απρόσεκτο, ζωηρότερο, αδιάντροπο, ανόητο, οξύθυμο, θρασύ, ενοχλητικό, ταπεινό, απότομο, ανελεύθερο, δουλοπρεπή, αυθάδη, φλύαρο και με μια λέξη όλα τα γυναικεία ελαττώματα, τα οποία έχουν αυτές, τα αποτυπώνουν στην ψυχή του. Είναι λοιπόν αδύνατον εκείνος ο οποίος διαρκώς βρίσκεται μαζί με γυναίκες με τόση συμπάθεια και μεγαλώνει με τη συναναστροφή τους, να μη γίνει αγύρτης και αργόσχολος και μηδαμινός. Κι αν λέει κάτι, όλα θα είναι λόγια των αργαλειών και των μαλλιών, επειδή η γλώσσα του θα έχει μολυνθεί από το είδος των γυναικείων λόγων. Και αν κάνει κάτι, το κάνει με πολλή δουλοπρέπεια, επειδή βρίσκεται μακριά από την ελευθερία, η οποία αρμόζει στους χριστιανούς και για κανένα σπουδαίο κατόρθωμα δεν είναι χρήσιμος» (Ιωάννης Χρυσόστομος, Δ’ Λόγος «περί Νηστείας και Σωφροσύνης»)

Η γυναίκα για την Ορθόδοξη εκκλησία είναι «μόλυνση». Η ερωτική συνεύρεση μαζί της (ό,τι πιο φυσικό δηλαδή μπορεί να συμβεί στους ανθρώπους) αποτελεί αιτία μολύνσεως όχι μόνο για το σώμα αλλά και για την ψυχή. Γι’αυτό εξαίρονται εκείνοι που «δεν μολύνθηκαν από τις γυναίκες, γιατί είναι παρθένοι» (Αποκάλυψη, ιδ’4). Αν νομίσετε ότι το απόσπασμα αυτό μιλά για ερωτική συνεύρεση, γυρίστε την καινή διαθήκη σας πιο μπροστά, στον Ματθαίο (ε’ 28) και διαβάστε τα λόγια του ίδιου του Ιησού: «κι εγώ σας λέγω ότι αυτός που βλέπει μια γυναίκα και την επιθυμεί, ήδη εμοίχευσε μέσα στην καρδιά του».

Ο ΙΑ’ κανόνας του Ιωάννη του Νηστευτή (βλ. «Πηδάλιον») επιβάλλει 40 μέρες ξηροφαγία (δηλαδή μόνο ψωμί και νερό) και 100 μετάνοιες ημερησίως (ήτοι 4000 σύνολο) και αποχή από την κοινωνία σε κάθε γυναίκα, που θα δεχθεί «ασπασμούς ανδρός» και «επαφές χωρίς ωστόσο να διαφθαρεί».
Οι επιστολές είναι πολύ σαφείς, όσον αφορά στην επίσημη θέση του χριστιανισμού απέναντι στη γυναίκα: «η γυναίκα δεν εξουσιάζει το ίδιο της το σώμα, αλλά ο άνδρας» (Α’ προς κορινθίους, ζ’4). «οι γυναίκες να υποτάσσεσθε στους άνδρες σας στα πάντα» (προς Κολοσσαείς,γ’18). «Ομοίως οι γυναίκες υποτασσόμενες σοτυς άνδρες τους» (Α’ Πέτρου,γ’1). Νομίζω ότι δεν διέφυγε της προσοχής σας, αγαπητές αναγνώστριες η επανάληψη του ρήματος «υποτάσσομαι». Σε περίπτωση που δεν εννοήσατε καλώς τη σημασία του, σας πληροφορώ πως σημαίνει «εξ-ουσιάζομαι» «υποδουλώνομαι».

Παλαιά Διαθήκη, ιερό βιβλίο των ορθόδοξων χριστιανών, Δευτερονόμιο κβ΄ 21: «Να λιθοβολείται η θυγατέρα του λαϊκού όταν πορνεύσει». Αλλά και μη τα χειρότερα, Λευϊτικό κα΄. θ΄: «Θυγατέρα ανθρώπου ιερέως εάν βεβηλωθεί πορνεύοντας…. επί πυρός κατακαυθήσεται».

Ο επίσκοπος Γάζης Πορφύριος, σε εκτέλεση του «ες έδαφος φέρειν» του Αρκαδίου, το 401μ.χ. κατέστρεψε όλα τα αγάλματα και τα έργα τέχνης, τις δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες και ισοπέδωσε όλους τους ελληνικούς ναούς της πόλης. Όπως γράφει ο συναξαριστής του Μάρκος ο Διάκονος, όταν ο Πορφύριος πυρπόλησε και κατέστρεψε το Μαρνείον (ξακουστό ναό του Διός στη Γάζα) χρησιμοποίησε τα μάρμαρά του για την πλακόστρωση του δρόμου. Όπως περήφανα είπε ο ίδιος: «Για να πατούν όχι μόνον άνθρωποι, αλλά και γυναίκες και γουρούνια και άλλα ζώα»! (Βίος Πορφυρίου).

O..."άγιος" Ισαάκ ο Σύριος: «Είναι καλύτερο να φας δηλητήριο, παρά να συμφάγεις με μιά γυναίκα, και αν ακόμη είναι μητέρα σου ή αδελφή σου»!

Κοσμάς ο Αιτωλός (σελ. 25): «Αν σ’ ένα σταυροδρόμι συναντήσεις το διάβολο και μιά γυναίκα, πήγαινε προς τα εκεί που είναι ο διάβολος και όχι εκεί που είναι η γυναίκα…»!

Και επίσης, καλά θα κάνουν οι γυναίκες να μάθουν ότι μόλις το 1545 μ.Χ., στη Σύνοδο του Τρέντο η Καθολική Εκκλησία αποδέχτηκε ότι οι γυναίκες έχουν ψυχή...