ΔΕΛΦΙΝΙ, Ποσειδώνα και Αμφιτρίτης
(αστερισμός)
Η Νηρηίδα Αμφιτρίτη, κόρη του Νηρέα και της Δωρίδας, ηγείται του χορού των αδελφών* της. Μια μέρα που χόρευε στη Νάξο την είδε ο Ποσειδώνας και την άρπαξε. Έτσι, η Αμφιτρίτη έγινε βασίλισσα του Ωκεανού, της θάλασσας που περιβάλλει τον κόσμο. Ο Ερατοσθένης δίνει μια άλλη εκδοχή της ερωτικής αρπαγής. Ο Ποσειδώνας αγαπούσε την Αμφιτρίτη αλλά η κόρη από αιδώ θέλησε να κρατήσει την παρθενία της και κρύφτηκε στον Ωκεανό πέρα από τις Ηράκλειες στήλες, εκεί που ζούσε ο Άτλαντας. Ο Ποσειδώνας έστειλε πολλούς να την αναζητήσουν, μεταξύ των οποίων και ένα συγκεκριμένο δελφίνι· άλλοι μιλούν για πολλά δελφίνια και ότι σε πομπή οδήγησαν την Αμφιτρίτη στον Ποσειδώνα.
Η Αμφιτρίτη και ο Ποσειδώνας αποτελούν το ένα από τα τρία βασικά θεϊκά ζευγάρια, δίπλα στον Δία και την Ήρα, τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη. Όσο για το ένα δελφίνι που βρήκε την Αμφιτρίτη, αυτό το τίμησε ο Ποσειδώνας τοποθετώντας το στον ουρανό μεταξύ των αστερισμών. Και όσοι κάνουν αγάλματα για τον Ποσειδώνα συνηθίζουν να τοποθετούν κάτω από το πόδι του ή στο χέρι του ένα δελφίνι -ἐν τῇ χειρὶ ποιοῦσιν ἔχοντα τὸν δελφῖνα τῆς εὐεργεσίας μεγίστην δόξαν αὐτῷ ἀπονέμοντες (Ερατ., Κατ. 1.31). Αντίστοιχα, η Αμφιτρίτη παριστάνεται με συνοδεία δελφινιών.
Ο αστερισμός του Δελφίνος** θεωρείται από άλλους ότι είναι το δελφίνι που έσωσε τον Αρίονα και το οποίο τιμήθηκε με καταστερισμό ή οι πειρατές που θέλησαν να αιχμαλωτίσουν τον Διόνυσο και μεταμορφώθηκαν σε δελφίνια.
------------------------------
*Οι Νηρηίδες
Κι απ' τον Νηρέα και την ομορφομάλλα Δωρίδα, την κόρη του τέλειου ποταμού του Ωκεανού, γεννήθηκαν αγαπημένα παιδιά θεαινών, μέσα στον ακένωτο πόντο, η Πλωτώ, η Ευκράντη, η Σαώ, η Αμφιτρίτη, η Ευδώρη, η Θέτις, η Γαλήνη, η Γλαύκη, η Κυμοθόη, η Σπειώ, η Θόη, η εράσμια Αλίη, η Πασιθέη, η Ερατώ, η ροδοχέρα Ευνίκη, η χαριτωμένη Μελίτη, η Ευλιμένη, η Αγαυή,. η Δωτώ, η Πρωτώ, η Φέρουσα, η Δυναμένη, η Νησαίη, η Ακταίη, η Πρωτομέδεια, η Δωρίς, η Πανόπεια, η όμορφη Γαλάτεια, η εράσμια Ιπποθόη, η ροδοχέρα Ιππονόη, η Κυμοδόκη, που τα κύματα στον σκοτεινό Πόντο και το φύσημα του μανιασμένου αέρα μαλακώνει μαζί με την Κυματολήγη και την Αμφιτρίτη με τους όμορφους αστραγάλους, η Κυμώ, η Ηιόνη, η ομορφοστεφανωμένη Αλιμήδη, η χαμογελαστή Γλαυκονόμη, η Ποντοπόρεια, η Ληαγόρη, η Ευαγόρη, η Λαομέδεια, η Πουλυνόη, η Αυτονόη, η Λυσιάνασσα, (η Ευάρνη με το ωραίο παράστημα και την αψεγάδιαστη μορφή), η Ψαμάθη με το χαριτωμένο σώμα, η ευγενική Μενίππη, η Νησώ, η Ευπόμπη, η Θεμιστώ, η Προνόη και η Νημερτής που έχει τα μυαλά του αθάνατου πατέρα της. Αυτές απ' τον άξιο Νηρέα γεννήθηκαν, πενήντα κόρες με γνώσεις για άξια έργα. (Ησ. Θεογονία 240-264)
Σύμφωνα με τον Απολλόδωρο (1.2.2) τα ονόματα των Νηρηίδων είναι: Αμφιτρίτη, Κυμοθόη, Σπειώ, Γλαυκονόμη, Ναυσιθόη, Αλίη, Ερατώ, Σαώ, Ευνίκη, Θέτις, Ευλιμένη, Αγαυή, Ευδώρη, Δωτώ, Φέρουσα, Γαλάτεια, Ακταίη, Ποντομέδουσα, Ιπποθόη, Λυσιάνασσα, Κυμώ, Ηιόνη, Αλιμήδη, Πληξαύρη, Ευκράντη, Πρωτώ, Καλυψώ, Πανόπη, Κραντώ, Νεόμηρις, Ιππονόη, Ιάνειρα, Πολυνόμη, Αυτονόη, Μελίτη, Διώνη, Νησαίη, Δηρώ, Ευαγόρη, Ψαμάθη, Ευμόλπη, Ιόνη, Δυναμένη, Κητώ, Λιμνώρεια.
**Αστερισμός του Δελφίνος
**Αστερισμός του Δελφίνος
Οὗτος ἐν τοῖς ἄστροις λέγεται τεθῆναι δι' αἰτίαν τοιαύτην. τοῦ Ποσειδῶνος βουλομένου τὴν Ἀμφιτρίτην λαβεῖν [εἰς] γυναῖκα, εὐλαβηθεῖσα ἐκείνη ἔφυγε πρὸς τὸν Ἂτλαντα, διατηρῆσαι τὴν παρθενίαν σπεύδουσα. ὡς δὲ καὶ αἱ πλεῖσται Νηρηίδες ἐκρύπτοντο κεκρυμμένης ἐκείνης, πολλοὺς ὁ Ποσειδῶν ἐξέπεμψε μαστῆρας, ἐν οἷς καὶ τὸν δελφῖνα· πλανώμενος δὲ κατὰ τὰς νήσους τοῦ Ἂτλαντος, περιπεσὼν αὐτῇ προσαγγέλλει καὶ ἄγει πρὸς Ποσειδῶνα· ὁ δὲ γήμας αὐτὴν μεγίστας τιμὰς ἐν τῇ θαλάσσῃ αὐτῷ ὥρισεν, ἱερὸν αὐτὸν ὀνομάσας εἶναι καὶ εἰς τὰ ἄστρα αὐτοῦ σύστημα ἔθηκεν.
ὅσοι δ' ἂν αὐτῷ τῷ Ποσειδῶνι χαρίσασθαι θέλωσιν, ἐν τῇ χειρὶ ποιοῦσιν ἔχοντα τὸν δελφῖνα τῆς εὐεργεσίας μεγίστην δόξαν αὐτῷ ἀπονέμοντες. λέγει δὲ περὶ αὐτοῦ καὶ Ἀρτεμίδωρος ἐν ταῖς ἐλεγείαις ταῖς περὶ Ἒρωτος αὐτῷ πεποιημέναις [βίβλοις].
Ερατοσθένης, Καταστερισμοί, 1,31
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου