Λίλιθ: Ο Αρχαίος Δαίμονας

Η Λίλιθ είναι μία από τις αρχαιότερες γνωστές θεότητες του Κόσμου. Οι ρίζες της προέρχονται από το γνωστό Έπος του Γκιλγκαμές, όμως η σκοτεινή θεά αναφέρεται στην Βίβλο αλλά και στο Ταλμούδ.

Σε μερικές πηγές περιγράφεται ως Δαίμονας, ενώ σε άλλες μεταμορφώνεται σε ένα σύμβολο που εν τέλει έγινε μία από τις σκοτεινότερες Θεότητες του Παγανισμού.

Στην Εβραϊκή παράδοση είναι ο μοχθηρότερος Δαίμονας αλλά σε άλλες παραπομπές στην Λίλιθ αναφέρεται ως η πρωτόπλαστη Γυναίκα στην Γη. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Θεός δημιούργησε την Λίλιθ ως την πρώτη γυναίκα κατά τον ίδιο τρόπο που έφτιαξε και τον Αδάμ. Η μοναδική διαφορά ήταν πως εκτός από καθαρό χώμα χρησιμοποίησε για να την δημιουργήσει Βρωμιά και ακαθαρσίες. Παραδοσιακά η Ονομασία Λίλιθ σημαίνει «Η Νύχτα», και σχετίζεται με τις ιδιότητες που συνδέονται με τις πνευματικές πτυχές της συναίσθησης και της ελευθερίας, αλλά και του ίδιου του τρόμου.

Λίλιθ: Ο Αρχαίος Δαίμονας των Σουμέριων

Η Ονομασία της Θεάς Λίλιθ προέρχεται από την Σουμεριακή λέξη «Lilitu» που σήμαινε πνεύμα του ανέμου ή Θηλυκός Δαίμονας. Η Λίλιθ αναφέρεται στην πλάκα XII του Έπους του Γκιλγκαμές, ενός διάσημου ποιήματος της Αρχαίας Μεσποποταμίας που χρονολογείται περίπου στο 2100 Π.Χ. Η Πλάκα προστέθηκε στο αρχικό κείμενο αρκετά αργότερα, περίπου το 600 Π.Χ στην Ασσυριακή και Ακκαδική μετάφραση του κειμένου. Η Σκοτεινή Θεά εμφανίζεται μέσα από μία μαγική ιστορία, στην οποία αντιπροσωπεύει τα κλαδιά ενός δέντρου και περιγράφεται παρέα με άλλους Δαίμονες, όμως οι Ερευνητές διαφωνούν για την δαιμονική ή σκοτεινή φύση της Θεάς. Παράλληλα εμφανίστηκε σε πρώιμες Εβραϊκές πηγές και έτσι είναι δυσδιάκριτη η πρώτη πηγή εμφάνισής της. Όμως είναι βέβαιο πως από τις απαρχές της ύπαρξής της στα διάφορα κείμενα σχετίζεται με την Σουμεριακή Μαγεία.

Η Λίλιθ περιγράφεται στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ ως ένα σκοτεινό πνεύμα με μία ανεξέλεγκτη και επικίνδυνη σεξουαλικότητα και αναφέρεται πως γονιμοποίησε τον ίδιο της τον εαυτό με ανδρικό σπόρο για να δημιουργήσει Δαίμονες και για αυτό πιστεύεται πως είναι η μητέρα εκατοντάδων Δαιμόνων.

Ήταν γνωστή στους Πολιτισμούς των Ελλήνων, των Αιγυπτίων, των Ισραηλινών αλλά και των Ρωμαίων. Αργότερα μέσα στους καιρούς «μετακόμισε» Βόρεια, όπου και αντιπροσώπευε το Χάος, την Σεξουαλικότητα και ο μύθος της σχετίζεται άρρηκτα με τις πρώιμες ιστορίες για τα Βαμπίρ και τους Βρικόλακες.

Η Σύζυγος του Βιβλικού Αδάμ

Η Λίλιθ εμφανίζεται στην Βίβλο, στο Κεφάλαιο του Ησαΐα 34:14 το οποίο περιγράφει την ερήμωση του Κήπου της Εδέμ. Από την αρχή θεωρείται ως ένα Δαιμονικό πνεύμα, ακάθαρτο και επικίνδυνο. Η Γένεσις την περιγράφει ως Πρώτη Σύζυγο του Αδάμ. Σύμφωνα με το βιβλίο, Ο Θεός τους δημιούργησε ταυτόχρονα και η Λίλιθ ήταν πολύ δυνατή και ανεξάρτητη και ζητούσε να είναι ίση με τον Αδάμ, και δεν δεχόταν να είναι λιγότερο σημαντική από εκείνη, αρνούμενη να παραβρεθεί μαζί του για αναπαραγωγή.

Έτσι η σύνδεση δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ και η ευτυχία δεν επήλθε αφού ο θεός την καταράστηκε να γεννά δαίμονες οι οποίοι και θα καταστρέφονταν από την αέναη φθορά. Έπειτα την εξόρισε από τον Παράδεισο και στην θέση της δημιούργησε την πειθήνια Εύα.

Ένα Σύμβολο για τους Σύγχρονους Παγανιστές και τον Φεμινισμό

Σήμερα η Λίλιθ έχει μετατραπεί σε ένα σύμβολο ελευθερίας για πολλές Φεμινιστικές ομάδες. Λόγω της ανάπτυξης της παιδείας οι γυναίκες ανέκτησαν την ανεξάρτητη θέση τους στο Κοινωνικό σύνολο και ξεκίνησαν να αναζητούν τα σύμβολα της Θηλυκής Δύναμης. Η Θεότητα επίσης ξεκίνησε να λατρεύεται από τους λάτρεις της Παγανιστικής παράδοσης Wicca που άνθισε κατά την δεκαετία του 1950.

Αυτή η μορφή ενισχύθηκε και από τους καλλιτέχνες που την αντιμετώπισαν ως Μούσα. Η Μορφή της μετατράπηκε σε ένα δημοφιλές μοτίβο στην τέχνη και την Λογοτεχνία κατά την διάρκεια της Αναγεννησιακής Περιόδου, όταν ο Μιχαήλ Άγγελος την απεικόνισε ως μισή Γυναίκα και μισή Ερπετό. Την παρουσίασε γύρω από το Ιερό Δέντρο της Γνώσης και με αυτό τον τρόπο ενίσχυσε την σημασία του μύθου της. Με τον καιρό η Λίλιθ προσέλκυσε την φαντασία και άλλων αντρών καλλιτεχνών όπως ο Dante Gabriel Rosetti, που την αποτύπωσε ως το πιο όμορφο θηλυκό στον Κόσμο. Ο Συγγραφέας των «Χρονικών της Νάρνια» C.S. Lewis εμπνεύστηκε από τον μύθο της Λίλιθ για να δημιουργήσει την Λευκή Μάγισσα. Ήταν όμορφη μα συνάμα επικίνδυνη και μοχθηρή και ανέφερε πως ήταν η κόρη της Λίλιθ που ήταν αποφασισμένη να σκοτώσει τα τέκνα του Αδάμ και της Εύας.

Λιγότερο ρομαντικές απεικονίσεις της Λίλιθ εμφανίστηκαν στο μυαλό του James Joyce που την αποκάλεσε υποστηρίκτρια των εκτρώσεων. Ο Joyce εισήγαγε την Λίλιθ στην Φεμινιστική φιλοσοφία και την παρουσίασε ως θεά των ανεξάρτητων γυναικών τον 20ο αιώνα. Όταν οι γυναίκες ξεκίνησαν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους , ήρθαν σε αντιπαράθεση με την αντρική οπτική του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της Βιβλικής παραβολής για την αρχή της ζωής στην Γη.

Η Πανάρχαια Σουμεριακή Δαιμονική θεότητα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα στην φεμινιστική Λογοτεχνία που σχετίζεται με την Αρχαία Μυθολογία, κάνοντας τους ερευνητές να αναρωτιούνται αν πράγματι δημιουργήθηκε ως ένας πραγματικός Δαίμονας, ή ως μία παραβολική προειδοποίηση για το τι θα πάθαιναν οι γυναίκες αν αποζητούσαν περισσότερα δικαιώματα και δύναμη…