Η ελευθερία της επιλογής

Μεγαλώνοντας καταλαβαίνει κανείς ότι δεν μπορεί να προβλέψει τα γεγονότα που θα προκύψουν στη ζωή του. Δεν είναι εκείνος που θα αποφασίσει αν θα περάσει κάποια ασθένεια ή θα φτάσει ως τα γεράματα υγιής. Έχει όμως τη δυνατότητα να αποφασίσει πως θα αντιμετωπίσει την κάθε κατάσταση. Ποια θα είναι μετάφραση που θα κάνει στα γεγονότα και πως θα τα διαχειριστεί. Ποια θα είναι η στάση που θα κρατήσει.

Με λίγα λόγια, δεν μπορεί κανείς να είναι ο συγγραφέας της ζωής του, μπορεί όμως να είναι ο σκηνοθέτης της.

Αν σκεφτεί κανείς ότι είναι στο χέρι του, ο τρόπος που θα κατευθύνει τη ζωή του, τότε αντιλαμβάνεται την ελευθερία της επιλογής. Τι σημαίνει όμως αυτό; Είναι καθένας ελεύθερος να επιλέγει την κάθε του κίνηση, αρκεί να κατανοεί ταυτόχρονα την ελευθερία αυτή. Η κατανόηση της ελευθερίας σημαίνει ότι αναγνωρίζει και την ευθύνη της κάθε επιλογής του.

Γιατί είναι όμως η ευθύνη σημαντική; Διότι η ευθύνη προσδίδει έναν ενεργητικό τρόπο αντιμετώπισης της ζωής. Ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις επιλογές του, μπορεί να τις χαρεί, ή να διδαχτεί από αυτές. Σε καμία περίπτωση δεν πορεύεται μοιρολατρικά, ούτε αφήνει τους άλλους να τον προσδιορίζουν και τα τον κατευθύνουν. Διαφοροποιείται από την παθητική στάση απέναντι στη ζωή. Απομακρύνεται από τη συνεχή θυματοποίηση του εαυτού του.

Η αδυναμία πολλών ανθρώπων να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού ταυτίζεται με το φόβο της ελευθερίας αυτής. Ο φόβος για την ελευθερία είναι ικανός να προκαλέσει μεγάλο άγχος και να δυσκολεύει το άτομο σε διάφορες πτυχές της ζωής του.

Η απόφαση είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της επιθυμίας του ατόμου και της δράσης. Είναι απαραίτητη η επιθυμία στη ζωή, χωρίς όμως την απόφαση θα παρέμενε σε φαντασιακό επίπεδο.

Κάθε απόφαση εμπεριέχει ένα «ναι» και ένα «όχι». Δηλαδή για κάθε τι που θα επιλέξουμε να κάνουμε υπάρχει κάτι άλλο που θα πρέπει να αφήσουμε πίσω.

Σε ένα θεωρητικό επίπεδο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε απόφαση κρύβει και μια απώλεια. Για να αποφασίσω μία επιλογή, πρέπει να απορρίψω μία άλλη. Ακολουθούν κάποια παραδείγματα για μεγαλύτερη κατανόηση. Ένας απόφοιτος που μόλις ξεκινάει να εργάζεται πρέπει να αποδεχτεί ότι η διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών δεν θα είναι εκείνη η τρίμηνη ανεμελιά που είχε ως φοιτητής. Όταν κάποιος επιλέγει να δεσμευτεί με έναν άνθρωπο που αγαπάει, αυτό προϋποθέτει ότι θα αφήσει πίσω τη διαδικασία του φλερτ με άλλα άτομα.