Ο πολύς πληθυσμός της Ελλάδος συνίσταται εκ πεντήκοντα χιλιάδων ανθρώπων γνωριζόντων ανάγνωσιν και ορθογραφίαν και τρεφομένων υπό ενός εκατομμυρίου αγράμματων φορολογούμενων.
Μη τις νομίσει ότι προς κατηγορίαν των πολιτευομένων ανεγράψαμεν τους ανωτέρω αριθμούς. Προθύμως αναγνωρίζομεν, ότι φρονίμως και συνετώς πολιτεύονται, μη επιτρέποντες να μανθάνη γράμματα πας μη κηφήν. Εν τη Δύσει άμα ηδυνυθή ν’ αναγνώση λαός το Ευαγγέλιον, ευθύς απελάκτισε τον πάπαν και εν τη πρώτη ορμή της αγανακτήσεώς του έκαψε τα μοναστήρια και εκρέμασε τους ιερείς. Ομοία τις επίκειται και παρ’ ημίν διαμαρτύρησις,άμα, πλην των μυρίων φορολογούντων, δυνηθώσι και οι εκατοντακισμύριοι φορολογούμενοι ν’ αναγνώσωσι της Ελλάδος τον προϋπολογισμόν.
Εκ της αναγνώσεως ταύτης ήθελον διαδεχθή μεταξύ των άλλων ότι, ενώ κατ’ αναλογίαν των άλλων εθνών έπρεπε να αρκεί εν ήμισυ εκατομμύριον προς είσπραξιν των φόρων, εξοδεύονται τέσσαρα προς τούτο παρ’ ημίν· ότι άνευ στόλου ή στρατού καταβαλλονται περί τα πέντε εις μισθούς χερσαίων και θαλασσίων, εν ενεργεία, διαθεσιμότητι ή συντάξει βαθμοφόρων, μετά δε την τελευταίαν κατά της στηλιτικής σπατάλης εξέγερσιν, αντί της ελπιζόμενης ελαττώσεως ηυξήθη κατά εκατόν είκοσι χιλιάδας δραχμών το ετήσιον έξοδον προς συντήρησιν επωμίδων.
Οι απελπισμένοι αναθέτουσιν εις τον θάνατον τας ελπίδας. Ούτω και το ταμείο ημών ήλπιζεν εξ αυτού βαθμιαίαν ελάφρωσιν του πιέζοντος αυτό άχθους. Αλλά, κατά παράδοξον αντίφασιν, εφ’ όσον αποθνήσκουσι πολλάκις επί της ψιάθης οι συνταξιούχοι του μεγάλου αγώνος επί τοσούτω αυξάνουσι αι ήδη διαπλασιασθείσαι συντάξεις. Οι όνυχες της αρπακτικής αγέλης είναι παρ’ ημίν οξύτερη ή το δρέπανον του θανάτου.
Αγαπώντες προ παντός άλλου τη δικαιοσύνην, δεν λέγομεν ότι εις την τοιαύτην κατάστασιν αρέσκονται πάντες ανεξαιρέτως οι βουλευταί και κομματάρχαι· αλλά τούτο μόνον: ότι τινές εξ αυτών την εδημιούργησαν εκ φιλαρχίας, σήμερον δε πάντες αυτήν υφίστανται εξ ανάγκης. Οι τε φαύλοι και οι αγαθοί πράττουσι παρ’ ημίν τα αυτά, η μόνη δε μεταξύ αυτών διαφορά συνίσταται εις το ότι οι μεν τα πράττουσι μετά χαράς, οι δε άνευ χαράς.
Η θέσις των παρ’ ημίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την των αυτοκρατόρων της βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και Βουλγάρων, εις ους αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών επλήρωνον έπειτα λύτρα. Απαραλλάκτως και οι ημέτεροι φατριάρχαι, προς σχηματισμός ή ενίσχυσιν κόμματος, εστρατολόγουν εκ των τριόδων μισθοφόρους, ους επλήρονον δια δημοσίων χρημάτων, ήτοι δια θέσεων περιττών. Των τοιούτων μισθοφόρων επί τοσούτων επολυπλασιάσθη προϊόντος του χρόνου ο αριθμός και το θράσος, ώστε κατέστησαν σήμερον η μόνη αξιόμαχος δύναμις της Ελλάδος, προ της οποίας και βασιλεία και κυβέρνησις και βουλή και ολόκληρο το έθνος κύπτει το γόνυ μετά τρόμου.
Οι απελπισμένοι αναθέτουσιν εις τον θάνατον τας ελπίδας. Ούτω και το ταμείο ημών ήλπιζεν εξ αυτού βαθμιαίαν ελάφρωσιν του πιέζοντος αυτό άχθους. Αλλά, κατά παράδοξον αντίφασιν, εφ’ όσον αποθνήσκουσι πολλάκις επί της ψιάθης οι συνταξιούχοι του μεγάλου αγώνος επί τοσούτω αυξάνουσι αι ήδη διαπλασιασθείσαι συντάξεις. Οι όνυχες της αρπακτικής αγέλης είναι παρ’ ημίν οξύτερη ή το δρέπανον του θανάτου.
Εσφαλμένως νομίζομεν, παρωμοίασαν τινές τους ημετέρους κομματάρχας προς αρχηγούς ληστικών συμμορίων. Το πταίσμα αυτών είναι ότι εδημιούργησαν τας συμμορίας, σήμερον όμως αντί να είναι αρχηγοί αυτων, κατήντησαν απλοί μεσίται, δια των οποίων αι συμμορία αύται διαπραγματεύονται προς το έθνος τα λύτρα, ανθ’ ων συγκατανεύουσιν να παραχωρήσωσιν αυτώ ασφάλεια ζωής και περιουσίας. Τα λύτρα ταύτα καλούνται κατ’ ευφημισμόν προϋπολογισμός. Απόδειξις όμως του αληθούς αυτών χαρακτήρος είναι η δουλική ευπείθεια, μεθ’ ης ολόκληρος η Βουλή, σιγώσης της αντιπολιτεύσεως, σπεύδει να τα καταβάλη άνευ συζητήσεως εις τον εισπράκτορα της κατισχυούσης συμμορίας, καλώς γνωρίζουσα ότι πάσα αντίστασις ή απόπειρα ελαττώσεως αυτών έθελε τιμωρηθή δι’ αναστατώσεως την επιούσαν.
Το δε όντως λυπηρόν είναι ότι και οι υποτασσόμενοι εις πάσαν ταπείνωσιν και κακουχίαν, στέργοντες να μένωμεν άοπλοι και εις πάσαν ύβριν εκτεθειμένοι, πάλιν δεν κατορθούμεν να πληρόνωμεν ολοσχερώς τα κατ’ έτος εξογκούμενα ημών λύτρα, αναγκαζόμενοι να δανειζώμεθα ακαταπαύστως, και ίσως μετ’ ου πολύ να παραστήσωμεν το πρωτοφανές εν τη ιστορία έθνους χρεωκοπούντος άνευ παρασκευών, άνευ πολέμου, άνευ επαναστάσεως ή άλλης τινός εκ των μέχρι τούδε γνωστών προφάσεων χρεωκοπίας. Τούτο πάντες βλέπομεν, η δε επιστήμη το κυρήττει δια του στόματος του κ. Σούτζου, υποδεικνύοντος τας οικονομίας ως την μόνην σωτηρίας οδόν. Προς ταύτην όμως ουδείς πολιτευόμενος τολμά να τραπη, ουχί εξ ελλείψεως πατριωτισμού, αλλά διότι καλώς γνωρίζει ότι αδύνατον είναι να προχωρήση επ’ αυτής, χωρίς να προσκρούση ανά παν βήμα εις συμφέροντα προσωπικά, άτινα θέλουσιν ορθωθή κατ’ αυτού ως έχιδναι φαρμακεραί, των οποίων επατήθη η ουρά.
Κατά του συνασπισμού των τοιούτων συμφερόντων επεχείρησε ν’ αντιταχθή ο κ. Τρικούπης, υψώσας την σημαίαν των αρχών απέναντι της των προσώπων. Εις την απόπειραν ταύτην επεκροτήσαμεν ημείς εξ’ όλης καρδίας, ακολουθούντες παν βήμα αυτού μετά παλμών ελπίδος. Ταχέως όμως εννοήσαμεν πόσον επί του παρόντος άνισος και άπελπις είναι ο αγών αυτού προς αντιπάλους, οίτινες αντί να παρίστανται εν τη βουλή ως υπέρμαχοι αφηρημένων αρχών, ήσαν πρακτικοί άνθρωποι αντιπροσωπεύοντες κόμμα πραγματικόν και επιφορτισμένοι να διαπραγματεύθωσι και εισπράξωσιν εν ονόματι αυτού τα ετήσια λύτρα της Ελλάδος.
Εις την ανάπτυξην αυτήν του τι εννοούμεν δια της λέξεως αγέλη, προέβημεν, διότι, παρεξηγούντες τινες ημάς, υπέθεσαν ότι το όνομα τούτο αποδίδομεν εις αυτήν την βουλήν, ενώ αύτη, ως και πάσα η Ελλάς ουδέν άλλο είναι, ειμή θαλαμηπόλος και εκ φόβου τροφοδότις της νεμομένης τον τόπον παντοδυνάμου αγέλης.
Παρηγορούμεθα δια της εξής σκέψεως, ότι πάντα ανεξαιρέτως τα έθνη κατά περίοδον τινά του βίου των υπέστησαν αισχρόν τινά ζυγόν. Κατά τον δέκατον πέμπτον αιώνα εδέσποζον εν Ισπανία οι Ιεροεξετασταί, κατά τον δέκατον έκτον οι δολοφόνοι εν Ιταλία και κατά τον δέκατον όγδοον εν Γαλλία αι πόρναι. Ούτω και παρ’ ημίν σήμερον οι βδέλαι του προϋπολογισμού.
Παράδοξον θέλει φανή εις πολλούς, αλλ’ εν τούτοις είναι αληθές, και το εξής, ότι οι απαρτίζοντες την φθοροποιόν ταύτην αγέλην δεν είναι, ως επί το πολύ, κακοί άνθρωποι. Οι εις την Αφρικήν περιηγηταί περιγράφουσι φυλάς τινάς ανθρωποφάγων, οίτινες είναι κατά τα άλλα τίμιοι, ήμεροι, φιλόξενοι και περιποιητικοί, μόνον ελάττωμα έχοντες την κακήν συνήθειαν να τρώγωσιν ανθρώπινον κρέας, ως οι ημέτεροι κηφήνες να ροφώσι τον ιδρώτα του λαού.
Εμμανουήλ Ροΐδης
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου