ΔΙΖΥΓΟΝ ΠΥΡ

Σεπτέμβριος του 1821. Είναι μια τεχνική πολεμικής αναμέτρησης, που οι στρατιωτικοί σήμερα την ονομάζουν «δίζυγον πυρ», όπου ο κάθε στρατιώτης προστατεύει τα νώτα του άλλου.

Αμέσως μετά την έναρξη της Επανάστασης του 1821, ο «Γέρος του Μοριά» είχε κατανοήσει, πως η κατάληψη της Τριπολιτσάς (στο κέντρο της Πελοποννήσου) θα ήταν πρωταρχικής σημασίας για την Επανάσταση, αφού θα επέτρεπε στις ελληνικές δυνάμεις να ελέγχουν τον Μοριά και να καταλάβουν ευκολότερα τις υπόλοιπες περιοχές.

Το ευφυές σχέδιό του ήταν να πολιορκήσουν την Τρίπολη, για να εξαναγκάσουν τους Τούρκους, από έλλειψη τροφίμων και πολεμοφοδίων, να παραδοθούν. Για την αποτελεσματική πολιορκία, ο Κολοκοτρώνης μαζί με τους άλλους οπλαρχηγούς, παρά την αρχική τους διαφωνία, εγκατέστησε γύρω από την πόλη στρατόπεδα. στην Καρύταινα – στο Βαλτέτσι – στα Βέρβαινα, στην Πιάνα κλπ.

Επανειλημμένες προσπάθειες των πολιορκημένων Τούρκων να διασπάσουν τον κλοιό αποτύγχαναν, αφού αποκρούονταν επιτυχώς απ' τους Επαναστάτες. Οι Ελληνικές δυνάμεις ήταν περίπου 10.000 άνδρες. Οι Τούρκοι μέσα στην πόλη ήταν 15.000. Αργότερα όμως προστέθηκαν κι άλλοι από διάφορες περιοχές (Ζούρτσα, Ανδρίτσαινα, Καρύταινα κλπ) για να βρουν στην Τρίπολη, όπως νόμιζαν, μεγαλύτερη προστασία. Έτσι μαζί με τους άνδρες (4.000) του Μουσταφάμπεη, ο αριθμός των πολιορκημένων έφτανε περίπου τις 30.000. Για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη τροφίμων, οι Τούρκοι έδιωχναν της Ελληνικές οικογένειες.

Παρά τον αποκλεισμό όμως υπήρχαν και κάποια περάσματα – σε πεδινά μέρη – που ήταν πολύ δύσκολο να φυλαχτούν.

Απ' αυτά κάπου – κάπου περνούσαν οι Τούρκοι έξω για ανεφοδιασμό. Κάποτε λοιπόν ο Θ. Κολοκοτρώνης σκέφτηκε να κάνει αποκλεισμό και απ' εκεί. Διέταξε τους άνδρες του να σκάψουν ένα βαθύ χαντάκι και σε μεγάλο μήκος. Όταν μια ομάδα Τούρκων με άλογα πέρασαν ένα πρωί απ' εκεί για να προμηθευτούν τρόφιμα απ' τα γύρω χωριά και είδαν τους Έλληνες να σκάβουν, σκέφτηκαν: «Μωρέ, οι γκιαούρηδες ακόμη δεν ελευθερώθηκαν και βιάζονται να μοιράσουν τον τόπο»! (νομίζοντας ότι βάζουν όρια ιδιοκτησιών). Το απόγευμα της ίδιας μέρας, γυρίζοντας με τα ζώα κατάφορτα με τη λεία τους βρήκαν τους Έλληνες μέσα στο χαντάκι με τα όπλα στο χέρι, οι οποίοι αντικρίζοντάς τους άρχισαν να τους πυροβολούν. Οι Τούρκοι τάχασαν. Αρχίζουν κι αυτοί το τουφεκίδι κι άναψε η μάχη.

Κάποιος Τούρκος κατάφερε να διαφύγει από μια άκρη του ορύγματος, πήγε στην πόλη και ζήτησε εσπευσμένα στρατιωτική ενίσχυση. Καταφθάνει γρήγορα ένοπλη Τουρκική δύναμη. Τώρα οι Έλληνες είχαν να αντιμετωπίσουν εχθρικά πυρά από δύο αντίθετα μέτωπα: από μπροστά κι από πίσω.

Τότε άστραψε το στρατιωτικό δαιμόνιο του Θ. Κολοκοτρώνη (η στρατηγική του ιδιοφυία ήταν απαράμιλλη). Έδωσε αμέσως στους άνδρες του, που ήδη ήταν μέσα στο χαντάκι – όρυγμα, την προσταγή με την αμίμητη φράση: «Κώλο με κώλο, Έλληνες!». Έτσι ανά 2 οι άνδρες του, «κώλο με κώλο», ο ένας πυροβολούσε προς τα εμπρός και ο άλλος δίπλα του προς τα πίσω! Αυτή η τεχνική πολέμου (επινόηση του Κολοκοτρώνη) με στρατιωτικούς όρους σήμερα λέγεται: «δίζυγον πυρ», όπου ο κάθε στρατιώτης προστατεύει τα νώτα του άλλου, και διδάσκεται σ' όλες τις στρατιωτικές Ακαδημίες του κόσμου.