Τα Δαίδαλα:Η γιορτή συμφιλίωσης του θείου ζεύγους

Τα Δαίδαλα ήταν αρχαιοελληνική γιορτή,που τελούσαν στις Πλαταιές προς τιμήν του ιερού ζεύγους των θεών Δία-Ήρας.Τα Δαίδαλα γιορτάζονταν την 7η του μηνός Προστατηρίου στις Πλαταιές, προς τιμή της Ήρας, εις ανάμνηση της συμφιλιώσεώς της με τον Δία, επειδή σύμφωνα με την παράδοση ζήλεψε για τον έρωτα του Διός προς τους ανθρώπους και τις άλλες ουράνιες οντότητες και αφού τον εγκατέλειψε πήγε στην Εύβοια και δεν επανήλθε, παρά μόνο όταν πληροφορήθηκε ότι ο Ζευς ετοιμαζόταν να νυμφευθεί δήθεν την κόρη του Ασωπού Δαιδάλη ή Πλαταία..

 Ο Δίας, θέλοντας να ξαναφέρει κοντά του την Ήρα, κατέβηκε στη Βοιωτία και πήγε στο βασιλιά Κιθαιρώνα να ζητήσει την βοήθεια του. 

Ο Κιθαιρώνας ή ο Αλαλκομένης (κατά τον Πλούταρχο) τον συμβούλεψε να φτιάξει ένα δαίδαλο, δηλαδή ένα ξύλινο άγαλμα (ξόανο κατά την αρχαία ονομασία της λέξης).

 Έτσι ο Δίας διάλεξε μια πλούσια, πανέμορφη δρυ (βελανιδιά) και στον κορμό
της σκάλισε μια γυναικεία μορφή. Έβαλε το δαίδαλο-γυναίκανα καθίσει δίπλα του στην άμαξα, το έντυσε με νυφικά ενδύματα και νυφικά στολίδια, τo ονόμασε δε Δαιδάλη, ή σύμφωνα με την άλλη εκδοχή του μύθου, διέδωσε πως θα παντρευτεί την Πλάταια, την κόρη του Ασωπού.

Ζήτησε από τις Τριτωνίδες νύμφες να κουβαλήσουν νερό για το νυφικό λουτρό, να ψάλλουν τον υμέναιο και με αυλούς τραγούδια και πανηγυρική διάθεση να διαλαλούν παντού στην πόλη πως ο Δίας κατέβηκε στη γη για να παντρευτεί μια όμορφη κόρη, που ντυμένη νύφη περιφέρεται στην πόλη με άμαξα που τη σέρνουν ένα ζευγάρι βόδια.

Η Ήρα ταράχτηκε όταν έμαθε τα νέα κι έτρεξε να προλάβει το κακό.

  Όταν επέστρεψε η Ήρα όρμησε κατά της νύφης η οποία φερόταν πάνω σε βόδια και αφού ξέσκισε με οργή τη νυφική εσθήτα (φορεσιά) της «κόρης»,βρέθηκε κατάπληκτη προ ξύλινου ομοιώματος, το οποίο ο Ζεύς είχε καλύψει με πέπλους. Ντράπηκε τότε η Ήρα επειδή ζήλεψε άδικα και συμφιλιώθηκε με τον Δία.Έτσι συμφιλιώθηκε με το Δία και επί της συμφιλίωσης αυτής,καθιερώθηκε από τότε τα Δαίδαλα να γιορτάζονται στις Πλαταιές.

Πληροφορίες μας άφησαν ο Παυσανίας και ο Πλούταρχος, μας λένε ότι τα Δαίδαλα  διακρίνονταν: στα Μικρά Δαίδαλα που γιορτάζονταν κάθε επτά χρόνια και στα Μεγάλα Δαίδαλα που γιορτάζονταν κάθε εξήντα χρόνια.Κάθε χρόνο όμως η κάθε πόλη της Βοιωτίας, ετοίμαζε τα δικά της δαίδαλα κι όλα μαζί καθαγιάζονταν και θυσιάζονταν στις γιορτές.Η γιορτή των «Μικρών» Δαιδάλων ετελείτο ως εξής:

Στην περιοχή των Αλαλκομενών υπήρχε μεγάλος δρυμός (δάσος), όπου οι βελανιδιές γινόταν τεράστιες.Σ’ αυτόν το δρυμό οι κάτοικοι τελούσαν θυσία, σε μεγάλους κορμούς δέντρων κρεμούσαν τεμάχια ψημένου κρέατος και έφευγαν, αφού άφηναν κάποιους να παρατηρούν το μεγάλο πλήθος κοράκων που υπήρχε στο δρυμό.

  Έπειτα ακολουθούσαν τον κόρακα που κατάφερνε να αρπάξει ένα κομμάτι κρέας και παρατηρούσαν σε ποιο δέντρο σε πιο δέντρο θα καθόταν για να το φάει.

 Μετά έκοβαν τον κορμό αυτού του δέντρου και κατασκεύαζαν από αυτόν το Δαίδαλον, δηλαδή ξύλινο ειδώλιο γυναίκας. Από τα κατασκευασμένα ξόανα κατά τα «Μικρά» Δαίδαλα εκλέγονταν 14, τα οποία διανέμονταν με κλήρο στις 14 σπουδαιότερες πόλεις τωνΒοιωτών. 
Τα ξόανα αυτά κατά τα «Μεγάλα» Δαίδαλα μεταφέρονταν στον ποταμό Ασωπό και τα τοποθετούσαν σε άμαξες, ενώ δίπλα τους καθόταν από μία γυναίκα που ονομαζόταν «νυμφεύτρια».
Τοποθετούσαν λοιπόν το ξόανο καθιστό σε άμαξα και δίπλα του καθόταν ως νυμφαγωγός (παράνυμφος), μια γυναίκα η οποία οριζόταν με κλήρο που έθεταν μεταξύ τους οι κάτοικοι της Βοιωτίας.Έντυναν το ξόανο με γυναικεία φορέματα και το περιέφερον πάνω σε άμαξα μιμούμενοι το επεισόδιο Διός και Ήρας. Η άμαξα με το ιερό δαίδαλο κατευθυνόταν στην κορυφή του Κιθαιρώνα, ακολουθούμενο κι από άλλες άμαξες, γεμάτες κόσμο.Εκεί στο σημείο που το ονόμαζαν Σφραγίδιον.

  Κατασκεύαζαν ψηλό, ξύλινο βωμό της θεάς, με τετράγωνα κομμάτια ξύλου και το γέμιζαν με φρύγανα (ξερά κλαδιά και άχυρα). Στο βωμό αυτό, κάθε πόλη θυσίαζε μία αγελάδα στην Ήρα και έναν ταύρο στον Δία ενώ οι θρησκευτές θυσίαζαν άλλα ζώα μικρότερα. 

Αφού διασκέδαζαν και έτρωγαν, έκαιγαν πάνω στο βωμό τα Δαίδαλα, πυρπολώντας και τον ξύλινο βωμό. 

Τα σφάγια, πλήρη θυμιαμάτων και οίνου,  μαζί με τα δαίδαλα παραδίδονταν στις φλόγες και καίγονταν μαζί με το βωμό, δημιουργώντας τεράστια φλόγα που φαινόταν από πολύ μακριά.