Φορούσαν οι αρχαίοι Έλληνες εσώρουχα;

Εσώρουχα με τη σημερινή έννοια δε γνώριζαν οι Έλληνες. Η χρήση τους γενικεύτηκε κατά το δεύτερο τέταρτο του 19ου αιώνα, ήταν όμως γνωστά κιόλας από νωρίτερα, αλλά με διαφορετικές εκδοχές. Οι γυναίκες φορούσαν απλώς ένα είδος σουτιέν (“ταινία”, “στηθόδεσμος”, “στρόφιον”).

Αποτελείτο από μια πλατιά ταινία σ’ οποιοδήποτε χρώμα, που κάποτε ήταν πλούσια διακοσμημένη και φοριόταν κατάσαρκα. Έτσι, όπως και σήμερα, το σουτιέν χρησίμευε για την ανάδειξη, τη στήριξη ή την απόκρυψη της θηλυκότητας του σώματος. Σύμφωνα με τις “Θεσμοφοριάζουσες” του Αριστοφάνη ο στηθόδεσμος φοριόταν, για να κάνει ένα μέτριο στήθος να φαίνεται μεγαλύτερο και ελκυστικότερο.

Ότι το σουτιέν προφανώς εθεωρείτο απαραίτητο σύνεργο γυναικείας ενδυμασίας, αυτό τεκμηριώνεται από ένα παλαιό παράδειγμα μιας μεταμφίεσης, που δεν είχε πάντως ευτυχή κατάληξη. Έτσι ο Μνησίλοχος, ένας συγγενής του τραγικού ποιητή Ευριπίδη, μεταμφιεσμένος σε γυναίκα, χώθηκε σε μια συνέλευση γυναικών, ώστε παραμένοντας άγνωστος ανάμεσά τους να υπερασπισθεί τον ποιητή. Τα υπόλοιπα χρειώδη τα έθεσε στη διάθεσή του ο τραγικός ποιητής Αγάθων, ο οποίος ήταν γνωστός ως “θηλυδρίας”. Οι αντίστοιχοι διάλογοι, που αναφέρονται στο στηθόδεσμο, είναι οι ακόλουθοι:

“Έυριπίδης: Αγάθωνα, μου αρνήθηκες μια χάρη, δάνεισέ μας τουλάχιστον για τούτον ένα φουστάνι κι ένα στηθοπάνι. Τέτοια είδη δεν θα πεις ότι δεν έχεις.

Αγάθωνας: Πολύ ευχαρίστως. Πάρετε ό, τι αγαπάτε”.

Στη συνέλευση των γυναικών διαδόθηκε γρήγορα η φήμη πως ο Ευριπίδης είχε εισαγάγει λαθραία έναν κατάσκοπο. Ο ύποπτος γι’ αυτό Μνησίλοχος υποβλήθηκε σε σωματική έρευνα και γρήγορα ξεμασκαρεύτηκε ως άνδρας:

Μνησίλοχος: Τι; Μάννα εννιά παιδιών και θα με γδύσουν!

Κλεισθένης: Λύσε το στηθοπάνι σου. Μπρος, σβέλτα.

Πρώτη γυν.: Γερή, καρδαμωμένη. Στήθος πλάκα.

δεν είναι φουσκωτό σαν το δικό μας.

Μνησίλοχος: Γιατί ποτέ δε γέννησα. Είμαι στείρα.

Πρώτη γυν.: Μπα! Μάννα εννιά παιδιών δεν ήσουν τώρα;

Αυτό το εξάρτημα γυναικείας φιλαρέσκειας έχει επιβεβαιωθεί από μια σειρά παραστάσεων, όπου εικονίζονται γυναίκες, που ασχολούνται ακριβώς με το να βάζουν το στηθόδεσμο ή και να απαλλάσσονται από αυτόν. Ιδιαίτερα παραστατική είναι μια σκηνή, που μας έχει παραδοθεί επάνω σε μια ερυθρόμορφη υδρία (450-430 π. X.). Η Αφροδίτη, περιστοιχισμένη από περισσότερα πρόσωπα, ασχολείται κάνοντας την τουαλέτα της. Είναι ασαφές αν η θεά φορεί ή βγάζει το ρούχο της. Διακρίνεται όμως με σαφήνεια ότι ως μοναδικό ένδυμά της φορεί μια πλατιά ταινία.