Το ένα τρίτο των πηγών ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας του Κόσμου παραμένει ένα μυστήριο

Στις 9 Σεπτεμβρίου, οι συμμετέχοντες σε μια συνάντηση για την Αστροφυσική Υψηλής Ενέργειας στο Rhodes Island, έδωσαν προς δημοσίευση τα συμπεράσματα τους για τις πηγές των κοσμικών ακτίνων γάμμα, όπως αυτές καταγράφονται από το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi ακτίνων-γ της NASA.

Διάγραμμα που δείχνει την κατανομή των των πηγών ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας σε όλο το σύμπαν

Το παρατηρητήριο αυτό, ​​που έχει τη δυνατότητα σάρωσης ολόκληρου του ουρανού κάθε τρεις ώρες, έχει διαρκώς το ‘βλέμμα’ του για γεγονότα υψηλής ενέργειας που λαμβάνουν χώρα σε όλο το Σύμπαν. Κάθε χρόνο, οι επιστήμονες που έχουν την ευθύνη της διαχείρισης της αποστολής συγκεντρώνουν όλα τα δεδομένα σε έναν περιεκτικό κατάλογο, των οποίων τα αποτελέσματα μετά δημοσιεύουν.

Οι ερευνητές γυρίζουν πίσω στα ίδια δεδομένα κάθε χρόνο, με σκοπό να αναζητήσουν κάποιους συσχετισμούς και φαινόμενα που μπορεί να έχουν χάσει σε προηγούμενες περιπτώσεις. Η προσέγγιση αυτή, αν και χρονοβόρα, λειτουργεί πολύ καλά για τον εντοπισμό νέων πηγών ακτινοβολίας.

Το Large Area Telescope (LAT) – το κύριο όργανο πάνω στο παρατηρητήριο Fermi – πρόβλεψε επαρκή στοιχεία στις αρχές του χρόνο αυτού για τη δημιουργία του δεύτερου ετήσιου καταλόγου του. Μερικά από τα 1.873 υψηλής ενέργειας αντικείμενα έχουν εντοπιστεί και καταλογογραφηθεί από την επιστημονική ομάδα του Fermi.

“Οι περισσότερες από τις μισές από αυτές τις πηγές είναι ενεργοί γαλαξίες, των οποίων οι τεράστιες μαύρες τρύπες είναι υπεύθυνες για τις εκπομπές την ακτίνων-γ που ανιχνεύει το LAT," εξήγησε ο αστροφυσικός Gino Tosti από το Πανεπιστήμιο της Περούτζια.

"Αυτό που είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του νέου κατάλογου μας είναι ο μεγάλος αριθμός των πηγών που δεν σχετίζονται με αντικείμενα, που εντοπίστηκαν σε κάποιο άλλο μήκος κύματος”, δήλωσε ο Gino Tosti.

Όπως αποδεικνύεται από το γράφημα τα αντικείμενα που εκπέμπουν ακτινοβολία υψηλής ενέργειας ως επί το πλείστον αποτελούνται από blazars – πολύ συμπαγή κβάζαρ που σχετίζονται με υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στα κέντρα των ενεργών, γιγάντιων ελλειπτικών γαλαξιών – και από άγνωστες μυστηριώδεις πηγές.

Οι τρέχουσες θεωρίες εξηγούν περίπου το 31 τοις εκατό της ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας, που ανακάλυψε το Fermi τον τελευταίο χρόνο. Μικρά ποσοστά από αυτές τις πηγές προέρχονται από σφαιρωτά σμήνη, δυαδικά συστήματα, μεγάλους γαλαξίες, πάλσαρ, ενεργούς γαλαξιακούς πυρήνες και κατάλοιπα σουπερνόβα.

Αυτό που διαφαίνεται αμέσως από τα νέα δεδομένα είναι ότι οι αστροφυσικοί έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν πριν μπορέσουν να καταρτίσουν πλήρεις θεωρίες για τις άγνωστες πηγές των ακτίνων-γ. Υπάρχουν λοιπόν ακόμα πολλές πτυχές του Σύμπαντος που δεν καταλαβαίνουμε, ακόμα και σε περιοχές που πιστεύαμε ότι είχαμε λίγο-πολύ καταλάβει τα πράγματα.