Τι ονειρεύονται οι άνθρωποι;

Μερικά από τα πιο Μυστήρια Όνειρα…
Όλοι ονειρευόμαστε και άλλοτε θυμόμαστε τα όνειρά μας με λεπτομέρειες, άλλοτε τα ξεχνάμε εντελώς, άλλοτε είναι τόσο έντονα που είμαστε σίγουροι ότι θα τα θυμηθούμε, αλλά παρόλα αυτά τα ξεχνάμε, και άλλοτε έχουμε μια γενική αίσθηση ότι είδαμε όνειρο, αλλά δε μπορούμε να το εντοπίσουμε ακριβώς…

Ανησυχίες για την καθημερινότητα
Ο ερευνητής ονείρων Calvin Hall έχει συλλέξει παραπάνω από 10.000 όνειρα διαφόρων ανθρώπων και τα έχει αναλύσει. Αυτό που βρήκε είναι ότι τα περισσότερα όνειρα σχετίζονται με ανησυχίες για την καθημερινότητα: η οικονομική κατάσταση, η εργασία, η οικογένεια, τα αισθηματικά, οι φίλοι, η κοινωνική ζωή και τα θέματα υγείας συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πιο συχνά όνειρα.

Τα Θέματα των Ονείρων σε Διάφορες Πολιτισμικά Πλαίσια
Επίσης στα όνειρα υπάρχουν ‘θέματα’, τα οποία είναι κοινά σε πολλές χώρες και διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια: το να σε κυνηγάνε, να πέφτεις, να είσαι γυμνός σε δημόσιο χώρο είναι μερικά πολύ κοινά θέματα ονείρων τα οποία αναφέρουν άνθρωποι από όλα τα μήκη και πλάτη της γης.

Ποιες άλλες ανακαλύψεις έχουν κάνει οι ερευνητές ονείρων;
• Οι άνθρωποι τείνουν να ονειρεύονται πολύ περισσότερο για αρνητικά ζητήματα παρά για θετικά. Για παράδειγμα, είναι πιθανότερο να ονειρευτούν για έναν καυγά ή έναν χωρισμό παρά για μια φιλική συζήτηση
• Τα εξωτερικά ερεθίσματα την ώρα του ύπνου επηρεάζουν το θέμα του ονείρου. Για παράδειγμα, κάποιος που κοιμάται σε ένα παγωμένο δωμάτιο μπορεί να ονειρευτεί ότι βρίσκεται στον Βόρειο Πόλο και περπατάει στα χιόνια… Ή αν εκείνη τη στιγμή χτυπήσει το ξυπνητήρι, μπορεί το άτομο αντί να ξυπνήσει να ενσωματώσει τον ήχο του ξυπνητηριού μέσα στο όνειρό του και να συνεχίσει τον ύπνο του.
• Οι γυναίκες βλέπουν συχνότερα όνειρα στα οποία είναι θύματα επιθετικότητας ή και βίας, ενώ οι άντρες βλέπουν συχνότερο όνειρα στα οποία οι ίδιοι είναι επιθετικοί.
Την επόμενη φορά που θα δείτε ένα παράξενο όνειρο, να θυμάστε: δεν είστε οι μόνοι! Τα όνειρα μπορεί να έχουν κάποιο κρυμμένο νόημα, το οποίο σχετίζεται με την καθημερινότητά σας και αυτά που σας απασχολούν. Δε μένει παρά να το αποκωδικοποιήσετε!

Ποια είναι η σημασία των ονείρων;
Ας δούμε τι λένε σημαντικοί επιστήμονες που έχουν μελετήσει τα όνειρα.

Τα όνειρα σκιαγραφούν το ψυχολογικό πορτρέτο του ατόμου
Σύμφωνα με τον καθηγητή Domhoff: Τα όνειρα αποκαλύπτουν αυτά που μας απασχολούν και βρίσκονται στο μυαλό μας. Όμως, το περιεχόμενό τους δεν εμφανίζεται με ευθύ και ξεκάθαρο τρόπο, αλλά με σύμβολα, με εικόνες, με θραύσματα συναισθημάτων, με γρήγορες και όχι ξεκάθαρες εναλλαγές σκηνών ή προσώπων, με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρο τι θέλουν να μας πουν. Αν ζητήσουμε από το ίδιο άτομο να μας διηγηθεί 75-100 όνειρά του, μπορούμε κάλλιστα να σκιαγραφήσουμε το ψυχολογικό του πορτρέτο. Αν μάλιστα πάρουμε 1.000 όνειρα που μας τα διηγείται το ίδιο άτομο στη διάρκεια μιας εικοσαετίας, τότε σχηματίζουμε το προφίλ του νου και της ψυχής αυτού του ανθρώπου που είναι τόσο εξατομικευμένο και μοναδικό όσο και τα δακτυλικά του αποτυπώματα!
Τα όνειρα σχετίζονται με τις κρυφές επιθυμίες του ατόμου
Έτσι μας λέει ο Φρόιντ, ο οποίος πίστευε ότι το περιεχόμενο των ονείρων σχετίζεται με όσα επιθυμεί κανείς, συνειδητά ή ασυνείδητα. Επειδή πολλές επιθυμίες όμως είναι κρυμμένες–είτε επειδή είναι ‘ακατάλληλες, είτε επειδή το άτομο ντρέπεται να τις παραδεχτεί, είτε επειδή τις φοβάται-, το περιεχόμενο των ονείρων συχνά έρχεται μεταμφιεσμένο, ώστε οι επιθυμίες αυτές να μη σοκάρουν με την αμεσότητά τους το άτομο που τις ονειρεύεται. Δουλεύοντας όμως κανείς πάνω στα όνειρά του, μπορεί να ανακαλύψει τι κρύβεται στο ασυνείδητό του.
Σύμφωνα με τον Φρόιντ, υπάρχουν 4 στοιχεία-κλειδιά που φανερώνουν το περιεχόμενο των ονείρων:
• Συμπύκνωση – Πολλές διαφορετικές ιδέες και έννοιες παρουσιάζονται συμπυκνωμένες στο ίδιο όνειρο. Οι πληροφορίες που δέχεται το άτομο που ονειρεύεται εμφανίζονται σε πρώτο επίπεδο ως μία εικόνα ή μία σκέψη, αλλά με ανάλυση προκύπτει ότι είναι πολύ περισσότερα τα στοιχεία που κρύβονται και είναι σημαντικά.
• Μετατόπιση – Το βασικό συναισθηματικό νόημα του ονείρου είναι κρυμμένο. Συνήθως μια εικόνα ή διάφορα στοιχεία του ονείρου, δευτερεύοντα ή ασήμαντα, τραβούν την προσοχή του ατόμου και καλύπτουν τα συναισθηματικά νοήματα που κρύβονται από κάτω.
• Συμβολισμός – Πρόκειται για άλλον έναν μηχανισμό ‘λογοκρισίας’, που απωθεί συναισθήματα και ιδέες που εμπεριέχονται στο όνειρο. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, στο όνειρο περιλαμβάνονται αντικείμενα ή σκηνές που αποτελούν σύμβολα για το υλικό που έχει λογοκριθεί και απωθηθεί.
• Δευτερογενής Διόρθωση– Αυτό είναι το τελικό στάδιο της διαδικασίας των ονείρων και ο Φρόιντ δηλώνει ότι εδώ τα παράξενα και παράδοξα στοιχεία που υπάρχουν στα όνειρα αναδιοργανώνονται προκειμένου να δώσουν νόημα στο όνειρο, και έτσι εμφανίζεται το όνειρο στην τελική του μορφή.

Τα όνειρα είναι αρχέτυπα του συλλογικού ασυνείδητου
Ο Carl Jung στη θεωρία του σχετικά με τα όνειρα έχει κοινά στοιχεία με τον Φρόιντ, ωστόσο όμως πιστεύει ότι τα όνειρα είναι κάτι παραπάνω από την έκφραση καταπιεσμένων επιθυμιών: τα όνειρα αποκαλύπτουν τόσο το ατομικό όσο και το συλλογικό ασυνείδητο. Πιστεύει ότι τα όνειρα αναπληρώνουν τα μέρη της ψυχής που δεν είναι αρκετά αναπτυγμένα στη ζωή του ανθρώπου όταν αυτός είναι σε εγρήγορση.

Τα όνειρα αποτελούν γνωστική διαδικασία
Ο Calvin Hall θεωρεί ότι τα όνειρα αποτελούν μέρος της εγκεφαλικής και διανοητικής λειτουργίας, είναι δηλαδή μέρος της γνωστικής διαδικασίας του ατόμου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, τα όνειρα λειτουργούν ως ‘σύλληψη’ των στοιχείων που υπάρχουν στην προσωπική ζωή του ατόμου. Ο Hall ανέλυσε χιλιάδες όνειρα συμμετεχόντων σε έρευνες και κατέταξε το περιεχόμενο των ονείρων σε 4 κατηγορίες.

Οι 4 θεματικές κατηγορίες των ονείρων
Έτσι, για να αναλύσουμε τα όνειρα, πρέπει να γνωρίζουμε:
• Τις πράξεις που κάνει το άτομο μέσα στο όνειρό του
• Τα αντικείμενα και τα πρόσωπα που εμφανίζονται στο όνειρο
• Τις αλληλεπιδράσεις του ατόμου που ονειρεύεται με τα άλλα πρόσωπα στο όνειρό του
• Που λαμβάνει χώρα το όνειρο, τις σκηνές που εμφανίζονται η μία μετά την άλλη και την κατάληξη του ονείρου.
Τελικός στόχος δεν είναι να αποκωδικοποιήσουμε το όνειρο, αλλά να καταλάβουμε το άτομο που ονειρεύεται!

5. Τα όνειρα αποτελούν αντανάκλαση της ζωής του ανθρώπου όταν είναι ξύπνιος
Ο ερευνητής G. William Domhoff σε έρευνες που διεξήγε στα εργαστήρια του University of Miami βρήκε ότι τα όνειρα αντικατοπτρίζουν τις ανησυχίες και τις σκέψεις των ανθρώπων στον ξύπνιο τους. Όταν οι άνθρωποι ονειρεύονται, αυτό αποτελεί μια νευρολογική διαδικασία και το περιεχόμενο των ονείρων είναι μια γνωστική διαδικασία.

Μπορούμε να αναλύσουμε τα όνειρά μας;
Αν επιθυμούμε, και βέβαια είναι δυνατή η ανάλυση των ονείρων μας! Μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες για το άτομο, τις κρυφές επιθυμίες, τις σκέψεις, τις ανησυχίες αλλά και τα συναισθήματά του, και σκιαγραφούν το ψυχολογικό του πορτρέτο σε βάθος. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι οδηγοί ανάλυσης ονείρων που απλοϊκά προτείνουν «αν δεις στον ύπνο σου ψάρι, είναι λαχτάρα» δεν είναι έγκυροι και δεν προσθέτουν κάτι στην αυτογνωσία και την προσωπική εξέλιξη του ατόμου.