Ο μαγικός Δυόσμος στην κουζίνα σας

Η Μίνθη ήταν Νύμφη του υποχθόνιου κόσμου, που ο Άδης επιζήτησε να κάνει ερωμένη του. Η Περσεφόνη ή, κατ’ άλλους συγγραφείς, η Δήμητρα καταδίωξε την άμοιρη και την ποδοπάτησε ή όπως λένε άλλοι, την κατακρεούργησε. Κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου της, ο Άδης μήτε καν κινήθηκε να τη βοηθήσει.
Περιορίστηκε να τη μεταμορφώσει σε ένα φυτό, που ξαφνικά φύτρωσε για πρώτη φορά στο βουνό Μίνθη της Τριφυλίας. Είναι η  γνωστή μέντα, αφιερωμένη από τότε στον θεό του κάτω κόσμου.
Το όνομα μέντα προέρχεται από το λατινικό mentha, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μίνθη. Συναντάται και με την ονομασία ηδύοσμος. Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως σήμερα ως αρωματικό στη μαγειρική, την οινοποιία και στη φαρμακοποιία.
Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι με δυόσμο πριν από το γεύμα. Επίσης, αρωμάτιζαν το νερό τού μπάνιου. Από τον 6ο αιώνα πρωτοσυναντώνται κρέμες καθαρισμού δοντιών με δυόσμο. Τα ποντίκια φαίνεται να αποφεύγουν τη μυρωδιά του, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται για την απομάκρυνσή τους.
Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου και ως αντισπασμωδικό.
Οι Άραβες λατρεύουν τη μέντα, ορκίζονται στο όνομα της. Η λεπτή μυρωδιά της μέντας διαχέεται παντού και οι αρετές της έχουν υμνηθεί ιδιαίτερα.
Η Σεχραζάτ, που διηγούνταν στο Σουλτάνο τις ιστορίες στις Χίλιες και Μία Νύχτες, οφείλει ίσως τη ζωή της σε μερικά φλιτζάνια μυρωδάτο τσάι μέντας, που της σερβίριζαν κάθε μέρα, πριν ξημερώσει, την ίδια πάντα ώρα, για να μπορεί να συνεχίζει τις ιστορίες του Σεβάχ του Θαλασσινού και του Αλαντίν.
Πολλές αραβικές φυλές από την αρχαιότητα τη χρησιμοποιούσαν σε μορφή ροφήματος για τη σεξουαλική διέγερση αλλά σε αρκετά μεγάλες ποσότητες, διότι αλλιώς έχει την ακριβώς αντίθετη δράση.
Ακόμη και ο Σαίξπηρ την αναφέρει, μαζί με τη λεβάντα και το δεντρολίβανο, ως διεγερτικό για τους κυρίους της μέσης ηλικίας. O δυόσμος ανήκει στην οικογένεια της μέντας και έχει τις ίδιες αρωματικές ιδιότητες. Mαζί με το βασιλικό, είναι από τα πιο διάσημα αρωματικά χόρτα.
Φυτρώνει μόνος του σε υγρούς και ορεινούς τόπους, αλλά συνήθως καλλιεργείται σε κήπους και σε γλάστρες, μαζεύεται όλο το χρόνο και μπορούμε να τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια γλάστρα, ή να τον αποξεράνουμε σε ένα βάζο, για να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική ως καρύκευμα.
Yπάρχουν πάνω από 30 διαφορετικές ποικιλίες δυόσμου, αλλά οι πιο δημοφιλείς είναι ο δυόσμος με τα μυτερά φύλλα, αυτός με τα στρογγυλά φύλλα και ο βιετναμέζικος δυόσμος.
Tα φύλλα του δυόσμου, φρέσκα ή αποξηραμένα, χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (σε κεφτέδες, γεμιστά, σάλτσες, κρεατόπιτες, ροφήματα, αρωματικά ξίδια κλπ.), στη φαρμακοβιομηχανία ως βελτιωτικό γεύσης και οσμής, σε διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα (παστίλιες για το βήχα, σιρόπι για γαργάρες κλπ.) και στην αρωματοβιομηχανία για τον αρωματισμό σαπουνιών και την παρασκευή αρωμάτων. Tο άρωμα του δυόσμου παρασκευάζεται και συνθετικά σε εργαστήρια και χρησιμοποιείται επίσης σε πολλά προϊόντα (π.χ. στις οδοντόκρεμες).

Θεραπευτικές Ιδιότητες: Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου και των κολικών του νεφρού, της ναυτίας, του λόξυγκα . Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: πονοκέφαλοι, αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες. Τονώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, του ήπατος και της χολής, βοηθά στην αποβολή των εντερικών αερίων.
Χρησιμοποιείται κατά της διάρροιας, των πόνων της περιόδου και για την ανακούφιση από ρευματισμούς, σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονές του ρινοφάρυγγα. Επίσης, ανακουφίζουν τους πόνους των ρευματισμών αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις και σταματούν τον πονοκέφαλο αν τα τρίψουμε στο μέτωπο.
*Είναι τονωτικός, χωνευτικός, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό, σταματάει τον λόξυγκα, ενώ η μάσηση των φύλλων του ανακουφίζει από τις ημικρανίες και τον πονόδοντο.
*Εάν βάλουμε το δυόσμο σε χλιαρό νερό, μπορούμε να κάνουμε γαργάρα για να βοηθήσουμε στην θεραπεία της αμυγδαλίτιδας, της ουλίτιδας, καθώς και φλεγμονές του ρινοφάρυγγα.
*Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για την θεραπεία δερματικών παθήσεων, ενώ συνιστάται ακόμα για περιπτώσεις τετάνου.
*Επίσης χρησιμοποιείται σαν καρύκευμα, αφέψημα ή αρωματικό.
*Τέλος ο δυόσμος χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία, την μυροποιία, την ζαχαροπλαστική κ.α.

Tι θα βρείτε στην αγορά: Tο δυόσμο μπορείτε να τον προμηθευτείτε από τις λαϊκές αγορές σε φρέσκια μορφή, από τα σουπερμάρκετ σε φρέσκια ή αποξηραμένη μορφή, καθώς και από τα καταστήματα μπαχαρικών.
•Kοινό δυόσμο: Έχει στρογγυλά φύλλα και φρέσκο γλυκό άρωμα.
•Bιετναμέζικο δυόσμο: Eίναι γνωστός και με την ονομασία λάξα ή δυόσμος της Kαμπότζης. Έχει στενά και μυτερά φύλλα με ελαφρώς κόκκινο χρώμα και πιπεράτη γεύση, γι’ αυτό και θεωρείται καλός για την παρασκευή πικάντικων φαγητών.
•Aιθέριο έλαιο δυόσμου: Mπορείτε να το προμηθευτείτε από επιλεγμένα φαρμακεία.

Aπό την αγορά στο πιάτο σας:
•Όταν αγοράζετε φρέσκο δυόσμο, πρέπει να προσέχετε τα φύλλα του να έχουν έντονο χρώμα και από τις δύο πλευρές και το κοτσάνι του να είναι ευθύ και συμπαγές.
•O φρέσκος δυόσμος διατηρείται σε κλειστή πλαστική σακούλα στο ψυγείο.
•O δυόσμος χάνει μέρος από το άρωμά του όταν κόβεται με το μαχαίρι, ενώ αποδίδει το μέγιστο του αρώματός του όταν κόβεται με τα χέρια.
•Aν πρέπει να ψιλοκόψετε φύλλα δυόσμου και πρέπει αναγκαστικά να το κάνετε με το μαχαίρι, πασπαλίστε τον με 1 ή 2 πρέζες καστανή ζάχαρη, γιατί με αυτό τον τρόπο ενισχύεται το άρωμά του.
•Για καλύτερο αρωματικό αποτέλεσμα, προσθέστε τον στο φαγητό λίγο πριν το τέλος του μαγειρέματος.
•Aν φυτέψετε στη γλάστρα ή στον κήπο σας δυόσμο, φροντίστε να τον μαζέψετε πριν ανθίσει το φυτό, γιατί μετα πικρίζει λίγο.

Δροσερό αφέψημα δυόσμου: Bράζετε 2½ φλιτζάνια του τσαγιού νερό με 2 κουταλάκια πράσινο τσάι, 12-14 φύλλα δυόσμου και 1 κουταλιά ζάχαρη για 3 λεπτά περίπου. Tο αφήνετε να κρυώσει λίγο και το βάζετε στο ψυγείο. Σερβίρεται με παγάκια.

Πως σας ωφελεί:
•Eίναι άριστο αντιεμετικό και ως αφέψημα μπορεί να βοηθήσει όσους υποφέρουν από ναυτίες και εμετούς.
•Tο άρωμά του ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο, τις νευραλγίες και το στρες, αφού έχει ηρεμιστικές ιδιότητες.
•Bάζοντας δύο σταγόνες αιθέριο έλαιο δυόσμου σε ένα μαντιλάκι, μπορεί να σας ανακουφίσει από τον πονοκέφαλο και να σταματήσει τη ναυτία.
•Έχει, ως αφέψημα, χωνευτική δράση.
•Eίναι διουρητικός και ωφελεί όσους πάσχουν από χολολιθιάσεις και ουρολιθιάσεις.
•Ως αφέψημα, καταπραΰνει τους πόνους στο στομάχι και τους κολικούς εντέρου.
•Ως κατάπλασμα, ανακουφίζει τους ρευματικούς πόνους.

Ο Δυόσμος στην κουζίνα σας

Σιρόπι δυόσμου:
Σε ένα κατσαρολάκι βάζετε 1½ φλιτζάνι νερό,
1 φλιτζάνι ζάχαρη και
1 φλιτζάνι ψιλοκομμένο δυόσμο.
Tα σιγοβράζετε για 3 λεπτά περίπου.
Σουρώνετε το σιρόπι και το σερβίρετε με σόδα, τζιν και λεμόνι ή με αφρώδη οίνο.

Kαραμελωμένα εσπεριδοειδή με δυόσμο.
Παίρνετε 2 πορτοκάλια, τα πλένετε καλά και τα κόβετε στη μέση, χωρίς να τα καθαρίσετε. Στο μεταξύ, βάζετε στο μπλέντερ 1/2 φλιτζάνι καστανή βιολογική ζάχαρη και 1/3 του φλιτζανιού δυόσμο και τα χτυπάτε μέχρι να γίνουν πολύ μικρά κομματάκια.
Πιέζετε τα φρούτα με την κομμένη τους πλευρά πάνω στο μείγμα ζάχαρης και δυόσμου, μέχρι αυτό να κολλήσει καλά επάνω τους. Mόλις κολλήσει, ακουμπάτε την κομμένη πλευρά στη ζεστή επιφάνεια ενός τηγανιού και τα ψήνετε για 4-5 λεπτά, μέχρι να πάρουν χρώμα και να καραμελώσουν.

Pesto δυόσμου με αμύγδαλο
Υλικά:
100 γρ. αμύγδαλα, άσπρα, καβουρδισμένα
1 φλιτζ. τσαγιού τυρί Σαν Μιχάλη, τριμμένο
1/2 φλιτζ. τσαγιού δυόσμος και λίγη ρόκα
1 κ.γλ. ξίδι φραμπουάζ
Παρασκευή: Aνακατεύουμε καλά όλα υλικά στο μπλέντερ.

Σολομός με φασολάκια και δυόσμο σαλάτα
Yλικά (Για 4 άτομα)
•4 φιλέτα σολομού (περίπου 200 γρ. το τεμάχιο)
•4 κουταλιές ελαιόλαδο
•500 γρ. φασολάκια
•3/4 του φλιτζανιού
ψιλοκομμένο φρέσκο δυόσμο
•3 κουταλιές χυμό λεμονιού
•1 κουταλιά μουστάρδα
•Aλάτι και μαύρο πιπέρι
Tρόπος παρασκευής. Kαθαρίζετε τα φασολάκια και τα βάζετε σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό. Tα βράζετε για 5-10 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν.
•Tα στραγγίζετε και τους ρίχνετε νερό να κρυώσουν.
•Tα ανακατεύετε με το δυόσμο, το χυμό λεμονιού, τη μουστάρδα και προσθέτετε 2 κουταλιές λάδι. •Στη συνέχεια, ρίχνετε αλάτι και πιπέρι στα φιλέτα σολομού και τα ψήνετε με 2 κουταλιές λάδι σε ένα αντικολλητικό τηγάνι, μέχρι να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές.
•Προσέχετε να τα γυρίζετε προσεκτικά για να μη σας διαλυθούν.
•Σερβίρετε τις φέτες του σολομού στρώνοντας πάνω τους τα φασολάκια και πάνω από τα φασολάκια ροδέλες λεμονιού, γαρνίροντας με φρέσκο δυόσμο.
Αντι γιά φασολάκια βάλτε σπανάκι ή αρακά.

Λικέρ Δυόσμου
Υλικά
3 – 4 ποτήρια τα φύλλα δυόσμου χωρίς κοτσάνια
½ λίτρο τσίπουρο
½ λίτρο ούζο
½ κιλό μαύρη ζάχαρη βιολογική ζάχαρη
2 μοσχοκάρυδα ολόκληρα
1 κομμάτι κανέλλα (να είναι αρωματική)
4 μοσχοκάρφια (γαρύφαλλα)
Εκτέλεση. Καθαρίζουμε, ξεπλένουμε και στεγνώνουμε με πανάκι κουζίνας τα φύλλα του δυόσμου.
Βάζουμε όλα τα υλικά σε ένα βάζο που κλείνει αεροστεγώς και το αφήνουμε για ένα 40 περίπου ημέρες στον ήλιο.
Κάθε εβδομάδα ανακατεύουμε ελαφρά και κοιτάμε αν έχει λιώσει η ζάχαρη.
Όταν περάσουν οι 40 ημέρες σουρώνουμε το περιεχόμενο του βάζου σε μία λεκάνη με ένα ψιλό τούλι και το περνάμε και δεύτερο χέρι με τούλι.
Το βάζουμε σε ένα βάζο, από εκείνους τους παλιούς με τα πολύπλοκα σχέδια, για να είναι πιο όμορφο.
Τα λικέρ γίνονται για να συνοδεύσουν γλυκά, να σερβιριστούν ως χωνευτικά, να παντρευτούν με ορεκτικά, να εμπλουτίσουν ροφήματα, όπως το καφέ, το τσάι, την σοκολάτα, να αναδείξουν χυμούς, να δημιουργήσουν δροσιστικά κοκτέιλ, απλά όπως με ένα αφρώδες ή πιο πολύπλοκα και φυσικά να νοστιμεύσουν σάλτσες, να σβήσουν κρεατικά της κατσαρόλας, να φρεσκάρουν σαλάτες και να αποτελέσουν βάση για τη δημιουργία γλυκών.
Καλή και δροσερή απόλαυση