Η προβολή είναι ένας αμυντικός μηχανισμός, στον οποίο ένα άτομο αναγνωρίζει τα αρνητικά του χαρακτηριστικά ή τις παρορμήσεις του, σε κάποιον άλλο, για να αποφύγει να τα συνειδητοποιήσει ο ίδιος για τον εαυτό του.
Για παράδειγμα, κάποιος που κοροϊδεύει έναν άλλον ότι είναι ντροπαλός (χαρακτηριστικό παράδειγμα bullying στα σχολεία), μπορεί να το κάνει, για να αποφύγει να αναγνωρίσει ότι εκδηλώνει κι ο ίδιος τις ίδιες τάσεις. Κοινώς, αναγνωρίζει στον εαυτό του στοιχεία ντροπαλότητας, συνειδητά ή ασυνείδητα, κι επειδή δε θέλει να το παραδεχτεί, επιτίθεται σε όποιον άλλον έχει αυτά τα χαρακτηριστικά.
Τί είναι ένας αμυντικός μηχανισμός;
Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ένας αμυντικός μηχανισμός είναι μια ασυνείδητη στρατηγική που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, για να υπερασπιστούν το εγώ τους, ενάντια σε δυσάρεστα χαρακτηριστικά, που θα τους προκαλούσαν άγχος, εάν τα αναγνώριζαν συνειδητά.
Με απλά λόγια, είναι μια άμυνα– άρνηση να αποδεχτούν τον εαυτό τους.
Από ποια ηλικία ξεκινάει;
Η προβολή εξαρτάται από το πότε αρχίζουμε και καταλαβαίνουμε τη διαφορά του σωστού και του λάθους, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αμυντικός μηχανισμός έως ότου το άτομο αναπτύξει συνείδηση , δηλαδή στα μέσα της παιδικής ηλικίας.
Ωστόσο, η προβολή θεωρείται αρκετά πρωτόγονο χαρακτηριστικό, επειδή βασίζεται σε μια “ασπρόμαυρη” κατανόηση του καλού και του κακού.
Μελέτες έχουν δείξει, ότι τα παιδιά είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούν την προβολή ως αμυντικό μηχανισμό στην αρχή και στα μέσα της εφηβείας και λιγότερο στην ύστερη εφηβεία, καθώς αρχίζουν να χρησιμοποιούν πιο ώριμους αμυντικούς μηχανισμούς, όπως η ταύτιση, στην οποία ένα άτομο εσωτερικεύει και αναπαράγει τη συμπεριφορά του άλλου.
Η προβολή στους ενήλικες.
Το γεγονός ότι η προβολή θεωρείται ανώριμος μηχανισμός, δεν σημαίνει ότι οι ενήλικες δεν τη χρησιμοποιούν. Κάποια στιγμή, οι ενήλικες θα χρησιμοποιήσουν αναπόφευκτα έναν μηχανισμό άμυνας, για να προστατευτούν από μια “απειλή” για το πώς αισθάνονται τον εαυτό τους.
Ωστόσο, οι ενήλικες διαφέρουν ως προς το είδος των αμυντικών μηχανισμών που χρησιμοποιούν, με κάποιους να βασίζονται σταθερά σε ανώριμους αμυντικούς μηχανισμούς και άλλους να χρησιμοποιούν ώριμους αμυντικούς μηχανισμούς.
Κοινώς, άλλοι ενήλικες, θα “κάνουν προβολή” όπως λένε οι ψυχολόγοι, με πιο ώριμο τρόπο κι άλλοι με πιο παιδιάστικο.
Η προβολή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αμυντικός μηχανισμός σε οποιαδήποτε περίσταση. Οι άνθρωποι προστατεύουν την αυτοεκτίμησή τους, αρνούμενοι δικά τους χαρακτηριστικά, παρορμήσεις ή συναισθήματα, που βρίσκουν απειλητικά, ενώ τα βλέπουν σε κάποιον άλλο.
Κάποια παραδείγματα ακόμα:
Μια σύζυγος έλκεται από έναν άντρα συνάδελφο, αλλά δεν μπορεί να παραδεχτεί τα συναισθήματά της, οπότε όταν ο σύζυγός της μιλάει για μια γυναίκα συνάδελφο, γίνεται ζηλιάρα και τον κατηγορεί ότι ελκύεται από την άλλη γυναίκα.
Ένας άντρας που νιώθει ανασφάλεια για την αρρενωπότητά του, κοροϊδεύει τους άλλους άντρες επειδή η συμπεριφορά τους δανείζεται γυναικεία χαρακτηριστικά.
Κάποιος αισθάνεται ένοχος που αισθάνεται την επιθυμία να κλέψει, με αποτέλεσμα να υποψιάζεται ότι άλλοι σχεδιάζουν να τον κλέψουν.
Επιπτώσεις.
Η προβολή μπορεί τελικά να γίνει επιβλαβής, επειδή μπορεί να διαταράξει τις διαπροσωπικές σχέσεις και να οδηγήσει σε ζητήματα όπως ο εκφοβισμός, η ζήλια και η ενοχοποίηση αθώων θυμάτων. Μπορεί επίσης, να αναγκάσει το άτομο να δημιουργήσει υποσυνείδητα, έναν εχθρικό κόσμο, που πιστεύει ότι κατοικείται από άτομα που παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά που αντιπαθεί περισσότερο.
Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η συχνή χρήση αμυντικής προβολής, σχετίζεται με χαρακτήρες που σχετίζονται με οριακές, ναρκισσιστικές, ιστριονικές και ψυχοπαθητικές διαταραχές προσωπικότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου