Ο φόβος της απώλειας και ο πόνος που την ακολουθούν είναι δύο από τα πιο καταστρεπτικά ανθρώπινα συναισθήματα. Καταναλίσκουν τεράστιες ποσότητες συγκινησιακής, νοητικής και σωματικής ενέργειας και δημιουργούν οδύνη σε κάθε επίπεδο. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι βασικές ανάγκες μας στη ζωή είναι η ασφάλεια, η ικανοποίηση και η επιβεβαίωση του εαυτού μας σαν προσωπικότητα. Ένα άτομο δεν μπορεί να νιώσει σιγουριά, ικανοποίηση, αυτοπαραδοχή ή αγάπη, αν δεν έχει ικανοποιήσει αυτές τις βασικές ανάγκες. Επειδή τον κυριαρχεί η ψευδαίσθηση πως οι ανάγκες αυτές μπορούν να ικανοποιηθούν εξωτερικά, προσπαθεί να αγκιστρωθεί σε κάτι και να αποκτήσει υλικά αντικείμενα, θέσεις, χρήματα ή σχέσεις. Αφοσιώνεται σ’ αυτά, πιστεύοντας πως θα του χαρίσουν τη δύναμη, την κατοχύρωση, την ικανοποίηση και το αίσθημα της αξίας του εαυτού του και της επιτυχίας. Φοβάται πως αν δεν τα έχει θα γίνει ευάλωτος, στο έλεος του περιβάλλοντος ολόγυρά του.
Έτσι όλοι μας γαντζωνόμαστε στα υλικά μας αγαθά, στις σχέσεις μας, στη περιουσία μας και στην κοινωνική μας θέση με ένα αίσθημα φόβου και απόγνωσης, πιστεύοντας πως πρέπει να τα υπερασπισθούμε γιατί αν μας τα αφαιρέσουν, θα πληγωθούμε και κατά κάποιο τρόπο θα μειωθούμε. Η ανάγκη λοιπόν να γαντζωθούμε σε κάτι έξω από τον εαυτό μας και να στηριχθούμε επάνω του οφείλεται στην άγνοια του πραγματικού μας πνευματικού εαυτού, που είναι αθάνατος, άτρωτος και παντοδύναμος. Επειδή δεν συνειδητοποιούμε πως στην πραγματικότητα είμαστε πνεύμα που υπάρχει πριν και μετά από τη γέννηση και το θάνατο αυτού του πρόσκαιρου σώματος και της προσωπικότητας, ταυτιζόμαστε με το σώμα και την προσωπικότητα, που είναι ευάλωτα και νιώθουμε ανασφάλεια και φόβο. Αποζητάμε τότε κάποια σταθερότητα στις σχέσεις μας με άλλους ανθρώπους, με τον πλούτο και άλλα αντικείμενα του υλικού κόσμου.
Το πρόβλημα είναι πως όλα αυτά, τα χρήματα, οι σχέσεις και η κοινωνική υπόσταση, είναι επίσης πρόσκαιρα και στο έλεος της πλημμυρίδας του αήττητου χρόνου. Τίποτα από όσα μπορούμε να δούμε και να ακούσουμε με τις σωματικές μας αισθήσεις δεν είναι αρκετά σταθερή πηγή ασφάλειας, γιατί υπόκειται στους βασικούς νόμους του υλικού κόσμου: γέννηση, ανάπτυξη, φθορά και θάνατο. Ζωή σημαίνει αλλαγή και τίποτα από ότι αντικρίζουμε ή βασιζόμαστε επάνω του, δεν είναι απαλλαγμένο από την πιθανότητα να μεταβληθεί από τη μια στιγμή στην άλλη. Μπορεί ακόμα και να πάψει να υπάρχει. Μέσα σε δευτερόλεπτα η περιουσία μας, η δουλειά μας, ο σύζυγος ή η σύζυγός μας, οι γονείς ή τα παιδιά μας μπορούν να εξαφανιστούν. Είναι πρόσκαιρα κύματα στο πέλαγος της ζωής.
Το ποτάμι του χρόνου παρασύρει κάθε τι στο πέρασμά του και δεν κάνει εξαίρεση για το υλικό μας σώμα ή την προσωπικότητά μας. Μέσα στο φόβο μας, προσπαθούμε να αποφύγουμε να μας παρασύρει και αφοσιωνόμαστε σε αντικείμενα και ανθρώπους, που και αυτά όμως με τη σειρά τους θα νικηθούν από το χρόνο. Η μόνη λύση για την πραγματική ασφάλεια είναι οι όχθες του ποταμού – δηλαδή αυτό που βρίσκεται έξω από τη ροή του χρόνου και δεν επηρεάζεται από αυτόν: με δυο λόγια, το πνεύμα, η παγκόσμια συνειδητότητα ή Θεός που αποτελεί την πραγματική φύση της ύπαρξής μας. Αυτή είναι η μοναδική πηγή ασφάλειας, ικανοποίησης και επιβεβαίωσης.
Για να φθάσουμε όμως στο σημείο να μπορέσουμε να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, η ζωή μας επιτρέπει να σχηματίζουμε εξαρτήσεις σε πρόσωπα, καταστάσεις ή πράγματα, ή ακόμα και ιδέες και πεποιθήσεις, για να δοκιμάσουμε ξανά και ξανά την οδύνη της απώλειας και της αποθάρρυνσης, και να μάθουμε το μάθημα πως δεν υπάρχει διαρκής εξασφάλιση εκεί.
Η προσαρμογή και η εγκατάλειψη του παρελθόντος είναι βασικές ικανότητες για να συμβαδίσει κανείς με το ρεύμα της εξέλιξης και της πνευματικής ανάπτυξης ή απλούστερα για ν’ αποφύγει τον πόνο. Το παλιό πρέπει να παραχωρήσει τη θέση του στο νέο για να του επιτρέψει να αναπτυχθεί. Αυτός είναι ένας νόμος του υλικού και πνευματικού κόσμου. Το στάσιμο νερό είναι νεκρό. Ένα δοχείο πρέπει να αδειάσει για να δεχθεί το νέο περιεχόμενο. Αν το σώμα και ο νους μας μένουν προσκολλημένοι σε διάφορα πράγματα και αρνιούνται να τα εγκαταλείψουν, τότε δεν υπάρχει η δυνατότητα της εξέλιξης σε νέες και υψηλότερες καταστάσεις συνειδητότητας. Το παιδί πρέπει να πεθάνει για να μεταβληθεί σε έφηβο. Ο σπόρος πρέπει να θρυμματισθεί και να διαλυθεί, προτού γίνει δέντρο. Το αυγό πρέπει να σπάσει για να μετατραπεί σε κάμπια και η κάμπια πρέπει να πεθάνει για να μεταμορφωθεί σε χρυσαλλίδα. Εμείς βρισκόμαστε ακόμα στο στάδιο του αυγού, ίσως μερικοί να έχουν φθάσει στην κάμπια. Αν δεν απαρνηθούμε το σημερινό μας εαυτό με όλες του τις εξαρτήσεις, πώς είναι δυνατόν να εξελιχθούμε στον εαυτό χρυσαλλίδα και να πετάξουμε μακριά, ελεύθεροι από κάθε προσκόλληση;
Η ζωή, λοιπόν, μας βοηθά κάθε φορά που μας στερεί κάτι που μας υποβαστάζει, γιατί έτσι μας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε πως αυτό το κάτι δεν μας ήταν απαραίτητο πραγματικά και πως είμαστε πολύ πιο πλήρεις απ’ ότι πιστεύαμε αρχικά.
