Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ - ΙΦΙΣ

ΙΦΙΣ
(φύλο, από κορίτσι σε αγόρι)
 
Το αμφίσημο όνομα Ίφις προδίδει την ιστορία μιας μεταμόρφωσης από το ένα φύλο στο άλλο, από κορίτσι σε αγόρι. Η Ίφις ήταν κόρη ελεύθερων αλλά φτωχών Κρητών από τη Φαιστό, του Λίγδου και της Τελέθουσας. Όταν η Τελέθουσα έμεινε έγκυος, ο Λίγδος της παρήγγειλε να του παρουσιάσει το παιδί μόνο αν ήταν αγόρι, αν ήταν κορίτσι να το σκοτώσει. Λίγο πριν γεννήσει, η Τελέθουσα είδε σε όραμα τη θεά Ίσιδα σε όλο το μεγαλείο και με όλη τη συνοδεία της που την πρόσταξε να αναθρέψει το παιδί όποιο κι αν ήταν το φύλο του. Το παιδί γεννήθηκε και η μητέρα, υπακούοντας στις θεϊκές προσταγές, για να σώσει το κορίτσι, το έντυσε αγόρι και το παρουσίασε σαν αγόρι, ενώ ο πατέρας τού έδωσε το όνομα που είχε ο δικός του πατέρας. Ο έρωτας της ξεχωριστής για την ομορφιά και την καταγωγή της Ιάνθης για τον δεκατριάχρονο Ίφι και ο αρραβώνας τους που τόσο επιζητούσε ο πατέρας του/της έφερε σε δύσκολη θέση την Τελέθουσα αλλά και το κορίτσι που ντρεπόταν για το άνομο πάθος του για την ομόφυλή της Ιάνθη. Οι προσευχές της στην Ίσιδα προκάλεσαν τον οίκτο της θεάς που, θέλοντας να απαλλάξει τη μητέρα από τις συνέπειες μιας αποκάλυψης, μεταμόρφωσε* την Ίφιδα σε αγόρι.
 
Η ιστορία της/του Ίφιδας θυμίζει της Λευκίππης / του Λεύκιππου -και οι δυο κρητικοπούλες, και για τις δυο ο πατέρας τους είχε ζητήσει να είναι αγόρια, και των δυο το φύλο το έκρυψε η μητέρα τους μέχρι που έφτασαν σε ηλικία γάμου, στη διάσωση και των δυο έπαιξαν μάντεις, ιερείς ή θεοί.
----------------------------
*Η μεταμόρφωση της Ίφιδος
 
Τραντάχτηκε, της φάνηκε [της Τελέθουσας], ο βωμός (και τράνταγμα στ'
αλήθεια είχε γίνει),
σειστήκανε οι θύρες του ναού, τα κέρατα που μοιάζαν τη σελήνη
ανάλαμψαν, τα σείστρα της θεάς με θόρυβο μεγάλο κροταλίσαν -
καλό σημάδι, χάρηκε, αλλά οι έγνοιες την καρδιά της δεν αφήσαν.
Βγήκε απ' της θεάς το ιερό· η κόρη ακολουθεί τα βήματά της,
αλλά με βήμα τώρα πιο ανοιχτό· αλλάζει κι η λευκάδα της χιονάτης της
όψης της, πιο δυνατό κορμί, και στη θωριά της κάτι είχε σκληρύνει,
της κεφαλής η κόμη πιο κοντή κι αχτένιστη, σαν αγοριού και κείνη.
Είχε γυναίκεια δύναμη πιο πριν, αντρίκειο σφρίγος νιώθει να 'χει τώρα.
Κι αγόρι είχε γίνει, αληθώς! Ναι, στη θεά προσφέρετε τα δώρα,
χαρείτε άφοβα. Εκρέμασαν ευθύς τις προσφορές στου ιερού τον τοίχο
κι απάνω, ευχαριστώντας τη θεά, εσκάλισαν τούτον εδώ το στίχο:
ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΦΙ: ΤΑΜΑ ΚΟΡΙΤΣΙΟΥ ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΞΕΠΛΗΡΩΝΕΙ ΣΑΝ ΑΓΟΡΙ.
Την άλλη μέρα ήλιος λαμπερός απλώνονταν σε θάλασσες και όρη·
όλοι του γάμου άγιοι και θεοί μαζώχτηκαν, χαρά γαμπρού και νύφης,
και έτσι, άντρας πια κανονικός, επήρε την Ιάνθη του ο Ίφις.
(Οβ., Μετ. 9.782-797)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου