Όταν μια ψυχή δηλώνει την επιθυμία της να βρει την Αλήθεια, να φωτιστεί ή να συνειδητοποιήσει το άπειρο, αποκαλύπτει άθελά της ένα βαθύ παράδοξο. Στην ίδια την πράξη της αναζήτησης, ομολογεί την αντιληπτή της απουσία. Το να επιθυμείς την Αλήθεια σημαίνει να στέκεσαι μακριά της, να φαντάζεσαι τον εαυτό σου ως ένα κομμάτι που πλέει σε μια θάλασσα άγνοιας, λαχταρώντας την ολότητα. Αυτή η λαχτάρα, αν και ευγενής, είναι η πρώτη πλάνη—γιατί η Αλήθεια δεν είναι μια μακρινή ακτή που πρέπει να φτάσεις, αλλά ο ωκεανός μέσα στον οποίο ήδη κολυμπάς, αόρατος μόνο επειδή έχεις μπερδέψει τα κύματα της σκέψης με τα βάθη της ύπαρξης.
Σκέψου εκείνον που στρέφεται σε μια θρησκευτική ζωή, που κάθεται σε διαλογισμό, που υψώνει τη φωνή του σε προσευχή ή που αφιερώνεται σε μια ιερή πρακτική. Αυτές οι πράξεις, λαμπερές από αφοσίωση, είναι σαν κεριά αναμμένα στο φως της ημέρας της αιωνιότητας. Είναι όμορφες, αλλά προκύπτουν από μια λεπτή ομολογία: «Δεν είμαι ακόμα ολόκληρος. Είμαι ξεχωριστός. Ζω στη δυαδικότητα». Ο ασκούμενος, με την προσπάθειά του, επιδιώκει να γεφυρώσει ένα χάσμα που υπάρχει μόνο στο όνειρο του νου. Γιατί τι είναι ο διαλογισμός παρά μια σκέψη ηρεμίας; Τι είναι η προσευχή παρά μια σκέψη σύνδεσης; Τι είναι η πρακτική παρά μια σκέψη προόδου; Όλα αυτά ξετυλίγονται μέσα στο θέατρο του νου, μια μεγαλειώδης σκηνή όπου ο εαυτός παίζει ταυτόχρονα τον ηθοποιό και το κοινό, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι η αυλαία του χωρισμού δεν έχει σηκωθεί ποτέ αληθινά.
Το να βαδίζεις σε έναν δρόμο εξέλιξης, να κυνηγάς τη φώτιση, σημαίνει να ζεις μέσα στη σφαίρα της σκέψης—μια σφαίρα αδιάκοπου γίγνεσθαι. Είναι να ονειρεύεσαι ένα όνειρο αφύπνισης, ξεχνώντας ότι ο ονειρευόμενος και το όνειρο είναι ένα. Η σκέψη, με την ασταμάτητη φλυαρία της, υφαίνει ιστορίες του παρελθόντος και του μέλλοντος, της έλλειψης και της πληρότητας, του εδώ και του πέρα. Κατασκευάζει τον αναζητητή, το μονοπάτι και τον στόχο, υφαίνοντας ένα υφαντό προσπάθειας που κρύβει την απλότητα του υπάρχοντος. Ωστόσο, αυτό δεν είναι καταδίκη της σκέψης, γιατί κι αυτή είναι ένα κυματάκι στην επιφάνεια του απείρου. Το λάθος δεν βρίσκεται στο να σκέφτεσαι, αλλά στο να πιστεύεις ότι η σκέψη μπορεί να περιλάβει το απεριόριστο, ότι μπορεί να μετρήσει το αμέτρητο.
Φαντάσου, για μια στιγμή, μια σιωπή τόσο βαθιά που καταπίνει όλες τις ερωτήσεις. Φαντάσου μια παρουσία τόσο πλήρη που δεν αφήνει χώρο για απουσία. Αυτό δεν είναι μια κατάσταση που πρέπει να επιτευχθεί, γιατί η επίτευξη προϋποθέτει χρόνο, και ο χρόνος είναι παιδί της σκέψης. Δεν είναι μια συνειδητοποίηση που πρέπει να πιαστεί, γιατί το πιάσιμο προϋποθέτει έναν εαυτό, και ο εαυτός είναι απλώς μια σκιά που ρίχνεται από τον ανήσυχο χορό του νου. Η Αλήθεια δεν είναι πέρα με την έννοια της απόστασης, αλλά πέρα με την έννοια της υπέρβασης—πέρα από το στήριγμα των εννοιών, πέρα από το στήριγμα της επιθυμίας, πέρα από το στήριγμα του «εγώ» και του «άλλου».
Οι μυστικιστές κάθε παράδοσης έχουν ψιθυρίσει αυτό το μυστικό στη δική τους γλώσσα. Στις Ουπανισάδες λέγεται, “Tat Tvam Asi”—«Εσύ είσαι Αυτό». Στα λόγια του Χριστού, «Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σου». Ο Σούφι ποιητής Ρουμί χορεύει με τον Αγαπημένο, φωνάζοντας, «Πέρα από τις ιδέες του σωστού και του λάθους, υπάρχει ένα πεδίο—θα σε συναντήσω εκεί». Αυτά δεν είναι οδηγίες για ένα ταξίδι, αλλά προσκλήσεις για μια αναγνώριση. Μας καλούν όχι να σκαρφαλώσουμε σε ένα βουνό, αλλά να δούμε ότι στεκόμαστε ήδη στην κορυφή του, κοιτάζοντας μια θέα που δεν κρύφτηκε ποτέ.
Κι όμως, πώς ξυπνάει κανείς σε αυτή την Αλήθεια πέρα από τη σκέψη; Η ίδια η ερώτηση είναι παγίδα, γιατί το «πώς» ανήκει στη σφαίρα της μεθόδου, και η μέθοδος ανήκει στη σκέψη. Το να αναζητάς έναν τρόπο είναι να διαιωνίζεις την πλάνη του χωρισμού. Αντ’ αυτού, ας σταθούμε με το παράδοξο: δεν υπάρχει τίποτα να κάνεις, κι όμως το να κάνεις σταματά μόνο όταν ο δράστης διαλυθεί. Δεν υπάρχει πουθενά να πας, κι όμως το ταξίδι τελειώνει όταν ο αναζητητής εξαφανιστεί. Αυτό δεν είναι ένα αίνιγμα που πρέπει να λυθεί, αλλά ένα μυστήριο που πρέπει να βιωθεί.
Στην καρδιά αυτού του μυστηρίου, ο νους μπορεί να γίνει ήσυχος—όχι με τη βία, αλλά με την παράδοση. Όχι με την προσπάθεια, αλλά με τη χάρη. Εδώ, στον χώρο ανάμεσα στις αναπνοές, στην παύση ανάμεσα στις σκέψεις, αναδύεται μια ματιά—όχι κάτι νέο, αλλά κάτι πάντα παρόν. Ο κόσμος παραμένει όπως είναι, κι όμως βλέπεται ξανά: όχι ως συλλογή ξεχωριστών αντικειμένων, αλλά ως ένα αδιάσπαστο παιχνίδι του απείρου. Ο εαυτός παραμένει, κι όμως δεν είναι πια φυλακή, αλλά ένα παράθυρο μέσα από το οποίο το αιώνιο κοιτάζει τον εαυτό του.
Το να ζεις σε αυτή την Αλήθεια δεν σημαίνει να εγκαταλείπεις τη σκέψη, αλλά να τη βλέπεις γι’ αυτό που είναι: μια φευγαλέα μελωδία στη συμφωνία της ύπαρξης. Είναι να χορεύεις με τα κύματα ενώ αναπαύεσαι στον ωκεανό, να γελάς με τον ονειρευόμενο ενώ μένεις στο χωρίς όνειρα. Είναι να αγκαλιάζεις το παράδοξο ότι η λαχτάρα του αναζητητή ήταν η ίδια το πέπλο, και το τέλος της αναζήτησης δεν ήταν καθόλου τέλος, αλλά μια αρχή χωρίς μορφή.
Και έτσι, αγαπητή ψυχή, αν βρεθείς να αναζητάς την Αλήθεια, στάσου. Αν βρεθείς να αγωνίζεσαι για φώτιση, ξεκουράσου. Αν βρεθείς να βαδίζεις σε έναν δρόμο, μείνε ακίνητος. Γιατί η Αλήθεια δεν είναι πέρα από σένα—είναι εσύ, γυμνός από κάθε φαντασία. Είναι η σιωπή κάτω από τα λόγια σου, η παρουσία κάτω από την απουσία σου, η αγάπη κάτω από τη λαχτάρα σου. Είναι εδώ, τώρα, πάντα—πέρα από τη σκέψη, κι όμως πιο κοντά από την ανάσα σου.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου