Οι εμπειρίες που έχουμε ως παιδιά και ως έφηβοι μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο να διαστρεβλώσουν την εικόνα που έχουμε για τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η αυτοεκτίμηση προκύπτει σταδιακά μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες που αποκτούμε και μέσα από τη σχέση μας με τους ‘’σημαντικούς άλλους’’ για εμάς που πιθανόν είναι η μητέρα μας, ο πατέρας μας, τα αδέλφια μας, ίσως και κάποιοι φίλοι μας και συνομήλικοι μας.
Εάν οι "σημαντικοί άλλοι" μας δώσουν ασφάλεια, συνέπεια και σταθερότητα με τη συμπεριφορά τους, την ευκαιρία για αυτονομία και πρωτοβουλία, τότε πιθανόν θα αναπτύξουμε εμπιστοσύνη προς τον κόσμο και προς τον εαυτό μας και τις δυνάμεις μας.
Οι σημαντικοί άλλοι και οι πεποιθήσεις αποτυχίας
Σε αντίθετη περίπτωση, η έλλειψη στήριξης, η έλλειψη ασφάλειας και σταθερότητας, η έλλειψη επιβράβευσης και η συνεχής κριτική, η υπερπροστασία, η απόρριψη, οι πολύ υψηλές προσδοκίες από τους "σημαντικούς κυρίως άλλους" και η απαίτηση τους για "τελειότητα", το αίσθημα του ανικανοποίητου όταν τονίζονται συνεχώς οι ατέλειες και τα ελαττώματα οδηγεί σε έλλειψη εμπιστοσύνης του κόσμου και του εαυτού. Πιθανόν θα ενεργοποιηθούν μέσα μας πεποιθήσεις όπως "μπορεί να αποτύχω", "οι άλλοι είναι καλύτεροι από μένα", "δεν μπορώ να καταφέρω πολλά πράγματα χωρίς την στήριξη των άλλων", "δεν πρέπει να έχω ατέλειες αλλιώς οι άλλοι δε θα με αποδέχονται".
Υπάρχει και το ενδεχόμενο ένα παιδί να εισπράξει αγάπη, φροντίδα, προσοχή αλλά με λάθος τρόπο. Όπως για παράδειγμα μια μητέρα που υπερπροστατεύει το παιδί της και φοβάται και αγχώνεται πολύ για αυτό μπορεί να του περάσει το μήνυμα ότι είναι αδύναμο και ευάλωτο. Επιπλέον οι συνεχείς συμβουλές της μητέρας ακόμα και εάν κρύβουν την καλύτερη πρόθεση μπορεί να ενεργοποιήσουν την πεποίθηση ότι χρειάζεται συμβουλές και δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνο του.
Χαμηλή σχολική επίδοση, άγχος εξετάσεων, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, έλλειψη ψυχικής ισορροπίας, λανθασμένες επαγγελματικές επιλογές είναι μερικές μόνο από τις συνέπειες της χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Η αγάπη για τον εαυτό μας είναι να υπάρχει μία υγιής αυτοεκτίμηση που να είναι σταθερή, στο πέρασμα του χρόνου, με τις συνθήκες και δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με την διογκωμένη αυτοεκτίμηση.
Αποδοχή του εαυτού και ψυχική ισορροπία
Η πρώτη εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας που εξαρτάται από τις εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας διατηρείται και στην ενήλικη μας ζωή. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν αλλάζει. Αρκεί να θέσουμε κάποια πράγματα συνειδητά υπό αμφισβήτηση. Η βελτίωση της αυτοεκτίμησης μας είναι εφικτή αρκεί να βρεθεί η ρίζα, η πηγή που μας κάνει να έχουμε αυτές τις σκέψεις για τον εαυτό μας και να μην πιστεύουμε σε αυτόν.
Η αυτοεκτίμηση προκύπτει σταδιακά μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες που αποκτούμε και μέσα από τη σχέση μας με τους ‘’σημαντικούς άλλους’’ για εμάς που πιθανόν είναι η μητέρα μας, ο πατέρας μας, τα αδέλφια μας, ίσως και κάποιοι φίλοι μας και συνομήλικοι μας.
Εάν οι "σημαντικοί άλλοι" μας δώσουν ασφάλεια, συνέπεια και σταθερότητα με τη συμπεριφορά τους, την ευκαιρία για αυτονομία και πρωτοβουλία, τότε πιθανόν θα αναπτύξουμε εμπιστοσύνη προς τον κόσμο και προς τον εαυτό μας και τις δυνάμεις μας.
Οι σημαντικοί άλλοι και οι πεποιθήσεις αποτυχίας
Σε αντίθετη περίπτωση, η έλλειψη στήριξης, η έλλειψη ασφάλειας και σταθερότητας, η έλλειψη επιβράβευσης και η συνεχής κριτική, η υπερπροστασία, η απόρριψη, οι πολύ υψηλές προσδοκίες από τους "σημαντικούς κυρίως άλλους" και η απαίτηση τους για "τελειότητα", το αίσθημα του ανικανοποίητου όταν τονίζονται συνεχώς οι ατέλειες και τα ελαττώματα οδηγεί σε έλλειψη εμπιστοσύνης του κόσμου και του εαυτού. Πιθανόν θα ενεργοποιηθούν μέσα μας πεποιθήσεις όπως "μπορεί να αποτύχω", "οι άλλοι είναι καλύτεροι από μένα", "δεν μπορώ να καταφέρω πολλά πράγματα χωρίς την στήριξη των άλλων", "δεν πρέπει να έχω ατέλειες αλλιώς οι άλλοι δε θα με αποδέχονται".
Υπάρχει και το ενδεχόμενο ένα παιδί να εισπράξει αγάπη, φροντίδα, προσοχή αλλά με λάθος τρόπο. Όπως για παράδειγμα μια μητέρα που υπερπροστατεύει το παιδί της και φοβάται και αγχώνεται πολύ για αυτό μπορεί να του περάσει το μήνυμα ότι είναι αδύναμο και ευάλωτο. Επιπλέον οι συνεχείς συμβουλές της μητέρας ακόμα και εάν κρύβουν την καλύτερη πρόθεση μπορεί να ενεργοποιήσουν την πεποίθηση ότι χρειάζεται συμβουλές και δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνο του.
Χαμηλή σχολική επίδοση, άγχος εξετάσεων, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, έλλειψη ψυχικής ισορροπίας, λανθασμένες επαγγελματικές επιλογές είναι μερικές μόνο από τις συνέπειες της χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Η αγάπη για τον εαυτό μας είναι να υπάρχει μία υγιής αυτοεκτίμηση που να είναι σταθερή, στο πέρασμα του χρόνου, με τις συνθήκες και δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με την διογκωμένη αυτοεκτίμηση.
Αποδοχή του εαυτού και ψυχική ισορροπία
Η πρώτη εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας που εξαρτάται από τις εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας διατηρείται και στην ενήλικη μας ζωή. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν αλλάζει. Αρκεί να θέσουμε κάποια πράγματα συνειδητά υπό αμφισβήτηση. Η βελτίωση της αυτοεκτίμησης μας είναι εφικτή αρκεί να βρεθεί η ρίζα, η πηγή που μας κάνει να έχουμε αυτές τις σκέψεις για τον εαυτό μας και να μην πιστεύουμε σε αυτόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου