ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Περὶ τοῦ στεφάνου (117-120)

[117] Τούτων ἕκαστος, Αἰσχίνη, τῆς μὲν ἀρχῆς ἧς ἦρχεν ὑπεύθυνος ἦν, ἐφ᾽ οἷς δ᾽ ἐστεφανοῦτο οὐχ ὑπεύθυνος. οὐκοῦν οὐδ᾽ ἐγώ· ταὐτὰ γὰρ δίκαι᾽ ἐστί μοι περὶ τῶν αὐτῶν τοῖς ἄλλοις δήπου. ἐπέδωκα· ἐπαινοῦμαι διὰ ταῦτα, οὐκ ὢν ὧν ἔδωχ᾽ ὑπεύθυνος. ἦρχον· καὶ δέδωκά γ᾽ εὐθύνας ἐκείνων, οὐχ ὧν ἐπέδωκα. νὴ Δί᾽, ἀλλ᾽ ἀδίκως ἦρξα. εἶτα παρών, ὅτε μ᾽ εἰσῆγον οἱ λογισταί, οὐ κατηγόρεις;

[118] Ἵνα τοίνυν ἴδηθ᾽ ὅτι αὐτὸς οὗτός μοι μαρτυρεῖ ἐφ᾽ οἷς οὐχ ὑπεύθυνος ἦν ἐστεφανῶσθαι, λαβὼν ἀνάγνωθι τὸ ψήφισμ᾽ ὅλον τὸ γραφέν μοι. οἷς γὰρ οὐκ ἐγράψατο τοῦ προβουλεύματος, τούτοις ἃ διώκει συκοφαντῶν φανήσεται. λέγε.

ΨΗΦΙΣΜΑ.
[Ἐπὶ ἄρχοντος Εὐθυκλέους, πυανεψιῶνος ἐνάτῃ ἀπιόντος, φυλῆς πρυτανευούσης Οἰνῇδος, Κτησιφῶν Λεωσθένους Ἀναφλύστιος εἶπεν· ἐπειδὴ Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεὺς γενόμενος ἐπιμελητὴς τῆς τῶν τειχῶν ἐπισκευῆς καὶ προσαναλώσας εἰς τὰ ἔργα ἀπὸ τῆς ἰδίας οὐσίας τρία τάλαντα ἐπέδωκε ταῦτα τῷ δήμῳ, καὶ ἐπὶ τοῦ θεωρικοῦ κατασταθεὶς ἐπέδωκε τοῖς ἐκ πασῶν τῶν φυλῶν θεωροῖς ἑκατὸν μνᾶς εἰς θυσίας, δεδόχθαι τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων ἐπαινέσαι Δημοσθένην Δημοσθένους Παιανιέα ἀρετῆς ἕνεκα καὶ καλοκαγαθίας ἧς ἔχων διατελεῖ ἐν παντὶ καιρῷ εἰς τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων, καὶ στεφανῶσαι χρυσῷ στεφάνῳ, καὶ ἀναγορεῦσαι τὸν στέφανον ἐν τῷ θεάτρῳ Διονυσίοις τραγῳδοῖς καινοῖς· τῆς δὲ ἀναγορεύσεως ἐπιμεληθῆναι τὸν ἀγωνοθέτην].

[119] Οὐκοῦν ἃ μὲν ἐπέδωκα, ταῦτ᾽ ἐστὶν ὧν οὐδὲν σὺ γέγραψαι· ἃ δέ φησιν ἡ βουλὴ δεῖν ἀντὶ τούτων γενέσθαι μοι, ταῦτ᾽ ἔσθ᾽ ἃ διώκεις. τὸ λαβεῖν οὖν τὰ διδόμεν᾽ ὁμολογῶν ἔννομον εἶναι, τὸ χάριν τούτων ἀποδοῦναι παρανόμων γράφει. ὁ δὲ παμπόνηρος ἄνθρωπος καὶ θεοῖς ἐχθρὸς καὶ βάσκανος ὄντως ποῖός τις ἂν εἴη πρὸς θεῶν; οὐχ ὁ τοιοῦτος;

[120] Καὶ μὴν περὶ τοῦ γ᾽ ἐν τῷ θεάτρῳ κηρύττεσθαι, τὸ μὲν μυριάκις μυρίους κεκηρῦχθαι παραλείπω καὶ τὸ πολλάκις αὐτὸς [ἐστεφανῶσθαι] πρότερον. ἀλλὰ πρὸς θεῶν οὕτω σκαιὸς εἶ καὶ ἀναίσθητος, Αἰσχίνη, ὥστ᾽ οὐ δύνασαι λογίσασθαι ὅτι τῷ μὲν στεφανουμένῳ τὸν αὐτὸν ἔχει ζῆλον ὁ στέφανος, ὅπου ἂν ἀναρρηθῇ, τοῦ δὲ τῶν στεφανούντων εἵνεκα συμφέροντος ἐν τῷ θεάτρῳ γίγνεται τὸ κήρυγμα; οἱ γὰρ ἀκούσαντες ἅπαντες εἰς τὸ ποιεῖν εὖ τὴν πόλιν προτρέπονται, καὶ τοὺς ἀποδιδόντας τὴν χάριν μᾶλλον ἐπαινοῦσι τοῦ στεφανουμένου· διόπερ τὸν νόμον τοῦτον ἡ πόλις γέγραφεν. Λέγε δ᾽ αὐτόν μοι τὸν νόμον λαβών.

ΝΟΜΟΣ.
[Ὅσους στεφανοῦσί τινες τῶν δήμων, τὰς ἀναγορεύσεις τῶν στεφάνων ποιεῖσθαι ἐν αὐτοῖς ἑκάστους τοῖς ἰδίοις δήμοις, ἐὰν μή τινας ὁ δῆμος ὁ τῶν Ἀθηναίων ἢ ἡ βουλὴ στεφανοῖ· τούτους δ᾽ ἐξεῖναι ἐν τῷ θεάτρῳ Διονυσίοις].

***
[117] Καθένας από αυτούς, Αισχίνη, ήταν υπόχρεος σε έλεγχο για το αξίωμα που κατείχε και όχι για τις υπηρεσίες για τις οποίες τιμώνταν με στεφάνι. Επομένως, ούτε και εγώ είμαι υπόχρεος σε έλεγχο· γιατί για τις ίδιες περιπτώσεις έχω ασφαλώς τα ίδια δικαιώματα με τους άλλους. Έκανα δωρεές, επαινούμαι γι᾽ αυτές και δεν υπόκειμαι σε έλεγχο για όσα έδωσα. Άσκησα εξουσία και έχω υποβληθεί σε έλεγχο για εκείνες τις ενέργειές μου και όχι για τις δωρεές που έκανα. Αλλά, μά τον Δία, ίσως έκανα άδικη άσκηση εξουσίας· τότε γιατί, ενώ ήσουν παρών όταν οι ελεγκτές με εισήγαγαν σε δίκη, δεν με κατηγορούσες;

[118] Για να δείτε λοιπόν ότι αυτός ο ίδιος διαβεβαιώνει ότι έχω στεφανωθεί για θέματα για τα οποία δεν ήμουν υπόχρεος σε απολογία, πάρε, γραμματέα, και διάβασε ολόκληρο το ψήφισμα που προτάθηκε για μένα. Γιατί από τα σημεία του προβουλεύματος που αυτός δεν συμπεριέλαβε στη μήνυσή του θα αποδειχθεί ότι με συκοφαντεί με αυτά για τα οποία με καταγγέλλει. Διάβαζε.

ΨΗΦΙΣΜΑ
[Επί άρχοντος Ευθυκλέους, την εικοστή τρίτη Πυανεψιώνος, επί πρυτανείας της Οινηίδος φυλής, ο Κτησιφών, ο γιος του Λεωσθένη, Αναφλύστιος, πρότεινε: Επειδή ο Δημοσθένης, ο γιος του Δημοσθένη, από την Παιανία, όταν ορίστηκε επιμελητής της επισκευής των τειχών και δαπάνησε για τα έργα τρία τάλαντα από την προσωπική του περιουσία, πρόσφερε αυτά στον Λαό, και όταν ορίστηκε επίτροπος των θεωρικών πρόσφερε στους αντιπροσώπους όλων των φυλών εκατόν είκοσι μνες για θυσίες, ας αποφασίσει η Βουλή και ο Λαός των Αθηναίων να απονείμει έπαινο στον Δημοσθένη, γιο του Δημοσθένη, από την Παιανία, για την αρετή και τη γενναιοδωρία του, που σταθερά δείχνει σε κάθε ευκαιρία προς τον Λαό των Αθηναίων, να τον στεφανώσουν με χρυσό στεφάνι και η απονομή να γίνει στο θέατρο του Διονύσου κατά την παράσταση των νέων τραγωδιών· για την αναγόρευση να επιμεληθεί ο αγωνοθέτης].

[119] Αυτά λοιπόν είναι όσα πρόσφερα· από αυτά εσύ κανένα δεν έχεις συμπεριλάβει στη μήνυσή σου· αντίθετα, όσα η Βουλή υποστηρίζει ότι πρέπει να λάβω ως ανταμοιβή γι᾽ αυτά, αυτά είναι εκείνα για τα οποία με καταγγέλλεις. Ενώ λοιπόν παραδέχεται ότι η απολαβή των προσφερομένων είναι νόμιμη, καταγγέλλει ως παράνομη την απόδοση ευγνωμοσύνης. Για όνομα των θεών, ποιός θα ήταν πραγματικά ο άνθρωπος ο παμπόνηρος, ο μισητός στους θεούς και φθονερός, αν όχι ένας τέτοιος σαν και αυτόν;

[120] Επίσης, όσον αφορά στην αναγόρευση στο θέατρο, δεν αναφέρω την ανακήρυξη εκεί χίλιων ονομάτων άπειρες φορές, καθώς και ότι ο ίδιος στο παρελθόν έχω στεφανωθεί κατ᾽ επανάληψη. Αλλά για όνομα των θεών, Αισχίνη, είσαι τόσο σκαιός και αναίσθητος, που δεν μπορείς να σκεφθείς ότι, γι᾽ αυτόν που στεφανώνεται, το στεφάνι έχει την ίδια δόξα όπου και αν γίνει η αναγόρευση, ενώ η αναγόρευση γίνεται στο θέατρο μόνο για χάρη αυτών που στεφανώνουν; Γιατί όλοι οι ακροατές παρακινούνται να ευεργετούν την πόλη και επαινούν μάλλον αυτούς που αποδίδουν την ευγνωμοσύνη παρά αυτόν που στεφανώνεται. Και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που η πόλη έχει θεσπίσει αυτόν τον νόμο. Κάνε μου τη χάρη, γραμματέα, πάρε και διάβασε αυτόν τον νόμο.

ΝΟΜΟΣ
[Για περιπτώσεις που στεφανώνουν κάποιοι δήμοι ξεχωριστά, οι αναγορεύσεις των στεφάνων να γίνονται στους αντίστοιχους δήμους, εκτός και αν απονέμει το στεφάνι ο δήμος των Αθηναίων ή η Βουλή, οπότε επιτρέπεται να γίνεται η απονομή στη γιορτή των Διονυσίων στο θέατρο].