Σκοτώνουμε τα εγγόνια μας πριν να γεννηθούν

“The planet is fine. The people are fucked.” George Carlin

Ίσως ο τίτλος να σας φαίνεται προβοκατόρικος, μελοδραματικός. Είναι κάτι που συνηθίζω να κάνω. Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλλον είναι πολύ ήπιος.

Ο σωστός τίτλος αυτού του κειμένου θα ήταν: Σκοτώνουμε τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και το 90% των έμβιων όντων.

Ο πλανήτης βρίσκεται μπρος σε μια παγκόσμια καταστροφή που ανάλογη είχε ξανασυμβεί πριν 251 εκατομμύρια χρόνια, στο τέλος της Περμίου περιόδου. Τότε και τώρα τα αίτια ήταν και είναι φυσικά (αφού όλα όσα υπάρχουν είναι μέρος της φύσης).

Η μόνη διαφορά είναι ότι την καταστροφή αυτή τη φορά την προκαλούν -την επισπεύδουν- τα έργα ενός είδους, του υπέροχου Homo Sapiens Sapiens, του σώφρονα ανθρώπου, που καθόλου σοφός δεν μοιάζει καθώς παίζει ποδόσφαιρο στην άκρη της αβύσσου -και της ολοκληρωτικής εξαφάνισης του.
Όμως, όπως είπε κι ο φιλόσοφος κωμικός George Carlin: «Ο πλανήτης είναι μια χαρά. Οι άνθρωποι την έχουν γαμήσει».

Η υπερθέρμανση του πλανήτη που μας φιλοξενεί είναι γεγονός. Ως τώρα η θερμοκρασία έχει αυξηθεί 0,6 βαθμούς, απ’ τη προβιομηχανική εποχή. Ίσως να σας φαίνεται πολύς ο χρόνος, αλλά τα 200 χρόνια βιομηχανίας του σοφού ανθρώπου είναι ένα ανοιγόκλεισμα των ματιών της Γαίας.

Κι ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα. Μια μελέτη Βρετανών επιστημόνων, το 2005, αποκάλυψε ότι ο διπλασιασμός του διοξειδίου του άνθρακα θα οδηγήσει σε παγκόσμιες θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 1,9 έως 11,5 βαθμούς Κελσίου, πάνω απ’ τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Αν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ξεπεράσει τους 6 βαθμούς, τότε θα είμαστε περήφανοι που προκαλέσαμε έναν νέο ολοκληρωτικό αφανισμό (με εμάς τους σοφούς πιθήκους να προεξέχουμε μέσα σ’ αυτό το «ολοκληρωτικό») έμβιων όντων.

Όμως ακόμα κι αν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί μόλις 1,4 βαθμούς Κελσίου ακόμα θα αντιμετωπίσουμε τέτοιες συνθήκες που μάλλον θα τη «γαμήσουμε», ενώ ο πλανήτης θα συνεχίσει να είναι μια χαρά.

Απλά πράγματα, που τα βλέπουμε σε τόσες ταινίες καταστροφής: Θα λιώσει μεγάλο μέρος απ’ τους πάγους της Αρκτικής και της Ανταρκτικής, θα πλημμυρίσουν χώρες και πόλεις. Θα σταματήσει το Ρεύμα του Κόλπου, οπότε η Βόρεια Ευρώπη θα μπει σε περίοδο παγετώνων. Θα ερημοποιηθούν οι εύκρατες περιοχές (όπως τα κράτη της Mare Nostrum, της Μεσογείου). Θα γίνουν σαβάνες (χαμηλή βλάστηση, εποχιακή βροχόπτωση) τα τροπικά δάση. Κι ας μην ξεχνάμε τα «ακραία καιρικά φαινόμενα», όπως οι τυφώνες που έκαναν ήδη την εμφάνιση τους στο νότιο Ατλαντικό, τους ανεμοστρόβιλους, τους καύσωνες, την ανυδρία.

Αυτά θα προκαλέσουν λοιμούς και λιμούς, μαζικές μεταναστεύσεις και -φυσικά- πολέμους ανάμεσα στους σοφούς πιθήκους.

Πότε θα γίνει αυτό; Λυπάμαι που σας το λέω, αλλά έχει ξεκινήσει, συμβαίνει ήδη. Με λίγη τύχη τα εγγόνια μας δεν θα προλάβουν να γεννηθούν -γιατί σίγουρα θα είναι ατυχία να γεννηθείς σ’ έναν πλανήτη αφιλόξενο για σοφούς πιθήκους.

Πώς θα μπορούσαμε να σταματήσουμε την καταστροφή; Δεν είναι σίγουρο ότι μπορούμε πλέον, αλλά ο μόνος τρόπος θα ήταν να περιορίσουμε κατά 90% (!) τις εκπομπές διοξείδιου του άνθρακα.

Τι σημαίνει αυτό; Πώς θα ήταν μια (δυτική) χώρα που θα το έκανε; Την απάντηση έδωσε αυθόρμητα σε συνέντευξη ο περιβαλλοντολόγος Μάγιερ Χίλμαν: «Μια πολύ φτωχή τριτοκοσμική χώρα».

Για να αποτραπεί ο αφανισμός όπου οδεύουμε θα έπρεπε πρώτα να σταματήσουμε ΤΩΡΑ να χρησιμοποιούμε υδρογονάνθρακες. Μπορείτε να φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς πετρέλαιο και φυσικό αέριο; Αν όχι, τότε πρέπει να φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς ανθρώπους.

Έπειτα, ακόμα κι αν όλη η ενέργεια που χρησιμοποιούμε προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές (αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική, κυματική κλπ) θα έπρεπε κάθε ένας από εμάς, τους σοφούς, να ξοδεύουμε πολύ λιγότερη.

Τέρμα τα μακρινά ταξίδια, τέρμα τα προμαγειρευμένα γεύματα, τέρμα η αγορά ρούχων, επίπλων, συσκευών κάθε περίοδο εκπτώσεων.

Η πραγματικότητα είναι εδώ: Χωρίς πετρέλαιο καταρρέει η παγκόσμια οικονομία. Χωρίς έπιπλα απ’ το ΙΚΕΑ και iphone, καταρρέει (ξανά) η παγκόσμια οικονομία -και η προσωπική μας ζωή.
Τι προτιμάτε; Έναν πλανήτη όπου θα ζήσουν τα εγγόνια σας ή μια βόλτα με το αυτοκίνητο στην εξοχή το Σαββατοκύριακο;

Μην απαντήσετε. Υπάρχουν πιο σημαντικά θέματα να σκεφτείτε.

Καλύτερα να πούμε ένα ανέκδοτο, σχετικό με την υπερθέρμανση του πλανήτη και τη συμπεριφορά μας.

Κάποιος έχει κάνει εξετάσεις και πάει στον γιατρό, για να μάθει τα αποτελέσματα.
«Έχω καλά και κακά νέα», του λέει ο γιατρός.
«Πείτε μου πρώτα τα καλά.»
«Μάλιστα. Σας έχει μείνει ένας μήνας ζωής».
«Μα… Τι μου λέτε; Αυτά είναι τα καλά; Και τα άσχημα ποια είναι;»
«Τα άσχημα είναι ότι έπρεπε να σας είχαμε ενημερώσει πριν ένα μήνα».
Άρνηση-Θυμός-Διαπραγμάτευση-Κατάθλιψη-Αποδοχή. Έπειτα ο μελλοθάνατος πηγαίνει να ψωνίσει κάτι, οτιδήποτε, αφού είναι Black Friday.

Κάπως έτσι συμπεριφερόμαστε κι εμείς. Βεβαίως και γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα της καταστροφής. Το πλοίο βουλιάζει κι εμείς τρώμε στο εστιατόριο, τσακωνόμαστε για τα αθλητικά, πενθούμε διαδικτυακά για κάποιον υπέργηρο τραγουδιστή-ηθοποιό-πολιτικό.

Τις τελευταίες βδομάδες, αφού διάβασα το Heat του Τζορτζ Μόνπιοτ, και έγραψα μια συντομότερη εκδοχή αυτού του κειμένου για το ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στο Δρόμο της Αριστεράς, παρατηρώ διαρκώς ειδήσεις σχετικές με το τέλος που επισπεύδεται.

Στον Αρκτικό Κύκλο οι επιστήμονες παρατήρησαν (έντρομοι) για πρώτη φορά τη μέση θερμοκρασία να είναι πάνω απ’ το μηδέν. Ήξεραν ότι θα συνέβαινε, αλλά περίμεναν να συμβεί πολλά χρόνια αργότερα. Αλλά μάλλον ο γιατρός είχε ξεχάσει να τους ενημερώσει.

Στη Σιβηρία ανακαλύφθηκαν τεράστιοι κρατήρες. Δεν τους δημιούργησαν εξωγήινοι ούτε μετεωρίτες. Είναι αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης.

Στην Αυστραλία, στο Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο τα 2/3 των κοραλλιών έχουν σχεδόν καταστραφεί.

Και η μέση παγκόσμια θερμοκρασία το 2016 ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφουν.

Την ίδια στιγμή ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δηλώνει ότι η πλανητική υπερθέρμανση είναι ένας μύθος, συνωμοσία των Κινέζων που θέλουν να πλήξουν την αμερικανική βιομηχανία με τις συνθήκες (του Κιότο κλπ).

Στην Ελλάδα θέλουν να κατασκευάσουν εργοστάσια ηλεκτρισμού που θα καίνε κάρβουνο (κυριολεκτικά) κι εμείς καταναλώνουμε τρόφιμα που παράγονται, μαγειρεύονται, συσκευάζονται σε άλλες ηπείρους κι έρχονται σε μας αεροπορικά.

Τελικά ό,τι κάνουμε έχει σχέση με την υπερθέρμανση, ενώ δεν κάνουμε τίποτα για να την καθυστερήσουμε (να την αποφύγουμε είναι αργά).

Υπάρχουν, λοιπόν, καλά και άσχημα νέα για την καταστροφή του είδους μας. Τα καλά είναι ότι μας έχουν μείνει λίγα χρόνια. Τα άσχημα νέα είναι ότι έπρεπε να το ξέρουμε -και να αντιδράσουμε- λίγα χρόνια πριν.

Καληνύχτα και καλό τέλος της ανθρωπότητας.