Η πόρτα του Ζεν

Ένας δάσκαλος του Ζεν περπατούσε σιωπηλά με έναν από τους μαθητές του σε ένα ορεινό μονοπάτι. Όταν έφτασαν σε ένα αρχαίο κέδρο, κάθισαν στη σκιά του για ένα λιτό γεύμα από λίγο ρύζι και λαχανικά. Μετά το γεύμα, ο μαθητής, ένας νεαρός μοναχός που δεν είχε ακόμα βρει το κλειδί του μυστηρίου του Ζεν, διέκοψε τη σιωπή ρωτώντας το δάσκαλο: «Δάσκαλε, πως μπορώ να εισέλθω στο Ζεν;

Αυτό που ρωτούσε φυσικά ήταν πώς να μπει στην κατάσταση συνειδητότητας που είναι το Ζεν.

Ο δάσκαλος παρέμεινε σιωπηλός. Πέρασαν σχεδόν πέντε λεπτά, ενώ ο μαθητής περίμενε εναγωνίως μια απάντηση. Ήταν έτοιμος να κάνει μια άλλη ερώτηση, όταν ο δάσκαλος μίλησε ξαφνικά: «Ακούς τον ήχο του βουνίσιου ρυακιού;».
Ο μαθητής δεν είχε αντιληφθεί κανένα βουνίσιο ρυάκι. Ήταν υπερβολικά απασχολημένος με το να σκέφτεται το νόημα του Ζεν. Τώρα, καθώς άρχισε να αφουγκράζεται για τον ήχο, ο θορυβώδης νους του καταλάγιασε. Στην αρχή δεν άκουγε τίποτα. Έπειτα οι σκέψεις του υποχώρησαν στην αυξημένη εγρήγορση και ξαφνικά άκουσε το μόλις αντιληπτό ήχο ενός μικρού ρυακιού πέρα μακριά.
«Ναι, τώρα τ’ ακούω, είπε».

Ο δάσκαλος ύψωσε το δάχτυλό του και, με μια έκφραση στα μάτια του που ήταν ταυτόχρονα άγρια και μειλίχια, είπε:
«Μπες στο Ζεν από κει».
Ο μαθητής έμεινε κατάπληκτος. Ήταν το πρώτο του σατόρι – μια αστραπή φώτισης. Γνώριζε τι ήταν το Ζεν χωρίς να γνωρίζει τι ήταν αυτό που γνώριζε!

Συνέχισαν το ταξίδι τους σιωπηλοί. Ο μαθητής ήταν έκπληκτος με τη ζωντάνια του κόσμου γύρω του. Βίωνε τα πάντα σαν να ήταν η πρώτη φορά. Σιγά σιγά, άρχισε να σκέφτεται ξανά. Η γεμάτη εγρήγορση ησυχία καλύφθηκε πάλι με νοητικό θόρυβο και πριν περάσει πολλή ώρα, είχε άλλη μια ερώτηση. «Δάσκαλε», είπε, «σκεφτόμουν, τι θα είχες πει αν δεν είχα μπορέσει να ακούσω το βουνίσιο ρυάκι;». Ο δάσκαλος σταμάτησε, τον κοίταξε, ύψωσε το δάχτυλό του και είπε:
«Μπες στο Ζεν από κει».

Τελικά, όπως μας διδάσκει αυτή η ιστορία, δεν έχει σημασία τι ακριβώς είναι αυτό που κάνουμε αλλά η κατάσταση της συνειδητότητάς μας και η επίγνωση με την οποία το κάνουμε. Η επιτυχία κάθε ενέργειάς μας εξαρτάται από τη συνειδητότητα από την οποία απορρέει η ενέργεια αυτή και είναι αδιαχώριστη από αυτήν. Κάθε αληθινά επιτυχημένη δράση προέρχεται από το πεδίο της άγρυπνης προσοχής και όχι από το Εγώ και την ασυνείδητη σκέψη που προέρχεται από εξαρτημένη μάθηση. Αν το Ζεν θεωρείται ο δρόμος προς τη λύτρωση, τον δρόμο αυτό αρχίζουμε να βαδίζουμε υπερβαίνοντας τον νου μας και εναρμονίζοντας τον εαυτό μας με την Ύπαρξη.