Οι πιο ψυχρές σφαίρες στο διάστημα

Χρησιμοποιώντας το Υπέρυθρο Τηλεσκόπιο (UKIRT) στη Χαβάη ανακαλύφθηκε ένα καφέ νάνο άστρο. Αυτό όμως που έχει ενθουσιάσει τους αστρονόμους είναι τα πολύ περίεργα χρώματά του, που πραγματικά το κάνει να εμφανίζεται είτε πολύ μπλε είτε πολύ κόκκινο, ανάλογα με το ποιο μέρος του φάσματος χρησιμοποιείται για να το δει κανείς.


Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός ζεύγους ψυχρών καφέ νάνων

Το αντικείμενο, που είναι γνωστό ως SDSS1416 13 Β είναι σε τροχιά πολύ μακριά γύρω από ένα κάπως πιο φωτεινό και πιο ζεστό καφέ νάνο, τον SDSS1416 13 Α. Το φωτεινότερο μέλος του ζεύγους εντοπίστηκε στο ορατό φως από την έρευνα Sloan Digital Sky Survey. Αντίθετα, το SDSS1416 13 Β παρατηρείται μόνο στο υπέρυθρο φως.

Το ζεύγος των δύο καφέ νάνων βρίσκεται μεταξύ 15 και 50 έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα που όμως είναι πολύ κοντά μας σε αστρονομικούς όρους.

“Το τηλεσκόπιο UKIRT ανακάλυψε τον πιο ψυχρό γνωστό καφέ νάνο, με εκτιμώμενη θερμοκρασία που δεν απέχει πολύ πάνω από τους 200 βαθμούς Κελσίου”, δήλωσε ο δρ Philip Lucas της Σχολής Φυσικής, Αστρονομίας και Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Hertfordshire.

"Πρέπει να είμαστε λίγο προσεκτικοί σχετικά με αυτό, επειδή τα χρώματά του είναι πολύ διαφορετικά από οποιοδήποτε άλλο άστρο, και δεν κατανοούμε πραγματικά ακόμη το γιατί. Ακόμη και αν αποδειχθεί ότι η χαμηλή θερμοκρασία δεν είναι πολύ χαμηλή, τα χρώματα είναι τόσο ακραία που αυτό το αντικείμενο θα απασχολήσει πολλούς φυσικούς προσπαθώντας να το εξηγήσουν."

Το αντικείμενο εμφανίστηκε πολύ πιο γαλανό στο εγγύς υπέρυθρο από κάθε άλλο καφέ νάνο άστρο που έχουμε δει.

Η υπέρυθρη περιοχή του φάσματος που λήφθηκε με το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη έδειξε ότι είναι ένας καφέ νάνος που ονομάζεται νάνος τύπου Τ, το οποίο έχει πολύ μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του, αλλά με ιδιαιτερότητες καθώς έχει ένα μεγάλο κενό σε ορισμένα μήκη κύματος.

Η αστρονόμος Ben Burningham επικεφαλής της έρευνας λέει ότι φαίνεται ότι και οι δύο καφέ νάνοι είναι κάπως φτωχοί σε βαριά στοιχεία. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί αν είναι πολύ παλιά, κάτι που ταιριάζει επίσης και με την πολύ χαμηλή θερμοκρασία του εξασθενημένου συνοδού.

Οι καφέ νάνοι είναι πολύ μικροί για να είναι αστέρια, κι έχουν μάζα μικρότερη από τα αστέρια αλλά μεγαλύτερη από τους αέριους πλανήτες, όπως ο Δίας. Λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας τους, τα αντικείμενα αυτά είναι πολύ αμυδρά στο ορατό φως και ανιχνεύονται μόνο από την λάμψη τους στα υπέρυθρα μήκη κύματος.

Έχουν ονομαστεί “καφέ νάνοι" πολύ πριν ανακαλυφθεί ότι στην πραγματικότητα ήταν πιο ψυχρά, πιο αμυδρά και πιο κόκκινα σώματα από τους ερυθρούς νάνους αστέρια, με το καφέ χρώμα να αντιπροσωπεύει τον συνδυασμό του κόκκινου και του μαύρου.