Αναζητώντας την αδελφή ψυχή

 Η αδελφή ψυχή μας! Όλοι την έχουμε ονειρευτεί και έχουμε ευχηθεί να τη συναντήσουμε. Παρά τις αμφιβολίες μας για την ύπαρξή της, κατά βάθος θέλουμε να πιστεύουμε ότι υπάρχει.

Όχι δεν πρόκειται απλά για μια ρομαντική επιθυμία αλλά για μια παγκόσμια ιδέα παρούσα στις παραδόσεις όλων των λαών. Η πανάρχαια αυτή μεταφυσική πεποίθηση περιγράφεται με γλαφυρότητα από τον Πλάτωνα που στο «Συμπόσιο» βάζει τον Αριστοφάνη να διηγηθεί τον αρχέγονο μύθο των ψυχών : « η παλιά μας φυσική κατάσταση δεν ήταν σαν αυτή τη σημερινή, αλλά διαφορετική» μας πληροφορεί. « Στην αρχή υπήρχε το ανδρόγυνο ον , μείγμα δηλαδή και από τα δύο , και από το αρσενικό και από το θηλυκό. Έτσι ήμασταν κάποτε όλοι οι άνθρωποι και η μορφή μας ήταν ολόκληρη, δηλαδή στρογγυλή.

Όμως , αποπειράθηκαν να ορμήσουν οι άνθρωποι εναντίον των θεών γι αυτό κι ο Δίας αποφάσισε να τους διχοτομήσει. Μόλις η ανθρώπινη φύση χωρίστηκε στα δύο, το ένα μισό έτρεχε με πόθο να ξαναενωθεί με το άλλο μισό του κι έβαζαν τα χέρια ο ένας γύρω από τον άλλο και σφιχταγκαλιάζονταν , γιατί επιθυμούσαν να ξαναενωθούν και να γίνουν ένα. Έκτοτε ο καθένας μας αναζητά πάντα το ταίρι του, να σμίξει δηλαδή με το αγαπημένο πρόσωπο και να λιώσει μαζί του και από δυο να ξαναγίνουν ένα. Άρα εκείνο που ονομάζεται έρως, είναι κατά βάθος η επιθυμία και η προσπάθεια να ολοκληρωθούμε. Γι αυτό και το ιδεώδες είναι να βρει καθένας το δικό του έτερον ήμισυ και να συγχωνευτεί μαζί του ώστε να επιστρέψει στην αρχική φύση του».

Όταν Χάσαμε την Πρώτη Μας Αγάπη

Πίσω από την περιγραφή του Πλάτωνα υπάρχει η πανανθρώπινη πίστη στην ύπαρξη ενός ιδανικού συντρόφου, που όχι μόνο μιλά κατευθείαν στην ψυχή μας αλλά αποτελεί μέρος της. Όπως επισημαίνει ο Γιουνγκ πρόκειται για ένα πανανθρώπινο αρχέτυπο που σχετίζεται με την παραδεισένια περίοδο της ανθρωπότητας. Κάπου στο μακρινό παρελθόν της προαιώνιας ύπαρξής μας ,όταν καθένας μας βρισκόταν σε πλήρη ενότητα με τα πάντα δεν υπήρχε καμιά αίσθηση διαχωρισμού. Όλες οι ψυχές βρίσκονταν σε μια κατάσταση πλήρους μακαριότητας, γιατί αποτελούσαν μια ενιαία οντότητα, μια μονάδα θεϊκής συνειδητότητας και αγάπης σε πλήρη ταύτιση. Έτσι, ενωμένες ανά δυο είχαν, μεταφορικά, τη μορφή σφαιρών όπως περιγράφει ο Πλάτων. Στη γλώσσα των συμβόλων ο κύκλος συμβολίζει την ενότητα και τη θεότητα ενώ το μισοφέγγαρο την ατομική ψυχή. Έτσι δυο μισοφέγγαρα, δυο ημικύκλια δηλαδή, συνέθεταν τις ενωμένες σε σφαίρα αδελφές ψυχές. Όμως , η κατάσταση μακαριότητας και σύνδεσης με την αδελφή ψυχή έδωσε τη θέση της στην απόσχιση και το διαχωρισμό. Σύμφωνα με τις μεταφυσικές παραδόσεις, « κάτι» συνέβη και οι ψυχές αποκόπηκαν η μια από την άλλη. Αυτό το κάτι λέγεται πως ήταν η εμφάνιση του εγώ που επέφερε ένα είδος πτώσης της συνειδητότητας. Μεταφορικά θα λέγαμε πως στις ψυχές συνέβη κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει στο λευκό φως όταν περάσει μέσα από ένα πρίσμα: διασπάται σε επιμέρους χρώματα. Από τότε το κάθε κομμάτι ψυχής ακολούθησε τη δική του διαδρομή , νιώθοντας όμως βαθιά νοσταλγία για την αρχική κατάσταση ενότητας και γι αυτό πάντα αποζητά να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση και να επανασυνδεθεί με τον χαμένο «εαυτό» του καθώς και με όλες τις υπόλοιπες ψυχές.

Η Επιθυμία για Συγχώνευση

Η πανάρχαια και παγκόσμια αυτή μεταφυσική πίστη είναι , φαίνεται, βαθιά ριζωμένη στο υποσυνείδητό μας ωθώντας μας να δημιουργούμε στενές σχέσεις. Αναζητάμε πάντα το άλλο μισό μας.

Για την ψυχολογία η εξήγηση είναι λιγότερο ποιητική και μεταφυσική και σχετίζεται με το πρώτο διάστημα της ζωής μας, τότε που δεν είχαμε ακόμα συναίσθηση ότι εμείς και η μητέρα μας είμαστε δυο ξεχωριστές οντότητες. Κάθε βρέφος νιώθει αναπόσπαστο κομμάτι της μητέρας του κι έτσι ζει σε μια κατάσταση πληρότητας και ασφάλειας. Μεγαλώνοντας λίγο, όμως, συνειδητοποιεί έκπληκτο και με πόνο, πως η μαμά του είναι ένα ξεχωριστό ον. Αυτή είναι μια καθοριστική στιγμή στη ζωή όλων μας, γιατί πάνω της χτίζεται το οικοδόμημα των μελλοντικών μας σχέσεων. Σε όλη μας τη ζωή θα αναζητούμε , έκτοτε, στενές φιλίες και δυνατούς έρωτες, προσπαθώντας να αναπλάσουμε εκείνη την κατάσταση ένωσης, αγάπης και μακαριότητας που βιώναμε στο πρώτο διάστημα της ζωής μας.

Ο Γιουνγκ περιγράφει με το δικό του τρόπο τη θεωρία του Πλάτωνα για τις αδελφές ψυχές και τη συμπληρωματική τους σχέση αναφέροντας πως ο καθένας μας έχει μέσα του και ένα μέρος anima, δηλαδή θηλυκή ψυχή και ένα μέρος animus, αρσενική ψυχή. Καμιά τους δεν είναι πλήρης ,όμως. Έτσι χρειάζεται να βρει τον σύντροφο που συμπληρώσει τέλεια το κομμάτι που λείπει. Αυτή η συμπληρωματικότητα περιγράφεται έξοχα από τη σοφία της Ανατολής με το σύμβολο του Γινγ Γιανγκ. Τα δυο μισά που κάνουν το όλο δεν αποτελούν μόνο το ζεύγος των αντιθέτων αλλά και των συμπληρωματικών δυνάμεων μέσα από τις οποίες ξεπηδά το σύμπαν.
« Η επιθυμία για αμοιβαία συγχώνευση είναι πανίσχυρα ριζωμένη στον άνθρωπο. Είναι το πιο πρωταρχικό ορμέμφυτο, η δύναμη συναρμογής της ανθρώπινης ράτσας, της φυλής, της οικογένειας, της κοινωνίας. Δίχως αυτή την ανάγκη για αγάπη η ανθρωπότητα δεν θα μπορούσε να επιβιώσει ούτε μια μέρα» υποστηρίζει ο Έριχ Φρομ .

Η Στιγμή της Αναγνώρισης

Ο ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας πολλών best sellers ανάμεσα στο οποίο και περίφημο Soul Mates, Τόμας Μουρ γράφει για αυτή τη συνάντηση: η αδελφή ψυχή μας είναι κάποιος με τον οποίο νιώθουμε τόσο βαθιά εσωτερική σύνδεση που δεν χρειάζεται να καταβάλουμε καμιά απολύτως προσπάθεια για να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον. Απλά συμβαίνει σαν ένα θείο δώρο. Νιώθουμε μια αυθόρμητη οικειότητα, και ελευθερία, χαρά και βαθιά συντροφικότητα.

Αν και η ρομαντική εικόνα που έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι στο νου τους είναι πως όποιος συναντά την αδελφή ψυχή του ζει την τέλεια σχέση , η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Άλλωστε, οι άνθρωποι δεν έχουμε μόνο ψυχή αλλά και προσωπικότητα. Σε επίπεδο ψυχών μπορεί να έχουμε πλήρη ταύτιση ,όμως σε επίπεδο των προσωπικοτήτων μπορεί να παρουσιάζονται σαφείς αποκλίσεις πράγμα που σημαίνει όχι μόνο ότι οι σχέσεις των αδελφών ψυχών δεν είναι υποχρεωτικά απαλλαγμένες από εντάσεις αλλά και ότι μπορεί να έχουμε παντρευτεί με την αδελφή ψυχή μας και να μην το έχουμε συνειδητοποιήσει! Στην πραγματικότητα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αν έχει συναντήσει την αδελφή ψυχή του παρά μόνο αν προηγουμένως έχει ήδη κατακτήσει έναν ουσιαστικό βαθμό αυτογνωσίας. Βλέπετε, το παιχνίδι παίζεται κάπως έτσι: πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε τον εαυτό μας για να μπορούμε να βρούμε και να αναγνωρίσουμε την αδελφή ψυχή μας πίσω από τη μάσκα της προσωπικότητάς της.

Λέγεται πάντως, πως όταν δυο αδελφές ψυχές συναντηθούν για πρώτη φορά η υποσυνείδητη αναγνώριση μεταξύ τους είναι άμεση και πλημμύρα των συναισθημάτων αστραπιαία.

Παράλληλα, δημιουργείται μια εντελώς συγκεκριμένη σωματική αίσθηση. Πρόκειται για ένα μούδιασμα που, όπως λένε οι γνωρίζοντες, απλώνεται στο στήθος ή ανεβαίνει από τη βάση της σπονδυλικής στήλης και διαχέεται σ’ ολόκληρο το σώμα ή που μπορεί να έχει τη μορφή μιας στιγμιαίας ηλεκτρικής εκκένωσης. Ωστόσο, υπάρχει μια βασική λεπτομέρεια: η δίδυμη ψυχή μας δεν είναι υποχρεωτικά ο έρωτας της ζωής μας. Μπορεί να είναι κάποιος συγγενής, γονιός ή παιδί, μπορεί και κάποιος στενός φίλος ενώ είναι πολύ πιθανό να ανήκει στο ίδιο φύλο. Όποια μορφή κι αν έχει πάντως η σχέση μας είναι σίγουρο πως θα μας προσφέρει ένα αίσθημα πληρότητας, χαράς κι αγάπης και , κυρίως, θα μας εμπνεύσει να εκφράσουμε τις καλύτερες πλευρές του εαυτού μας. Υπάρχει ,όμως, το ενδεχόμενο η αδελφή ψυχή μας να μη βρίσκεται στο γήινο πεδίο. Οι μεταφυσικές θεωρίες λένε πως μπορεί να έχει εξελιχθεί ήδη τόσο ώστε να μην έχει πλέον καρμικές υποχρεώσεις έτσι που έχοντας απαλλαγεί από την ανάγκη να έχει υλικό σώμα έχει ανέλθει σε ένα ανώτερο επίπεδο. Βρίσκεται λοιπόν κάπου , σε κάποια συμπαντική διάσταση και περιμένει το ίδιο ανυπόμονα με εμάς τη Μεγάλη Συνάντηση που, σ’ αυτή την περίπτωση, θα γίνει όταν καταφέρουμε κι εμείς να υπερβούμε το γήινο πεδίο.