Τι είναι η παραγωγική σύγκρουση

Νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουν για το ότι χρειαζόμαστε περισσότερη παραγωγική σύγκρουση και λιγότερη αντιπαραγωγική. Αν και δυστυχώς, αυτό που συμβαίνει συνήθως γύρω μας, αλλά και εμπλεκόμαστε κι εμείς, είναι το δεύτερο είδος. Αναρωτιέστε μήπως για το τι ακριβώς μιλάω; Γιατί θα θέλαμε σύγκρουση οποιουδήποτε είδους όπως και να ‘χει; Πρόκειται για σχετικά νέους όρους, αλλά είναι πολύ σημαντικοί- όχι μόνο για τον κόσμο γενικά, αλλά και για την επιχείρησή σας, την προσωπική και οικογενειακή ζωή.

«Στις σπουδαίες ομάδες, η σύγκρουση γίνεται παραγωγική» – Peter Senge

Η παραγωγική σύγκρουση προσδιορίζεται ως «μια ανοιχτή ανταλλαγή αντίθετων ή αντικρουόμενων ιδεών, κατά την οποία τα δύο μέρη νιώθουν ότι ακούγονται, εκτιμώνται και δεν φοβούνται να συμμετάσχουν εξίσου, με σκοπό την επίτευξη μιας αμοιβαία βολικής λύσης».

Στο αντίθετο άκρο του φάσματος, η αντιπαραγωγική σύγκρουση περιγράφεται ως «μια διαφωνία, ιδιαίτερα επαναλαμβανόμενη, χωρίς επίλυση, που αφήνει και τις δύο πλευρές με συναισθήματα θυμού και σύγχυσης. Και οι δύο είναι μορφές σύγκρουσης, αλλά τα αποτελέσματα είναι πολύ διαφορετικά, είτε οδηγούν σε κλιμακούμενη ένταση και επιπλέον σύγκρουση, είτε σε λύση.
Γιατί να ενδιαφερόμαστε για την παραγωγική σύγκρουση;

Η παραγωγική σύγκρουση είναι στην πραγματικότητα εξαιρετικά πολύτιμη και μας κάνει πιο δημιουργικούς κατά την αλληλεπίδρασή μας με τους άλλους. Εξελίσσει τις ομάδες, καθοδηγεί τις επιτυχημένες επιχειρήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση και δημιουργεί λύσεις σε μεγάλα προβλήματα. Μας βοηθά ακόμα και να βελτιώσουμε την προσωπική μας ζωή, επιτρέποντάς μας να αντιμετωπίσουμε ο ένας τον άλλο με έναν παραγωγικό τρόπο, χωρίς την ανάγκη προσβολών και έχθρας. Δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ακουστούν χωρίς να παίρνουν τα πράγματα προσωπικά ή να οδηγούν την κατάσταση σε καταστροφικές συνέπειες.

Πρόκειται στην ουσία για μια βαθιά θεραπευτική διαδικασία, όπου όλοι όσοι εμπλέκονται μπορούν να εκφράσουν χωρίς φόβο κριτικής από τους άλλους τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.

Η αντιπαραγωγική σύγκρουση, από την άλλη πλευρά, είναι μάλλον καταστροφική. Ένα βασικό χαρακτηριστικό της αντιπαραγωγικής σύγκρουσης είναι ότι δεν αναφέρεται κανείς άμεσα στο πραγματικό ζήτημα. Συχνά, το ένα ή και όλα τα μέρη δεν λαμβάνουν σοβαρά την κατάσταση και χρησιμοποιούν μεθόδους περισπασμού, όπως κατηγορίες ή άρνηση, ώστε να αποφύγουν το πραγματικό πρόβλημα.

Οι περισσότεροι, δυστυχώς, καλλιεργούμε και εμπλεκόμαστε σε αντιπαραγωγική σύγκρουση (ειδικά οι πολιτικοί). Η αντιπαραγωγική σύγκρουση φθείρει τις σχέσεις, θρέφει το θυμό και τους καυγάδες και προκαλεί διαίρεση. Και αποτελεί την αιτία τόσου πόνου, πόνου που βιώνουμε σε όλο τον κόσμο.
Πώς να εκμεταλλεύεστε την παραγωγική σύγκρουση

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παραγωγική σύγκρουση είναι σημαντική, αλλά πώς απομακρυνόμαστε από την αντιπαραγωγική και μεταφερόμαστε στην παραγωγική, όταν διαφωνούμε με τους άλλους;

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αλλάξετε την ποιότητα της σύγκρουσής σας:

Ξεκινήστε, αναγνωρίζοντας το κοινό έδαφος

Τι προσπαθείτε και οι δύο να καταφέρετε; Συχνά, τα μέλη μιας ομάδας ή οι σύζυγοι θα διαφωνήσουν για το πώς πιστεύουν ότι ένα θέμα χρειάζεται να επιλυθεί. Εντούτοις, κάπου στην πορεία, ξεχνούν ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα και προσπαθούν και οι δύο με τον δικό τους τρόπο να λύσουν το ίδιο ζήτημα. Αναγνωρίζοντάς το αρχικά, διαμορφώνετε μια ισχυρή βάση, όπου και οι δύο είναι πιο πιθανό να συνεργαστείτε.

Αποφύγετε να αναφέρεστε στο άλλο άτομο

Είναι ένα απλό κόλπο, που όμως κάνει τη μεγάλη διαφορά. Όταν διαφωνούμε με ένα άλλο άτομο, κάθε πλευρά χρειάζεται να αναζητήσει την έκφραση της θέσης του, χωρίς να αναφέρεται στο άλλο άτομο. Μπορείτε να εξηγήσετε δηλαδή τι πιστεύετε ή τι νιώθετε, αλλά δεν μπορείτε να μιλήσετε για το πώς νιώθει ο άλλος και για το αν έχει άδικο, τι έκανε ή τι δεν έκανε και γιατί τον κατηγορείτε. Έτσι θα μπορείτε να εργαστείτε πάνω στο πρόβλημα, χωρίς να πυροδοτήσετε τον θυμό ή τον εκνευρισμό.

Αναγνωρίστε τα επίπεδα της διαφωνίας

Είναι πολύ εύκολο επίσης το να πείτε ότι συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις ιδέες ή τη θέση ενός άλλου ατόμου. Συχνά, υπάρχουν πολλά, στα οποία και εσείς και το άλλο άτομο στην πραγματικότητα συμφωνείτε, απλά υπάρχουν και κάποια στα οποία δεν τα βρίσκετε. Εντοπίστε πού βρίσκεται αυτή η διαφορά, αυτή η ρήξη, έτσι ώστε να απομονώσετε το ζήτημα με έξυπνο τρόπο.

Διαχειριστείτε το σαν debate (και ακούστε αληθινά)

Αυτό το τελευταίο στοιχείο είναι που δίνει την πιο «πολιτισμένη» μορφή της στη σύγκρουση. Αν προσπαθείτε συνεχώς να αποδείξετε ότι ο άλλος είναι που έχει άδικο, τον κατηγορείτε και δεν του επιτρέπετε να εκφραστεί, κανένας από εσάς δεν πρόκειται να νιώσει χαρούμενος στο τέλος ή πρόθυμος να επιμείνει στην επίλυση.

Άλλα αν τη διαχειριστείτε σαν διάλογο, όπου το ένα άτομο έχει την ευκαιρία να επιχειρηματολογήσει ήρεμα και ύστερα το αντίθετο, τότε ο καθένας θα έχει το χώρο και το χρόνο να εκφραστεί πλήρως. Ωστόσο, είναι σημαντικό να κάνετε όντως προσπάθεια να τους ακούσετε όσο μιλούν, αντί απλά να περιμένετε να τελειώσουν, για να έρθει η σειρά σας να μιλήσετε.

Ο κόσμος χρειάζεται λιγότερο αντιπαραγωγική σύγκρουση και περισσότερους ανθρώπους που να είναι πρόθυμοι να ξεχωρίσουν, να καταπιούν τον εγωισμό τους και να ενώνονται δημιουργικά με πνεύμα παραγωγικής σύγκρουσης. Είναι δύσκολο να απομακρυνθούμε από τις κακές συνήθειες του καυγά και της αντιπαραγωγικής σύγκρουσης, αλλά αξίζει, αν θέλουμε να επιλύουμε τα ζητήματά μας και να προχωράμε μπροστά.