Ο ερωτύλος (Δον Ζουάν)

Ο ερωτύλος (ή ερωτιάρης ή ερωτομανής ή αγαπησιάρης ή κορτάκιας ή Δον Ζουάν) είναι ο χαρακτήρας που επιδιώκει συνεχώς τις ερωτικές σχέσεις, που ερωτεύεται εύκολα και συχνά επιπόλαια.

Ο Don Zuan υπήρξε θρυλικός Ισπανός ιππότης (από τη Σεβίλλη), που η συμπεριφορά και οι περιπέτειές του χρησίμευσαν ως υπόθεση πολλών φιλολογικών έργων. Ο όρος ‘’δονζουανικός’ ή ‘’δονζουανισμός’’ αποδίδεται σε χαρακτήρα επιτήδειο για ερωτικές κατακτήσεις, αλλά με ψυχοσύνθεση συναισθηματικά άστατη και επιπόλαια, παρορμητική και ανικανοποίητη, ευκολοχόρταστη και αψίκορη. Γι’ αυτό ο Δον Ζουάν, όπως και ο κάθε υπερβολικά ερωτύλος τύπος, είναι στο βάθος τραγική ύπαρξη.

Ο Δον Ζουάν ξεκινάει με το έμβλημα (γραμμένο στη σημαία του): ‘’Omnia vincit amor’’ (: τα πάντα νικά ο έρωτας), αλλά στο τέλος ο έρωτας νικά αυτόν τον ίδιο.

Η ελκτική γοητεία δύο ατόμων διαφορετικού φύλου, που βασικά στοχεύουν στην απόλαυση της σεξουαλικής ηδονής και δημιουργούν ένα δεσμό, σε ορισμένες περιπτώσεις καταλήγει σε ερωτική μονομανία, σε υπερβολή που εξουσιάζει ολόκληρη την ψυχοσωματική ύπαρξη. Σε ακραίες περιπτώσεις της ερωτικής υπερβολής ανήκουν οι παθιασμένοι ερωτομανείς, οι λάγνοι και παράφοροι, οι αδηφάγοι του πάθους που καταλήγει σε πάθημα. Έτσι, η κατάχρηση της θεραπευτικής δόσης μετατρέπει το φάρμακο του έρωτα σε φαρμάκι θανατηφόρο. Και ο ‘’δια βίου ερωτύλος’’ χάνει τελικά την αξιοπρέπειά του, τη γαλήνη και τη δουλειά του ακόμα, κυνηγώντας τον ποδόγυρο και ‘’παίζοντας εν ου παικτοίς’’. Ο Racine επισημαίνει: ‘’Ο έρωτας εξευγενίζει τον άνθρωπο` οι έρωτες τον εκχυδαΐζουν’’.

Για την τραγικότητα που ενυπάρχει στην ψυχή του Δον Ζουάν υπάρχει κι ένας άλλος λόγος:
Ο έρωτας απευθύνεται σ’ ένα πρόσωπο υπαρκτό: το αντικείμενο του πόθου, τον στόχο της έλξης, και η φρασεολογία της κατάκτησης και της αφοσίωσης σ’ αυτό το πρόσωπο είναι ανάλογη και αντίστοιχη μ’ αυτό. Όμως, στο βάθος του ψυχισμού των ερωτευμένων ενυπάρχει πάντα εκείνο το ιδεατό πρόσωπο, που ο καθένας τους έπλασε και σμίλεψε με τη δική του ουσία, και τούτο ακριβώς το ανύπαρκτο πρόσωπο διυφαίνεται με το υπαρκτό έτσι, ώστε κάποτε μπορεί να το αντικαταστήσει ως μοναδικά υπαρκτό. Η επιθυμία μας για την ταύτιση των δύο υπάρξεων προσδίδει στο αγαπημένο υπαρκτό πρόσωπο ιδιότητες και χαρακτηριστικά που βρίσκονται στο δικό μας ιδεατό και ανύπαρκτο πρόσωπο, το οποίο η φαντασία μας έπλασε και είναι το alter ego μας.