Ο Φινέας αναφέρεται στις πηγές ως γιος είτε του Αγήνορα, βασιλιά της Φοινίκης καταγόμενου από τον Φοίνικα, είτε του ίδιου του Φοίνικα, γενάρχη των Φοινίκων, είτε του Ποσειδώνα, θεού της θάλασσας και τηςΚασσιόπης.
Αρχικά ο ήρωας αναφέρεται ως βασιλιάς της Αρκαδίας αργότερα, όμως, περνά στον αργοναυτικό κύκλοκαι μετατίθεται στην ανατολή. Σύμφωνα με τον Απολλώνιο το Ρόδιο, ο Φινέας ήταν γιος του Αγήνορα και κατοικούσε στις ακτές της Βιθυνίας.
Πολλά έργα πραγματεύτηκαν το θέμα του μύθου του Φινέα, δημιουργώντας βέβαια πολλές και διάφορες παραλλαγές. Η πιο διαδεδομένη από αυτές θέλει τη Σαλμυδησσό, στην ευρωπαϊκή θρακική ακτή του Πόντου...
Παντρεύτηκε αρχικά την κόρη του Βορέου και της Ωρειθυίας, Κλεοπάτρα. Από τον πρώτο αυτό γάμο του Θράκα βασιλιά γεννήθηκαν δύο γιοι, οι οποίοι στις πηγές είτε μένουν ανώνυμοι είτε παίρνουν διάφορα ονόματα όπως Πλήξιππος και Πανδίονας, Παρθένιος και Κάραμβις ή Τήρυμβας και Άσπονδος.
Αργότερα παντρεύτηκε την Ιδαία, κόρη του Δαρδάνου και αδελφή του Κάδμου, σπανιότερα ονομάζεται και Ερυτία ή Ειδοθέα. Ο Φινέας, όμως, απέκτησε ακόμα δύο γιους, τον Θυνό και τον Μαριανδυνό, από τη δεύτερη σύζυγό του. Από τους δύο αυτούς γάμους είχε πολλούς γιους, τους Φινείδες, οι οποίοι έδωσαν τα ονόματά τους σε σειρά πόλεων και λαών στη δυτική ακτή της Μικράς Ασίας
Ο Φινέας, σύμφωνα με τον Σοφοκλή, βρισκόταν υπό την κυριαρχία της δεύτερης γυναίκας του, η οποία μισούσε τους γιους του άντρα της από τον πρώτο γάμο του με την Κλεοπάτρα. Έτσι, η μητριά ή ο ίδιος οΦινέας τύφλωσε τους δύο νέους και τους έκλεισε φυλακή. Αυτό προκάλεσε την οργή του Δία που έθεσε το δίλημμα στον εγκληματικό πατέρα ή να πεθάνει αμέσως ή να ζήσει μια ζωή χωρίς το φως του Ήλιου. ΟΦινέας διάλεξε το δεύτερο, γεγονός που εξόργισε τον Ήλιο ο οποίος του στέλνει τις Άρπυιες να τον βασανίζουν.
Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή του μύθου η τύφλωση του Φινέα προήλθε από τον Βορέα.
Η επικρατέστερη παραλλαγή του μύθου, όμως, αναφέρει ότι ο Φινέας, που νέος είχε πάρει από τονΑπόλλωνα το δώρο της μαντικής, έδινε εύκολους χρησμούς στους ανθρώπους αποκαλύπτοντας τις ιερές σκέψεις των θεών. Οργισμένος από τη συμπεριφορά του αυτή ο Δίας, του επέβαλε δύο τιμωρίες.
Για αυτό όχι μόνο τυφλώθηκε, αλλά καταδικάστηκε, επίσης, σε μακρόχρονα γηρατειά και πείνα. Στέρησε από τα μάτια του το γλυκό φως της ημέρας και πρόσταξε να μη χορταίνει ποτέ φαγητό.
Του έστειλε τις Άρπυιες οι οποίες χιμούσαν ξαφνικά από τα ουράνια ύψη και του άρπαζαν από το στόμα και τα χέρια τις τροφές. Μερικές φορές για να παρατείνουν το μαρτύριό του και την άθλια ζωή του, του άφηναν λιγοστά αποφάγια. Άφηναν όμως απάνω τους μια τέτοια δυσοσμία, που κανένας δεν θα είχε το κουράγιο όχι να τα φάει μα ούτε καν να υποφέρει από μακριά την μπόχα τους.
Τα φτερωτά αυτά τέρατα που συμμετείχαν πάντα σε καταστροφές, έκλεβαν ή μόλυναν το φαγητό τουΦινέα.
Έτσι ο παλιός βασιλιάς της Θράκης ζούσε πια μόνος και εξαθλιωμένος, μέχρι να βρει τη σωτηρία που σαν μάντης ήξερε ότι δε θα αργήσει.
Στο μεταξύ οι γύρω κάτοικοι τον επισκέπτονταν, για να πάρουν τις προφητείες του και τον πλήρωναν με πλούσια τροφή που, όμως, δεν μπορούσε να γευτεί ο Φινέας.
Ο Φινέας ωστόσο δεν απελπιζόταν, γιατί ήξερε πως μιαν ημέρα θα έρχονταν οι Αργοναύτες και θα τον έσωζαν από το μαρτύριό του. Μόλις λοιπόν φάνηκαν οι Αργοναύτες και τον πλησίασαν, τους υπόσχεται να τους δώσει καλές συμβουλές για το ταξίδι τους, αρκεί να τον σώσουν από τις Άρπυιες. Το καθήκον αυτό το ανέλαβαν από τους Αργοναύτες οι Βορεάδες, οι δίδυμοι φτερωτοί γιοι του Βορέα και της Ωρείθυιας. Ονομάζονταν Ζήτης και Κάλαϊς και τα ονόματά τους αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα τον ήπιο και τον δυνατό άνεμο. Ορκίζεται δε στους Βορεάδες, πως δεν θα διατρέξουν κανένα κίνδυνο, αν τις σκοτώσουν.
Οι Βορεάδες, λοιπόν, αδέρφια μάλιστα της Κλεοπάτρας, της πρώτης γυναίκας του Φινέα, τοποθέτησαν ως δόλωμα φαγητό σε τραπέζι μπροστά στον Φινέα και περίμεναν τις Άρπυιες με έτοιμα τα σπαθιά τους. Μόλις αυτές εμφανίστηκαν απειλητικές, ο Ζήτης και Κάλαϊς άρχισαν να τις κυνηγούν πέρα από βουνά και θάλασσες. Η καταδίωξη κράτησε πολύ και, όταν οι Βορεάδες ήταν έτοιμοι να σκοτώσουν τα θύματά τους, εμφανίστηκε η Ίριδα, η αδερφή τους ή κατά άλλους ο Ερμής, απεσταλμένος των θεών, με σκοπό να τους εμποδίσει.
Οι Άρπυιες τότε υποσχέθηκαν να αφήσουν ήσυχο τον πολύπαθο μάντη και οι γιοι του Βορέα επέστρεψαν στους συντρόφους τους. Τελικά ένας μύθος λέει ότι οι Άρπυιες κατέφυγαν στο νησί της Κρήτης. Σύμφωνα με άλλο μύθο η μία έπεσε σε ένα ποτάμι της Πελοποννήσου, τον Τίγρη, που μετονομάστηκε Άρπυς και η άλλη έφτασε στα νησιά Εχινάδες, που από τότε μετονομάστηκαν σε Πλωτές.
Ο Φινέας ευγνώμων για τη σωτηρία του προφήτεψε στους Αργοναύτες τι πρέπει να κάνουν για να περάσει ακίνδυνα η Αργώ, το καράβι τους, τις Συμπληγάδες Πέτρες και να συνεχίσουν ομαλά το ταξίδι τους.
Λέγεται μάλιστα, πως ο Ασκληπιός, ο θεός της ιατρικής, που ακολουθούσε τους Αργοναύτες, ξανάδωσε στον Θράκα βασιλιά την όρασή του.
Αρχικά ο ήρωας αναφέρεται ως βασιλιάς της Αρκαδίας αργότερα, όμως, περνά στον αργοναυτικό κύκλοκαι μετατίθεται στην ανατολή. Σύμφωνα με τον Απολλώνιο το Ρόδιο, ο Φινέας ήταν γιος του Αγήνορα και κατοικούσε στις ακτές της Βιθυνίας.
Πολλά έργα πραγματεύτηκαν το θέμα του μύθου του Φινέα, δημιουργώντας βέβαια πολλές και διάφορες παραλλαγές. Η πιο διαδεδομένη από αυτές θέλει τη Σαλμυδησσό, στην ευρωπαϊκή θρακική ακτή του Πόντου...
Παντρεύτηκε αρχικά την κόρη του Βορέου και της Ωρειθυίας, Κλεοπάτρα. Από τον πρώτο αυτό γάμο του Θράκα βασιλιά γεννήθηκαν δύο γιοι, οι οποίοι στις πηγές είτε μένουν ανώνυμοι είτε παίρνουν διάφορα ονόματα όπως Πλήξιππος και Πανδίονας, Παρθένιος και Κάραμβις ή Τήρυμβας και Άσπονδος.
Αργότερα παντρεύτηκε την Ιδαία, κόρη του Δαρδάνου και αδελφή του Κάδμου, σπανιότερα ονομάζεται και Ερυτία ή Ειδοθέα. Ο Φινέας, όμως, απέκτησε ακόμα δύο γιους, τον Θυνό και τον Μαριανδυνό, από τη δεύτερη σύζυγό του. Από τους δύο αυτούς γάμους είχε πολλούς γιους, τους Φινείδες, οι οποίοι έδωσαν τα ονόματά τους σε σειρά πόλεων και λαών στη δυτική ακτή της Μικράς Ασίας
Ο Φινέας, σύμφωνα με τον Σοφοκλή, βρισκόταν υπό την κυριαρχία της δεύτερης γυναίκας του, η οποία μισούσε τους γιους του άντρα της από τον πρώτο γάμο του με την Κλεοπάτρα. Έτσι, η μητριά ή ο ίδιος οΦινέας τύφλωσε τους δύο νέους και τους έκλεισε φυλακή. Αυτό προκάλεσε την οργή του Δία που έθεσε το δίλημμα στον εγκληματικό πατέρα ή να πεθάνει αμέσως ή να ζήσει μια ζωή χωρίς το φως του Ήλιου. ΟΦινέας διάλεξε το δεύτερο, γεγονός που εξόργισε τον Ήλιο ο οποίος του στέλνει τις Άρπυιες να τον βασανίζουν.
Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή του μύθου η τύφλωση του Φινέα προήλθε από τον Βορέα.
Η επικρατέστερη παραλλαγή του μύθου, όμως, αναφέρει ότι ο Φινέας, που νέος είχε πάρει από τονΑπόλλωνα το δώρο της μαντικής, έδινε εύκολους χρησμούς στους ανθρώπους αποκαλύπτοντας τις ιερές σκέψεις των θεών. Οργισμένος από τη συμπεριφορά του αυτή ο Δίας, του επέβαλε δύο τιμωρίες.
Για αυτό όχι μόνο τυφλώθηκε, αλλά καταδικάστηκε, επίσης, σε μακρόχρονα γηρατειά και πείνα. Στέρησε από τα μάτια του το γλυκό φως της ημέρας και πρόσταξε να μη χορταίνει ποτέ φαγητό.
Του έστειλε τις Άρπυιες οι οποίες χιμούσαν ξαφνικά από τα ουράνια ύψη και του άρπαζαν από το στόμα και τα χέρια τις τροφές. Μερικές φορές για να παρατείνουν το μαρτύριό του και την άθλια ζωή του, του άφηναν λιγοστά αποφάγια. Άφηναν όμως απάνω τους μια τέτοια δυσοσμία, που κανένας δεν θα είχε το κουράγιο όχι να τα φάει μα ούτε καν να υποφέρει από μακριά την μπόχα τους.
Τα φτερωτά αυτά τέρατα που συμμετείχαν πάντα σε καταστροφές, έκλεβαν ή μόλυναν το φαγητό τουΦινέα.
Έτσι ο παλιός βασιλιάς της Θράκης ζούσε πια μόνος και εξαθλιωμένος, μέχρι να βρει τη σωτηρία που σαν μάντης ήξερε ότι δε θα αργήσει.
Στο μεταξύ οι γύρω κάτοικοι τον επισκέπτονταν, για να πάρουν τις προφητείες του και τον πλήρωναν με πλούσια τροφή που, όμως, δεν μπορούσε να γευτεί ο Φινέας.
Ο Φινέας ωστόσο δεν απελπιζόταν, γιατί ήξερε πως μιαν ημέρα θα έρχονταν οι Αργοναύτες και θα τον έσωζαν από το μαρτύριό του. Μόλις λοιπόν φάνηκαν οι Αργοναύτες και τον πλησίασαν, τους υπόσχεται να τους δώσει καλές συμβουλές για το ταξίδι τους, αρκεί να τον σώσουν από τις Άρπυιες. Το καθήκον αυτό το ανέλαβαν από τους Αργοναύτες οι Βορεάδες, οι δίδυμοι φτερωτοί γιοι του Βορέα και της Ωρείθυιας. Ονομάζονταν Ζήτης και Κάλαϊς και τα ονόματά τους αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα τον ήπιο και τον δυνατό άνεμο. Ορκίζεται δε στους Βορεάδες, πως δεν θα διατρέξουν κανένα κίνδυνο, αν τις σκοτώσουν.
Οι Βορεάδες, λοιπόν, αδέρφια μάλιστα της Κλεοπάτρας, της πρώτης γυναίκας του Φινέα, τοποθέτησαν ως δόλωμα φαγητό σε τραπέζι μπροστά στον Φινέα και περίμεναν τις Άρπυιες με έτοιμα τα σπαθιά τους. Μόλις αυτές εμφανίστηκαν απειλητικές, ο Ζήτης και Κάλαϊς άρχισαν να τις κυνηγούν πέρα από βουνά και θάλασσες. Η καταδίωξη κράτησε πολύ και, όταν οι Βορεάδες ήταν έτοιμοι να σκοτώσουν τα θύματά τους, εμφανίστηκε η Ίριδα, η αδερφή τους ή κατά άλλους ο Ερμής, απεσταλμένος των θεών, με σκοπό να τους εμποδίσει.
Οι Άρπυιες τότε υποσχέθηκαν να αφήσουν ήσυχο τον πολύπαθο μάντη και οι γιοι του Βορέα επέστρεψαν στους συντρόφους τους. Τελικά ένας μύθος λέει ότι οι Άρπυιες κατέφυγαν στο νησί της Κρήτης. Σύμφωνα με άλλο μύθο η μία έπεσε σε ένα ποτάμι της Πελοποννήσου, τον Τίγρη, που μετονομάστηκε Άρπυς και η άλλη έφτασε στα νησιά Εχινάδες, που από τότε μετονομάστηκαν σε Πλωτές.
Ο Φινέας ευγνώμων για τη σωτηρία του προφήτεψε στους Αργοναύτες τι πρέπει να κάνουν για να περάσει ακίνδυνα η Αργώ, το καράβι τους, τις Συμπληγάδες Πέτρες και να συνεχίσουν ομαλά το ταξίδι τους.
Λέγεται μάλιστα, πως ο Ασκληπιός, ο θεός της ιατρικής, που ακολουθούσε τους Αργοναύτες, ξανάδωσε στον Θράκα βασιλιά την όρασή του.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου