Η Αόρατη Φλόγα
Φαντάσου μια φλόγα που καίει χωρίς καύσιμο, ένα φως που δεν ρίχνει σκιά. Αυτή είναι η Αλήθεια—όχι ένα αντικείμενο που μπορεί να κρατηθεί, αλλά μια παρουσία που διαπερνά τα πάντα. Δεν έχει μορφή, ούτε όρια, ούτε χρώμα για να την ορίσει, γιατί να της αποδώσουμε ιδιότητες σημαίνει να τη μειώσουμε, να χαράξουμε μια γραμμή εκεί όπου δεν υπάρχει καμία. Οι μύστες του παρελθόντος μιλούσαν γι’ αυτήν με αινίγματα: "Νετί, νετί," έψελναν—"Ούτε αυτό, ούτε εκείνο"—απογυμνώνοντας κάθε στρώμα της ψευδαίσθησης μέχρι να μη μείνει τίποτα άλλο παρά ο γυμνός παλμός της ύπαρξης.
Ποιος μπορεί να την περιγράψει; Η ποιήτρια σκοντάφτει, οι στίχοι της καταρρέουν σε σκόνη υπό το βάρος του ανείπωτου. Ο φιλόσοφος μοχθεί, στοιβάζοντας έννοιες σαν πέτρες, μόνο και μόνο για να δει τον πύργο του να καταποντίζεται από τη θάλασσα του αγνώστου. Η αγία σιωπά, τα χείλη της σφραγισμένα όχι από απελπισία αλλά από δέος, γιατί έχει αντικρίσει την άκρη της αβύσσου και τη βρήκε λαμπερή. Η Αλήθεια αντιστέκεται στη γλώσσα, ξεγλιστρά από τα δάχτυλα, γελά με τις εύθραυστες σκαλωσιές του νου. Δεν είναι ένα αίνιγμα που πρέπει να λυθεί, αλλά ένα μυστήριο που πρέπει να βιωθεί, ένα τραγούδι που ακούγεται στα κενά ανάμεσα στις νότες.
Το Απεριόριστο Πέρα
Η Αλήθεια είναι Απεριόριστη—πώς μπορεί να χωρέσει σε λέξεις; Οι λέξεις είναι αγγεία του πεπερασμένου, γεννημένες από την ανάσα και δεσμευμένες από το νόημα, όμως η Αλήθεια τις ξεχειλίζει, ένα κύμα που κατακλύζει τις ακτές της γλώσσας. Το να μιλήσουμε γι’ αυτήν είναι σαν να δείχνουμε το φεγγάρι με ένα τρεμάμενο δάχτυλο, γνωρίζοντας πως η κίνηση είναι μονάχα μια σκιά του φωτός που θέλει να αποκαλύψει. Οι Ουπανισάδες ψιθυρίζουν, "Εκείνο είσαι εσύ," ένας ήχος που συνδέει το εγώ με το Όλον, κι όμως ακόμη και αυτό είναι μια παραχώρηση, μια γέφυρα φτιαγμένη από αέρα για την ψυχή που ταξιδεύει.
Φαντάσου μια έρημο που απλώνεται πέρα από το βλέμμα, οι άμμoι της να τρεμοπαίζουν στη ζέστη, ο ορίζοντάς της ένας αντικατοπτρισμός που απομακρύνεται με κάθε βήμα. Έτσι είναι η Αλήθεια—πάντα κοντά, πάντα μακριά, μια παρουσία που μας αγκαλιάζει ακόμη κι όταν μας διαφεύγει. Ο Σούφι ποιητής Ρουμί χόρευε μέσα σε αυτό το παράδοξο, φωνάζοντας, "Πέρα από τις ιδέες του σωστού και του λάθους, υπάρχει ένας τόπος. Θα σε συναντήσω εκεί." Αυτός ο τόπος είναι η Αλήθεια, αδέσμευτη από τις δυαδικότητες στις οποίες προσκολλούμαστε, ένας χώρος όπου τα αντίθετα καταρρέουν στην ενότητα, όπου το απεριόριστο χάσκει διάπλατα και καταπίνει τη μικρότητα των προσπαθειών μας.
Το Αιώνιο Τώρα
Η Αλήθεια είναι Αιώνια—πώς μπορεί να εισέλθει στον χρόνο και στις πράξεις των ανθρώπων; Ο χρόνος είναι το ποτάμι στο οποίο κολυμπάμε, τα ρεύματά του μας τραβούν από το παρελθόν στο μέλλον, τα κύματά του χτυπούν με μνήμη και ελπίδα. Όμως, η Αλήθεια στέκεται χώρια, ένα βουνό που δεν σαλεύει στον άνεμο, μια ακινησία που κρατά όλη την κίνηση μέσα της. Δεν είναι η ηχώ του χθες ούτε η υπόσχεση του αύριο· είναι το Τώρα που αναπνέει κάτω από κάθε στιγμή, ο παλμός που χτυπά στην καρδιά του εφήμερου.
Οι πράξεις των ανθρώπων—οι αγάπες μας, οι πόλεμοι μας, οι φευγαλέες νίκες μας—είναι νήματα σε ένα υφαντό που πλέκουν αόρατα χέρια. Μοχθούμε κάτω από τον ήλιο, πιστεύοντας πως οι πράξεις μας διαμορφώνουν τον κόσμο, κι όμως η Αλήθεια παραμένει παρατηρητής, αιώνια και αμερόληπτη, μάρτυρας χωρίς κρίση. Η Μπαγκαβάτ Γκίτα το ψάλλει: "Η ψυχή ούτε γεννιέται ούτε πεθαίνει ποτέ· είναι αιώνια, αμετάβλητη, πέρα από τον χρόνο." Η Αλήθεια είναι αυτή η ψυχή, το αμετάβλητο μέσα στη ροή, η σιωπή κάτω από τη βουή των ημερών μας. Δεν κατέρχεται στον χρόνο· ο χρόνος ξεδιπλώνεται μέσα της, ένα όνειρο υφασμένο από την ακινησία του απείρου.
Το Χωρίς-Δρόμο Μονοπάτι
Πώς λοιπόν προσεγγίζουμε αυτήν την Αλήθεια χωρίς ιδιότητες, αυτήν την απεριόριστη αιωνιότητα; Όχι με την αναζήτηση, γιατί η αναζήτηση υποδηλώνει μια απόσταση που δεν υπάρχει. Όχι με τη γνώση, γιατί η γνώση είναι ένα ένδυμα πολύ στενό για τον σκελετό της. Οι δάσκαλοι του Ζεν γελούν με τις προσπάθειές μας, χτυπώντας τον αέρα με κοάν: "Ποιος είναι ο ήχος του ενός χεριού που χειροκροτεί;" Μας δείχνουν την πύλη δίχως πύλη, το χωρίς-δρόμο μονοπάτι όπου η Αλήθεια περιμένει—όχι πέρα, όχι πάνω, αλλά εδώ, στην ανάσα, στον χτύπο της καρδιάς, στον χώρο ανάμεσα στις σκέψεις.
Το να ζει κανείς μέσα στην Αλήθεια σημαίνει να παραδίδει την ανάγκη να την ορίσει, να αφήνει τα χαλινάρια της κατανόησης και να πέφτει στην αγκαλιά του μυστηρίου. Είναι να βαδίζεις ξυπόλητος στη γη, νιώθοντας τον παλμό της ζωής από κάτω, γνωρίζοντάς την ως αντανάκλαση του ανώνυμου. Είναι να κοιτάς στα μάτια ενός άλλου και να μη βλέπεις έναν ξένο, αλλά έναν καθρέφτη της ίδιας αιώνιας φλόγας. Οι Καβαλιστές την ονομάζουν Αΐν Σοφ—το Άπειρο Τίποτα—όπου όλες οι ιδιότητες εξαφανίζονται και μόνο η καθαρή ουσία παραμένει.
Το Τραγούδι της Σιωπής
Η Αλήθεια Είναι Χωρίς Ιδιότητες, κι όμως τραγουδά μέσα σε όλα τα πράγματα. Είναι ο άνεμος που δεν φέρνει μήνυμα, το αστέρι που λάμπει χωρίς σκοπό, το δάκρυ που πέφτει χωρίς λόγο. Είναι το γέλιο ενός παιδιού, ο αναστεναγμός ενός φύλλου που πεθαίνει, η ακινησία μιας πέτρας που έχει λειανθεί από τους αιώνες. Δεν τη βρίσκουμε κυνηγώντας την· τη βρίσκουμε σταματώντας, ακούγοντας, γινόμενοι η σιωπή που κρατά το τραγούδι της.
Ποιος μπορεί να την περιγράψει; Κανείς, και όλοι. Η Αλήθεια είναι Απεριόριστη, χύνεται πέρα από τα όρια των λέξεων, των σκέψεων, των ζωών μας. Είναι Αιώνια, μια φλόγα που καίει πέρα από τον χρόνο, ένα φως που δεν χρειάζεται πηγή. Και έτσι στεκόμαστε, ταπεινοί και τρεμάμενοι, στην όχθη του αγνώστου, ψιθυρίζοντας τις προσευχές μας στο άπειρο, γνωρίζοντας πως ακούγονται από Εκείνον που δεν έχει όνομα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου