Πέμπτη 9 Αυγούστου 2018

Πιστές στο ραντεβού τους οι διάττοντες αστέρες Περσείδες στις 10-11 Αυγούστου

Για μια ακόμη χρονιά ένα φαντασμαγορικό φαινόμενο – μια βροχή εκατοντάδων διαττόντων αστέρων – θα εμφανιστεί στον ουρανό μετά τις 12 τα μεσάνυχτα 10 προς 11 Αυγούστου. Φέτος, μάλιστα, αναμένεται να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό, λόγω του ότι συμπίπτει με τη Νέα Σελήνη (11/8). Ο αναμενόμενος αριθμός διαττόντων ανα ώρα (ZHR: Zenithal Hourly Rate) υπολογίζεται για φέτος να φτάσει στους 80. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που ήδη έχει ξεκινήσει από τον Ιούλιο και θα κρατήσει μέχρι το τέλος Αυγούστου. Η εμφάνιση των Περσειδών οφείλεται στον κομήτη Swift-Tuttle, ο οποίος περνάει κοντά στον Ήλιο περίπου κάθε 130 χρόνια. 
 
Την αιτία του φαινομένου της φωτεινής βροχής – που μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη νύχτα του Σαββάτου αν βρισκόμαστε στην ύπαιθρο και σε σκοτεινό μέρος- αποτελούν σωματίδια της σκόνης και υπολείμματα από τον πιο πάνω κομήτη. Φέτος ευνοείται η παρατήρηση τους γιατί το φεγγάρι θα βρίσκεται πριν το πρώτο τέταρτο, άρα δεν θα είναι τόσο έντονο και επιπλέον, θα δύει την ώρα που το φαινόμενο θα γίνεται πιο έντονο. Η κατεύθυνση των παρατηρητών θα πρέπει να είναι στραμμένη στα βορειοανατολικά, όπου βρίσκεται το ακτινοβόλο σημείο, δηλαδή προς τον αστερισμό του Περσέα. Το σημείο αυτό ανατέλλει μετά τα μεσάνυχτα. 
 
Συγκεκριμένα, κάθε Αύγουστο η Γη εισέρχεται σε ένα νέφος σωματιδίων σκόνης που άφησε πίσω του ο κομήτης Swift-Tuttle. Μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, διαλύονται αφήνοντας ένα φωτεινό ίχνος στο σκοτεινό ουρανό. Αν είναι πολλά θα σχηματίσουν μια βροχή από μικρές, φευγαλέες λάμψεις. Τα μικρά σωματίδια της σκόνης έχουν τον όγκο των κόκκων της άμμου και βάρος ένα γραμμάριο. Υπολογίζεται ότι το βράδυ της Παρασκευής και του Σαββάτου οι διάττοντες θα πέφτουν με μία συχνότητα 60 έως 80 την ώρα.
 
Οι μετεωρίτες αυτοί φαίνεται να προέρχονται όλοι περίπου από τον αστερισμό του Περσέα, γι αυτό και ονομάστηκαν Περσείδες. Στην ουσία αποτελούν ένα τμήμα της ουράς του κομήτη Swift-Tuttle, ο οποίος πέρασε τελευταία φορά κοντά από τη Γη το 1992.
 
Η Γη κινούμενη στην τροχιά με ταχύτητα περίπου 30 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (108.000 χιλιόμετρα την ώρα) περνά κάθε έτος αυτή την εποχή μέσα από ένα σύννεφο σωματιδίων που αφήνει πίσω του ο τακτικός κομήτης Swift-Tuttle. Τα σωματίδια αυτά είναι πολύ μικρά σε διαστάσεις με μέγεθος μερικών χιλιοστών αλλά επίσης ταχέως κινούμενα. Το νέφος και τα υπολείμματα της ουράς του κομήτη έχουν τεράστια έκταση που εκτιμάται ότι φτάνει έως και τα 80 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Έτσι, το φαινόμενο επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο την ίδια εποχή, αλλά με διαφορετική ένταση. Το καλοκαίρι του 1993 ο αριθμός των μετεώρων έφτασε τα 500 την ώρα.
 
Σαν αποτέλεσμα της εισόδου της Γης στο νέφος αυτό είναι ένας μεγάλος αριθμός από τα σωματίδια του να προσκρούει στη γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητες 59 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, να υπερθερμαίνονται (όχι όμως λόγω της τριβής) μόλις φτάσουν στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σε ύψος 100 χιλιομέτρων, και να τα βλέπουμε σαν φωτεινές γραμμές στον ουρανό, σαν  μια φλεγόμενη ουρά μήκους δύο έως τριών μέτρων, δηλαδή σαν μια βροχή μετεωριτών.  Είναι δε απίθανο κάποιο από αυτά να φτάσει τελικά στην επιφάνεια της Γης.
 
Επειδή τα σωματίδια κτυπούν την ατμόσφαιρα από μπροστά ο αριθμός των μετεωριτών είναι μεγάλος λίγο πριν την ανατολή του Ηλίου. Μπορεί όμως οι περισσότεροι Περσείδες να φαίνονται νωρίς το πρωί, αλλά οι πιο εντυπωσιακοί φαίνονται μετά τα μεσάνυκτα και μέχρι τις 5 πμ. Αυτό γίνεται επειδή εκείνες τις ώρες φαίνονται τα σωματίδια που κτυπούν την ατμόσφαιρα με πολύ μικρές γωνίες και η προβολή του ίχνους τους στον ουρανό (η λεγόμενη ουρά) είναι πολύ μακριά και αναδεικνύει όλα της τα χρώματα.
 
Για πρώτη φορά το φαινόμενο παρατηρήθηκε το 36 μ.X., οπότε και καταγράφηκε στα αρχεία της κινεζικής Δυναστείας των Xαν. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι θα είναι έντονο κάθε καλοκαίρι, τουλάχιστον ως το 2126 που ο κομήτης Swift-Tuttle θα προσπεράσει την τροχιά της Γης.
 
Ο κομήτης αυτός παρατηρήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1862 από τους αμερικανούς Λιούις Σουίφτ και Oρας Tατλ από τους οποίους και πήρε το όνομά του. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο κομήτης είναι αρκετά μεγάλος, όπως ο κομήτης που προσέκρουσε πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια στη Γη και ήταν υπεύθυνος για τον αφανισμό των δεινοσαύρων. Μάλιστα ορισμένοι αστρονόμοι είχαν υπολογίσει λανθασμένα ότι θα συγκρουστεί με τη Γη στις 14 Αυγούστου του 2126.
 
Το 2028 οι αστρονόμοι περιμένουν το φαινόμενο να είναι άκρως εντυπωσιακό, γιατί τότε αναμένεται μια βροχή 1.000 διάττοντων αστεριών την ώρα, καθώς η Γη θα απέχει περίπου 60.000 χιλιόμετρα από τον πυρήνα της σκόνης του κομήτη, που ευθύνεται για το φαινόμενο.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου