Η φράση του Νίτσε «Ότι δεν μας σκοτώνει μας κάνει δυνατότερους» μπορεί να ισχύει, αλλά μόνο υπό προϋποθέσεις. Συνήθως το τραύμα μας εξασθενεί, μας μπερδεύει, μας κλείνει τον δρόμο.
«Αυτό που δεν μας σκοτώνει», θα μπορούσε και να μας είχε σκοτώσει. Θα μπορούσε και να μας είχε τρελάνει. Σίγουρα μπορεί να μας καθηλώσει.
«Μας κάνει δυνατότερους» μόνο μέσα από μία ψυχοθεραπευτική δουλειά.
Πράγματι, το βλέπουμε στις ψυχοθεραπευτικές ομάδες αλλά και στις ατομικές θεραπείες, το τραύμα εφόσον προσεγγίζεται, αναλύεται και επεξεργάζεται θεραπευτικά, μπορεί να μετατραπεί από άνθρακας σε αδάμαντας για την ζωή του ανθρώπου.
Το σίγουρο είναι ότι ο άνθρωπος που έρχεται για ψυχοθεραπεία, ως την στιγμή εκείνη τουλάχιστον, έχει επιβιώσει φέροντας στην ιστορία του ένα τραύμα.
Ωστόσο, έρχεται γιατί υπάρχουν κάποια συμπτώματα, είτε στο σώμα, είτε στην συμπεριφορά, είτε στο νου, είτε στην αλλοίωση της πραγματικότητας, είτε γιατί ο χρόνος έχει σταματήσει γιαυτόν ή σωστότερα, αυτός έχει σταματήσει ενώ ο χρόνος κυλά.
Αυτά τα συμπτώματα δεν πρέπει να τα παραγνωρίσουμε καθώς φαίνονται να είναι σαν καμπανάκια αφύπνισης προς τον άνθρωπο για να πάρει μία απόφαση να δει σοβαρά την περίπτωσή του μέσα σε μία ψυχοθεραπεία.
Σε μία ψυχοθεραπεία, πράγματι η φράση του Νίτσε βρίσκει νόημα και η μετουσίωση του τραύματος επιτυγχάνεται μέσα σε ασφαλή χώρο.
Η θεραπευτική εμπειρία τότε σημαίνει την αναγέννηση του υποκειμένου με άλλους όρους, με όρους που υπηρετούν την ζωή αλλά και την πρόληψη από ασθένειες, αφού αντιμετωπίζονται παράγοντες όπως το άγχος, το οποίο σήμερα αναγνωρίζεται ως παράγοντας κινδύνου.
Ο άνθρωπος επιτυγχάνει μέσω της ψυχοθεραπείας, την Ζωή (με κεφαλαίο Ζ) κι όχι μόνο την επιβίωση. Την ποιότητα του ζειν. Την μεστότητα αυτής της εμπειρίας. Ζωντανεύει θα τολμούσα να πω!
Δυστυχώς το τραύμα δημιουργεί ένα ανάχωμα στην ανάπτυξη.
Εμπεριέχοντας πολλά συναισθήματα, συχνά αντιφατικά μεταξύ τους, ταυτόχρονα παραμένει κενό νοήματος για το υποκείμενο που δεν το επεξεργάζεται θεραπευτικά.
Σαν μία διαστημική μαύρη τρύπα, το τραύμα έχει καταπιεί κάθε νόημα που το συνοδεύει.
Το τραύμα αφήνει τους ανθρώπους άναυδους. Σταματά τον χρόνο με κάποιον τρόπο, αφού όλα αυτά που θα έρθουν μετά θα επιμολύνονται από την ακατέργαστη τραυματική εμπειρία.
Κι εκεί αρχίζουν τα προβλήματα που χωρίς ψυχοθεραπευτική διεργασία δεν μπορούν να επιλυθούν, αφού μόνο στην ψυχοθεραπεία δίνεται η δυνατότητα ανάλυσης, συναισθηματικής έκφρασης, ενδοσκόπησης αλλά και μίας επανορθωτικής σχέσης-καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό τραυμάτων αφορούν σχέσεις.
Η φαρμακευτική αγωγή για παράδειγμα, μπορεί να αντιμετωπίσει το σύμπτωμα, αλλά το τραύμα δεν μπορεί να το κουνήσει από την θέση του. Θα παραμένει εκεί, έτοιμο για να επεκτείνει την σκοτεινή του δύναμη μόλις βρει ευκαιρία.
Ότι δεν μας σκοτώνει μας κάνει δυνατότερους...
Το ερώτημα που θέτει ο θεραπευτής στο Νίτσε σήμερα όμως είναι αν μπορεί να το επιτύχει κάποιος μόνος του, όταν έχει ένα σοβαρό τραύμα να αντιμετωπίσει.
Ο ίδιος ο Νίτσε πεθαίνει πρόωρα. Πεθαίνει από αδιευκρίνιστη αιτία (μίλησαν για σύφιλη αλλά σήμερα το αμφισβητούν), έχοντας σοβαρές ημικρανίες από νεαρή ηλικία, ημικρανίες που είναι τόσο σοβαρές που του στερούν την έδρα που είχε στο πανεπιστήμιο.
Αν σκεφτούμε ότι προέρχεται από οικογένεια κληρικών που τον προόριζαν και τον ίδιο για κληρικό ενώ εκείνος έγινε διάσημος ως ο φιλόσοφος που σκότωσε τον θεό, τότε μπορούμε ίσως, οι πιο υποψιασμένοι από την ψυχαναλυτική θεωρία, να διαισθανθούμε τις ψυχικές συγκρούσεις που ταλαιπωρούσαν το νεαρό Νίτσε.
Ωστόσο, η μελέτη του και το πάθος του για την αλήθεια τον οδήγησε να θεωρεί ότι ο άνθρωπος οφείλει να κατακτήσει τον εαυτό του μέσα από την εσωτερική αναζήτηση και αυτοπραγμάτωση (βλ. την άλλη διάσημη φράση του: "Γίνε αυτός που είσαι!").
Αλλά πώς θα γίνει αυτοπραγμάτωση, όταν παρεμποδίζεται η ψυχική ανάπτυξη λόγω του τραύματος; Πώς θα βρει το υποκείμενο ποιος είναι και τι θέλει αν δεν έχει φτάσει αναπτυξιακά σε αυτό το επίπεδο;
Μόνο στην μυθοπλασία του Γιάλομ "Όταν έκλαψε ο Νίτσε", ο Νίτσε πηγαίνει για ψυχοθεραπεία. Στην πραγματικότητα ουδέποτε κάθισε σε ψυχαναλυτικό ντιβάνι.
Υπάρχουν λοιπόν σοβαρές ενδείξεις ότι στην περίπτωσή του, το τραύμα μπορεί και να τον σκότωσε. Οφείλουμε να παραδεχτούμε όμως πως ίσως το ίδιο το τραύμα του να συνέβαλλε ώστε να γίνει ένας σπουδαίος φιλόσοφος.
Για να γίνει λοιπόν ο άνθρωπος δυνατότερος από το τραύμα χρειάζεται ψυχοθεραπεία.
Η ανάπτυξη με την ψυχοθεραπεία ξεμπλοκάρει. Ο άνθρωπος ξεκολλάει.
Βλέπουμε την επανεκκίνηση της ψυχικής ανάπτυξης μετά την επεξεργασία του τραύματος, με την βοήθεια του θεραπευτή ή της θεραπευτικής ομάδας.
Ο άνθρωπος μαθαίνει να εκτιμάει την ζωή, να διακρίνει νέες δυνατότητες, να έχει καλές σχέσεις με τους άλλους και να επιλέγει ανθρώπους που αξίζουν να είναι δίπλα του, να έχει όραμα για το μέλλον, να είναι ανθεκτικός και δυνατός, να μην σπαταλιέται σε μάταιες σκέψεις και να προωθεί την ενέργειά του προς δημιουργικές οδούς.
Τα δώρα της ψυχοθεραπείας είναι πολλά. Το τραύμα σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε ευκαιρία ενδυνάμωσης.
Πράγματι, μετά από μία ψυχοθεραπεία η φράση του Νίτσε αποκτά νόημα. Αλλιώς, όχι, δεν ισχύει και η ίδια η ζωή και η κατάληξη του φιλοσόφου Νίτσε το αποδεικνύει.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου