Περί οικονομικών και άλλων γεφυρών

Τι μπορεί να ενώνει τον Γιάνη Βαρουφάκη με αστρονόμους, μηχανικούς υπολογιστών και ερευνητές Νευρολογίας; Ολοι τους ανακάλυψαν άγνωστες ως σήμερα «γέφυρες» στον τομέα τους

Ο όρος που κυριαρχεί τις τελευταίες μέρες, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, είναι το λεγόμενο «πρόγραμμα-γέφυρα» που έχει εκπονήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Ωστόσο, εκτός από τις «γέφυρες» που ανακάλυψαν εσχάτως οι έλληνες οικονομολόγοι, τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει άγνωστες ως πρόσφατα «γέφυρες (= γη επί ύδατος)» που ενώνουν διάφορες υλικές και άυλες δομές και δεδομένα. Γέφυρες που ενώνουν από ολόκληρους γαλαξίες ως και τα μικροσκοπικά νεύρα του ανθρώπινου οργανισμού.

Κοσμικές γέφυρες

Το διαστημικό παρατηρητήριο Planck του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος εντόπισε μια κοσμική γέφυρα η οποία ενώνει δύο γειτονικά σμήνη γαλαξιών. Πρόκειται για ένα νέφος καυτού αερίου που ενώνει τα γαλαξιακά σμήνη Abell 399 και Abell 401. Τα δύο σμήνη βρίσκονται σε απόσταση ενός δισ. ετών φωτός από τη Γη. Η κοσμική «γέφυρα» εκτείνεται σε μήκος 10 εκατομμυρίων ετών φωτός.

Ερευνητές στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι τον γαλαξία της Ανδρομέδας και τον γαλαξία του Τριγώνου (γνωστό και ως Μ33) ενώνει μια γιγάντια κοσμική γέφυρα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, η γέφυρα αυτή έχει έκταση 782 χιλιάδων ετών φωτός και αποτελείται κυρίως από υδρογόνο.

Η ανακάλυψη θεωρείται σημαντική για την καλύτερη κατανόηση του πώς κατανέμεται η βαρυονική ύλη στο Σύμπαν. Η βαρυονική ύλη είναι το πιο μυστηριώδες είδος της συμβατικής ύλης. Το 30% της βαρυονικής ύλης βρίσκεται στα άστρα και στους γαλαξίες, ένα άλλο 30% διαχέεται στο Διάστημα με τη μορφή κοσμικών νημάτων ενώ το υπόλοιπο ποσοστό οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πού μπορεί να βρίσκεται.

Προσομοιώσεις για τον σχηματισμό του Σύμπαντος είχαν δείξει ότι δομές όπως γιγάντιες «γέφυρες» υδρογόνου είναι πιθανόν να υπάρχουν. Το 2004 ομάδα ερευνητών από την Αυστραλία και τις ΗΠΑ πραγματοποίησε παρατηρήσεις στη λεγόμενη Τοπική Ομάδα, το σμήνος γαλαξιών όπου ανήκει και ο γαλαξίας μας.

Οι ερευνητές ανίχνευσαν την ύπαρξη κάποιων μυστηριωδών κοσμικών δομών στο διαγαλαξιακό κενό. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτές οι δομές ήταν μια γέφυρα που συνέδεε δύο γαλαξίες.

Οι ερευνητές είχαν κάνει την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Westerbork Synthesis Radio Telescope στην Ολλανδία. Ομως τα ευρήματα πάνω στα οποία είχε στηριχθεί η εκτίμηση των ερευνητών δεν ήταν πολλά, ούτε αρκετά σαφή κάνοντας έτσι πολλούς στην επιστημονική κοινότητα να αμφισβητήσουν την ύπαρξη μιας τέτοιας γέφυρας.

Πριν από τρία χρόνια ερευνητές του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ραδιοαστρονομίας των ΗΠΑ στη Δυτική Βιρτζίνια αποφάσισαν να δώσουν λύση στο μυστήριο. Χρησιμοποίησαν το Green Bank Telescope που έχει διάμετρο 100 μέτρων και είναι το μεγαλύτερο (μονό) ραδιοτηλεσκόπιο στον κόσμο. Εντόπισαν τελικά τη γέφυρα επιβεβαιώνοντας την ανακάλυψη που είχαν κάνει οι συνάδελφοί τους.

Αόρατες γέφυρες δεδομένων

Όσο η τεχνολογία εξελίσσεται, τόσο τα πράγματα μικραίνουν, ώσπου κάποια στιγμή καθίστανται περιττά. Η διαχρονική αυτή τάση μπορεί να επιβεβαιωθεί και στην περίπτωση των μπαταριών, αφού αμερικανοί ερευνητές δημιούργησαν ένα επαναστατικό σύστημα ασύρματης επικοινωνίας που επιτρέπει στις συσκευές να «μιλούν» μεταξύ τους χωρίς να χρειάζονται ούτε σύρματα, αλλά ούτε και μπαταρίες.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, με επικεφαλής τους καθηγητές Επιστήμης των Υπολογιστών και Μηχανικής Σιάμ Γκολακότα και Τζόσουα Σμιθ υποστηρίζουν ότι η πολλά υποσχόμενη τεχνική τους αξιοποιεί τα σήματα της τηλεόρασης και της κινητής τηλεφωνίας, τα οποία είναι διάχυτα στον χώρο και περιβάλλουν τους ανθρώπους όλο το 24ωρο. Δύο ασύρματες συσκευές χωρίς μπαταρία επικοινωνούν μεταξύ τους και ανταλλάσσουν δεδομένα, αντανακλώντας τα ήδη υπάρχοντα στο περιβάλλον σήματα.

Οι κεραίες των συσκευών ανιχνεύουν και αντανακλούν αυτά τα διάσπαρτα σήματα, τα οποία στη συνέχεια λαμβάνει μια άλλη αντίστοιχη συσκευή. Οπως είπε ο Σιάμ Γκολακότα, τα ήδη υπάρχοντα ασύρματα σήματα στην ατμόσφαιρα «χειραγωγούνται» για να χρησιμοποιηθούν τόσο ως μέσο επικοινωνίας όσο και ως πηγή ενέργειας.

«Δημιουργούμε ένα δίκτυο συσκευών σχεδόν από το τίποτε» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τζόσουα Σμιθ και πρόσθεσε ότι «μέσω αντανάκλασης των σημάτων, δημιουργείται ένα είδος «κώδικα Μορς» για την επικοινωνία μεταξύ συσκευών χωρίς μπαταρίες».

Εγκεφαλικές γέφυρες

Ένας πίθηκος που είχε υποστεί τραύμα στη σπονδυλική στήλη κατάφερε να κινήσει και πάλι το χέρι του χάρη σε ένα σύστημα που βασίζεται σε ηλεκτρόδια για να συνδέσει τον εγκέφαλο με τον νωτιαίο μυελό σε ένα είδος τεχνητής γέφυρας.

Οι τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης συχνά προκαλούν παράλυση επειδή ο εγκέφαλος χάνει την επαφή με τα νεύρα που ξεκινούν από τον νωτιαίο μυελό και ελέγχουν και παρακολουθούν τα άνω και κάτω άκρα.

Το πειραματικό σύστημα που δοκιμάζεται στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ προσφέρει μια εναλλακτική σύνδεση ανάμεσα στον εγκέφαλο και στα νεύρα της σπονδυλικής στήλης κάτω από το σημείο του τραύματος.

«Στο μακρινό μέλλον είναι πιθανόν να μπορεί κάποιος να επαναφέρει ορισμένες βασικές λειτουργίες όπως το κλείσιμο της παλάμης και η κίνηση του χεριού» σχολίασε ο Εμπερχαρντ Φετζ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Frontiers in Neural Circuits».