Άνθρωποι-χίμαιρες με δύο DNA

Αντί για ένα μόνο DNA στον οργανισμό τους τα άτομα αυτά είναι «ευτυχείς» κάτοχοι δύο διαφορετικών. Είναι δυνατό να είναι φορείς των ξένων γονιδίων επί χρόνια, προτού κάποιο τυχαίο περιστατικό αποκαλύψει την περίεργη αυτή μετάλλαξη.

Χίμαιρες στη βιολογία ονομάζονται οι ζωικοί ή φυτικοί οργανισμοί, οι οποίοι αποτελούνται από γενετικά ανόμοιους ιστούς. Στον κόσμο είναι καλά γνωστά τα πειράματα του μεγάλου Ρώσου γεωπόνου-γενετιστή και δημιουργού ποικιλιών Ιβάν Μιτσούριν, ο οποίος ουσιαστικά ασχολήθηκε πρώτος με την τεχνική δημιουργία φυτικών χιμαιρών μέσω της μεταξύ τους διασταύρωσης για την εξασφάλιση μεγαλύτερης απόδοσης στη σοδειά και αντοχής στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Στα θηλαστικά ο χιμαιρισμός παρατηρείται πολύ αραιότερα. Γι’ αυτό είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσα η ιστορία, που έζησε η Αμερικανίδα Λίντια Φεαρτσάιλντ, η οποία μετά το διαζύγιό της αποφάσισε να διεκδικήσει από το σύζυγό της διατροφή.

Οι σύζυγοι ήταν απαραίτητο να δώσουν προς εξέταση υλικό του DNA τους, όμως εδώ ανέμενε τη Λίντια μια έκπληξη: αποδείχθηκε ότι δεν ήταν η μητέρα των ίδιων της των παιδιών. Αρχικώς οι γιατροί υπέθεσαν ότι αιτία γι’ αυτό ήταν μια μετάγγιση αίματος ή μεταμόσχευση οργάνου, όμως η Λίντια δεν είχε ποτέ στο παρελθόν υποβληθεί σε τέτοιες επεμβάσεις.

Οι τοπικές Αρχές ήδη ήταν έτοιμες να της ασκήσουν ποινική δίωξη για απάτη, αλλά ο δικηγόρος της κατέθεσε στο δικαστήριο ένα άρθρο από το «New England Journal of Medicine» σχετικά με το χιμαιρισμό. Αποφασίστηκε να υποβληθεί η πελάτης του σε μερικές ακόμη ιατρικές εξετάσεις. Αποδείχθηκε ότι το DNA των παιδιών της κας Φεαρτσάιλντ επιβεβαίωνε τη συγγένεια μόνο με τη γιαγιά τους, τη μητέρα της Λίντια. Κατέστη δυνατό να ριχτεί φως στο μυστήριο μόνο μετά την ανάλυση των μαλλιών, που πήρα τόσο από το κεφάλι της, όσο και από το εφηβαίο της γυναίκας.
Όπως διευκρινίστηκε περιείχαν διαφορετικό γενετικό υλικό. Και η εξήγηση είναι ότι όταν ήταν έμβρυο η Λίντια «κατάπιε» τη δίδυμη αδελφή της και τα κύτταρα της τελευταίας παρέμειναν στο σώμα της. Έτσι λοιπόν πριν ακόμη γεννηθεί η Λίντια έγινε χίμαιρα. Μετά τις αναλύσεις ήρθησαν όλες οι κατηγορίες εναντίον της.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 50 περιστατικά ανθρώπινου χιμαιρισμού. Στην πραγματικότητα παρόμοια περιστατικά μπορεί να υπάρχουν πολύ περισσότερα. Η βιολόγος Σβετλάνα Κασάτκινα εξήγησε στη «Φωνή της Ρωσίας» σε ποια περίπτωση ο άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει δύο σύνολα διαφορετικών γονιδίων:
Ο χιμαιρισμός στον άνθρωπο μπορεί να αναπτυχθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, τόσο φυσικού, όσο και τεχνητού χαρακτήρα. Στην πρώτη κατηγορία αντιστοιχούν διαδικασίες, που συμβαίνουν στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δύο γονιμοποιημένα ωάρια μπορούν να συγχωνευθούν σε ένα, όπως στην περίπτωση της Λίντια Φεαρτσάιλντ και να προσφέρουν στον οργανισμό τους δύο DNA.
Εν συνεχεία υπάρχει ο χιμαιρισμός των διδύμων, όταν οι δίδυμοι οργανισμοί, λόγω συγχώνευσης των αιμοφόρων αγγείων τους μεταβιβάζουν ο ένας στον άλλο κύτταρά τους. Και η τελευταία περίπτωση φυσικού χιμαιρισμού είναι ο μητρικός μικροχιμαιρισμός. Αυτός παρατηρείται όταν τα κύτταρα του κυοφορούμενου νεογνού διεισδύουν στο κυκλοφορικό σύστημα της μητέρας και εγκαθίστανται εκεί. Όσον αφορά τον τεχνητό χιμαιρισμό, εδώ έχουμε να κάνουμε με τις μεταμοσχεύσεις.
Κατά τη μεταμόσχευση οργάνων συχνά έχει ζωτική σημασία ο οργανισμός να καταστεί ένα είδος χίμαιρας και να μην αρχίσει να απορρίπτει το νέο όργανο. Κάποτε υπήρξε μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση, όταν σε έναν άνδρα, που έπασχε από τον ιό του HIV και είχε λέμφωμα, έγινε μεταμόσχευση μυελού των οστών ώστε να απαλλαγεί από μία από τις ασθένειές του και κατά απροσδόκητο τρόπο θεραπεύτηκε και από τις δύο. Ο δότης του αποδείχθηκε φορέας του γονιδίου, που παρέχει ανθεκτικότητα στις εν λόγω ασθένειες, την οποία μεταβίβασε στον παραλήπτη μαζί με τον μυελό των οστών.

Οι γιατροί δεν αμφιβάλλω ότι στη μελέτη αυτού του φαινομένου θα βοηθήσουν να θεραπευτούν πολλές ασθένειες, οι οποίες σήμερα μοιάζουν ανίατες.